Πριν δεκαεπτά χρόνια δημοσίευσα ένα σχόλιο στην «Καρπαθιακή Ηχώ» με τον παραπάνω τίτλο. Υποστήριζα ότι φταίγαμε εμείς οι ίδιοι για το γεγονός ότι 45 χρόνια από τότε που οι Σποϊτες άνοιξαν με τα χέρια τους τον δρόμο προς το Απέρι παρέμενε ένας επικίνδυνος χωματόδρομος επειδή κάθε χωριό ενδιαφερόταν μόνο για τους δικούς του δρόμους και κανένας για τον επαρχιακό δρόμο που αποτελεί βασική υποδομή για όλη την Κάρπαθο. Ακόμη και οι Μεσοχωρίτες και οι Ολυμπίτες που τον χρησιμοποιούν συχνότερα τον θεωρούν σαν «εσποϊτικο». Όταν το 2006 η Κοινότητα Ολύμπου πλήρωσε 147.000 ευρώ για την τοποθέτηση των στηθαίων ασφαλείας σύμβουλος της μειοψηφίας μας απείλησε με εξώδικο και όταν προτείναμε να ζητηθεί από την Κοινότητα η ένταξη της βελτίωσης του στο ΕΣΠΑ το νέο Συμβούλιο δεν συμφώνησε για να μη «αποδυναμωθούν τα δικά μας αιτήματα». Λες και ο δρόμος Απέρι-Σπόα δεν ήταν και δικός μας δρόμος. Βέβαια μεσολάβησε η ασφαλτόστρωσή του το 2003. Όμως στην Κακιά Σκάλα παραμένει στενός και επικίνδυνος, όπως διανοίχθηκε το 1957, χωρίς καν σε εκείνο το σημείο να μπορούν να τοποθετηθούν στηθαία ασφαλείας.
Περίμενα το θέμα να τεθεί από τους θεσμικούς μας φορείς στον Περιφερειάρχη κατά την επίσκεψη του στην Κάρπαθο, μιας και η αρμοδιότητα για την βελτίωση του δρόμου αποτελεί αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Κανένας δεν το έθιξε .Τέθηκαν και συζητήθηκαν ήσσονος σημασίας θέματα, που δεν ήταν καν της αρμοδιότητάς του Περιφερειάρχη, όπως η μεταφορά προκατασκευασμένων αιθουσών για την στέγαση του ΕΠΑΛ και του Γυμνασίου, για να μη μετακινούνται οι μαθητές από τα Πηγάδια στο Απέρι ή τις Μενετές, που φαίνεται να είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που απασχολεί τον τελευταίο χρόνο την Κάρπαθο. Θεωρείται σοβαρό πρόβλημα η δωρεάν μετακίνηση των μαθητών του Γυμνασίου στο Απέρι ή στις Μενετές για να μη «ταλαιπωρούνται» ένα τέταρτο της ώρας και κανένας δεν σκέπτεται τα παιδιά από το Σπόα και το Μεσοχώρι ,που επί 60 χρόνια περνούν καθημερινά την Κακιά Σκάλα για να κατέβουν στο Απέρι ή στα Πηγάδια.
Το κόστος της διαπλάτυνσής του μήκους 400μ τμήματος του δρόμου ανέρχεται σε μόλις 150.000 ευρώ, ποσό συγκριτικά ασήμαντο σε σχέση με την σημασία του για την ασφάλεια των χρηστών του. Λεφτά υπάρχουν τόσο στο Δήμο και όσο και στην Περιφέρεια. Ενδιαφέρον δεν υπάρχει. Φαίνεται πως όλοι ακόμη και οι κάτοικοι της Βόρειας Καρπάθου έχουν συμβιβαστεί με την κατάσταση του δρόμου και μάλιστα ορισμένοι θεωρούν ως επίτευγμα το ότι ασφαλτοστρώθηκε έστω και χωρίς διαπλάτυνσή του.
Το ίδιο ισχύει με το λιμάνι. Εξήντα χρόνια μετά την κατασκευή του, οι υποδομές του παραμένουν οι ίδιες και εντελώς ανεπαρκείς για το τρίτο σε μέγεθος και σε τουριστική ανάπτυξη νησί της Δωδεκανήσου. Αιτία ο στείρος και αδιέξοδος τοπικισμός. Το Βρόντη που από πολλές απόψεις είναι η ιδανική θέση για κατασκευή ενός απλού κρηπιδώματος, όπως ανέφερε ο παλαιότερος Μηχανικός του Λιμενικού Ταμείου αλλά και το μέλος της ομάδας που εκπόνησε το ΓΠΣ της πόλης των Πηγαδίων το 1986, το πρότεινε η ομάδα μελετητών που συνέταξε το ΤΑΠ Καρπάθου το 2000, αλλά και ο μελετητής του χωροταξικού για τον τουρισμό της Καρπάθου κ. Ζαφειρόπουλος, ανήκε στην κοινότητα Απερίου.
Περιμέναμε ότι μετα την ενοποίηση του Δήμου με το Καποδίστρια και το Καλλικράτη ο τοπικισμός θα μειωνόταν. Δυστυχώς η συζήτηση κατά την παρουσίαση της νέας πρότασης του κ. Γιαμίν διαψεύδει αυτές τις προσδοκίες μας. Αποδείχθηκε πως πολλοί, ακόμη και φίλοι που ηγήθηκαν ή έχουν την φιλοδοξία να ηγηθούν του ενιαίου πια Δήμου, εξακολουθούν να σκέπτονται και να ενεργούν με καθαρά τοπικιστικά κριτήρια.
Πανοραμική φωτογραφία Πηγαδίων.
Προτιμούν να καταστραφεί το σημερινό λιμάνι και να κατασκευάσουν στην θέση του ένα δαπανηρό και προβληματικό έργο, χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος και χωρίς καμιά προοπτική επέκτασής του αρκεί να μη φτιαχτεί στο Βρόντη το βοηθητικό κρηπίδωμα, που θα απαλλάξει άμεσα ολόκληρη την πόλη και όχι μόνο τα τετρακόσια μέτρα του παραλιακού από την όχληση που προκαλούν τα διακινούμενα προς και από το λιμάνι οχήματα.
Όταν η Επιτροπή Σχεδιασμού Ανάπτυξης Λιμένων ζητά σχεδιασμό λιμενικού έργου στην Κάρπαθο που να μπορεί να εξυπηρετεί και κρουαζιερόπλοια και οι εκπρόσωποί μας ισχυρίζονται πως η Κάρπαθος δεν χρειάζεται τέτοιο έργο, παρόλο που αυτό μπορεί να γίνει εύκολα και με λιγότερα χρήματα από την λύση που υποστηρίζουν, τότε πράγματι είμαστε άξιοι της τύχης μας.
Επί προσωπικού
Επειδή πολλά συζητούνται για την ανάμιξή μου στο θέμα της «μελέτης» επέκτασης του λιμανιού της Καρπάθου, να μου επιτραπεί να παραθέσω μερικά στοιχεία του βιογραφικού μου σχετικά με την εμπειρία μου σε σχεδιασμό και έλεγχο μελετών λιμενικών έργων.
Εισάχθηκα πρώτος στην Ακαδημία Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού, έχω δίπλωμα πλοιάρχου Ε.Ν., φοίτησα στην Σχολή λιμενικών Δοκίμων, υπηρέτησα μεταξύ άλλων Υπηρεσιών του Υπουργείου Ναυτιλίας και στην διεύθυνσή Λιμενικών Έργων του ΥΕΝ, χρημάτισα πρόεδρος του λιμενικού Ταμείου Χίου και σύμβουλος στη Εταιρεία Akarport, για τον λιμένα Αστακού. Ως εκ της θέσεως μου είχα ασχοληθεί με την επιλογή θέσεων για κατασκευή εναλλακτικών λιμενικών εγκαταστάσεων στην Ρόδο και στην Κώ και με τα λιμάνια της Κάσου και του Διαφανιού.
Νομίζω λοιπόν και τον κοινόν νουν έχω και την ικανότητα, γνώσεις και εμπειρία διαθέτω για να κρίνω αν το μελετώμενο έργο είναι λειτουργικό και αν εξυπηρετεί ή όχι την Κάρπαθο. Το γεγονός ότι τέθηκε στο αρχείο ο αρχικός σχεδιασμός και αποσύρθηκε και η δεύτερη πρόταση του μελετητή, που ο ίδιος παραδέχθηκε ότι ήσαν προβληματικές λύσεις, μας δίνει το δικαίωμα να ρωτήσουμε όλους εκείνους, που υποστήριζαν και επέμεναν στις προτάσεις αυτές,τι θα γινόταν αν εμείς που κατηγορούμαστε ότι τις εμποδίσαμε να προχωρήσουν δεν αναδεικνύαμε τον λάθος σχεδιασμό τους. Δικαιούμαστε ακόμη να ρωτήσουμε γιατί, ενώ υποτίθεται ότι στόχος τους είναι η ταχύτερη ολοκλήρωση της μελέτης, άφησαν να χαθούν τέσσερα χρόνια , επιμένοντας σε μια αποδεδειγμένα προβληματική λύση και γιατί δεν προχωρούσαν στην προκαταρτική μελέτη εναλλακτικών λύσεων, όπως με αιτήσεις τους έχουν ζητήσει από το 2014 250 συνδημότες μας και 25 πλοίαρχοι Ε.Ν. Μέχρι τώρα ισχυριζόντουσαν ότι δεν επιτρεπόταν να αναθέσουν απ’ευθείας προκαταρτική μελέτη για το Βρόντη, τώρα «έμαθαν» ότι άλλοι δήμοι ακολουθούν αυτήν την καλή πρακτική.
Στην περίπτωση των λιμενικών εγκαταστάσεων το μεγάλο κόστος της μελέτης και των έργων, δεν συνδέεται πάντοτε με την λειτουργικότητά τους.
Το 1989 κλήθηκα να αξιολογήσω από πλευράς ΓΕΕΘΑ την γενική μελέτη εναλλακτικών λιμενικών εγκαταστάσεων για φορτοεκφόρτωση εκρηκτικών και επικίνδυνων φορτίων.
Εισηγήθηκα και η πρότασή μου έγινε αποδεκτή, πως θάπρεπε οι λιμενικές εγκαταστάσεις επικίνδυνων φορτίων και εκρηκτικών να μπορούν να χρησιμοποιούνται, όχι μόνο από τα Μότορσιπ αλλά ως εναλλακτικές και από τα επιβατηγά Οχηματαγωγά πλοία. Με αυτό το σκεπτικό προτείναμε την κατασκευή απλών προβλητών, χωρίς προστασία, στο Καμάρι (Κέφαλο) της Κω και στην Λάρδο της Ρόδου. Οι προτάσεις αυτές υλοποιήθηκαν μέσα την προηγούμενη δεκαετία. Το κόστος της μελέτης της Λάρδου, έργου που καλύπτει τις ελάχιστες απαιτήσεις, που έθετε και η προκήρυξη για το Γααρόνησο, ήτοι μια θέση κατάλληλη για πρυμνοδέτηση Ε/Γ Ο/Γ και μια θέση για πλαγιοδέτηση ενός μότορσιπ 75 μ. ανήλθε μόλις σε 35.000 ευρώ και το κόστος του έργου σε 2.770.000 ευρώ. Η μελέτη ξεκίνησε το 1991 και το έργο ολοκληρώθηκε το 2005 όταν στην Κάρπαθο η μελέτη που ξεκίνησε το 2006, 12 χρόνια μετά, βρίσκεται ακόμη στο στάδιο του προκαταρτικού λειτουργικού σχεδιασμού.
Το 1990, όταν κατασκευαζόταν η επέκταση του κυματοθραύστη της Κάσου, τοποθετήθηκα στη Διεύθυνση Λιμενικών έργων του ΥΕΝ. Ο πλοίαρχος του Ε/Γ Ο/Γ ΝΤΑΛΙΑΝΑ που εκτελούσε τότε την γραμμή με παρακάλεσε να παρέμβω για να σταματήσει το έργο γιατί, αν ολοκληρωνόταν θα ήταν αδύνατο να μπουν τα πλοία στο λιμάνι. Η μελέτη που είχε εκπονηθεί το 1986, (τότε εκπονήθηκε και το ΓΠΣ των Πηγαδίων), ήταν για πλοία μήκους 85 μ. Πράγματι με εισήγηση μου προς στον Υπουργό κ. Παυλίδη και παρά τις αντιδράσεις και διαμαρτυρίες του τότε Δημάρχου, σταμάτησε η προέκταση του κυματοθραύστη προς ανατολάς. Αντί της πολυδάπανης επέκτασης του κυματοθραύστη πρότεινα την κατασκευή μιας απλής προβλήτας χωρίς προστασία προϋπολογισμού 150 εκατομμυρίων δραχμών (500 χιλιάδων ευρώ) στο Νησάκι, την οποία προτιμούσαν και οι πλοίαρχοι των πλοίων της γραμμής.
Δυστυχώς άλλος μελετητής εκπόνησε και πάλι μια πανάκριβη μελέτη, που πρόβλεπε εκτός της προβλήτας στο Νησάκι, κρηπιδώματα μήκους 600μ. και επέκταση του κυματοθραύστη πιο ανοικτά με αποτέλεσμα να ξοδευτούν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και το λιμάνι της Κάσου να είναι επισφαλές για πλοία άνω των 150μ. Η Κάρπαθος έχει το πλεονέκτημα να διαθέτει σε μικρή απόσταση από την πόλη, ιδανική θέση που προστατεύεται πλήρως από τους ανέμους που πνέουν κατά ποσοστό άνω του 90% στην περιοχή και με ιδανικό βάθος για την κατασκευή εναλλακτικού κρηπιδώματος για την εξυπηρέτηση πλοίων οποιουδήποτε μεγέθου. Αντί αυτής της απλής και φτηνής λύσης κάποιοι είναι έτοιμοι να ξοδέψουν τα διπλά στο Γααρόνησο απλά για να αλλάξουν την είσοδο των οχημάτων στο λιμάνι, αδιαφορούντες για την καταστροφή του σημερινού κυματοθραύστη και το γεγονός ότι με το νέο σχεδιασμό το λιμάνι δεν θα μπορεί να επεκταθεί στο μέλλον. (Ο μελετητής παραδέχτηκε ότι θα μπορεί να επεκταθεί κατά 30 μέτρα!!!!!)
Προσωπικά χωρίς να έχω κανένα συμφέρον ή άλλο κίνητρο, θεωρώ πως σαν Καρπάθιος έχω χρέος να επισημάνω τα μειονεκτήματα και της νέας πρότασης του μελετητή για να αποτραπεί η έγκριση της που δεν θα ωφελήσει σε τίποτε την πόλη και τη Κάρπαθο. Με ικανοποιεί το γεγονός ότι στο αίτημα για μελέτη μιας συνολικά καλύτερης λύσης έχουμε συμμαχητές μας τους Καρπάθιους Πλοιάρχους αλλά και την στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοίκων που σε ποσοστό άνω του 80% τάσσονται υπέρ ενός προγραμματικού σχεδίου για μια συνολική μακροπρόθεσμη λύση του λιμενικού προβλήματος του νησιού μας.
Υποναύαρχος Λ.Σ (εα) Ν.Κανάκης
