Η Φιλοζωική Δράση Καρπάθου – Animal Welfare Karpathos πήρε φέτος μια πολύ ιδιαίτερη πρωτοβουλία, στην προσπάθειά της να συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους για τις δράσεις της.
Απευθύνθηκε σε καλλιτέχνες του νησιού μας, ζητώντας τους να προσφέρουν έργα τους ως δώρα στη λαχειοφόρο που για πρώτη φορά διοργάνωσε και μάλιστα στα τέλη Αυγούστου έστησε και μια μικρή έκθεση με τα έργα αυτά –την πρώτη εδώ και πολλά χρόνια ομαδική έκθεση καρπάθιων δημιουργών– στο Althea Boutique Hotel.
Ενόψει της κλήρωσης, που θα γίνει στην Κάρπαθο στις 12 Νοέμβρη, η “ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ” θα παρουσιάσει τις επόμενες μέρες τους καλλιτέχνες που στήριξαν φέτος αυτή την πρωτοβουλία, θέλοντας να συμμετάσχει και εκείνη από τη μεριά της στην ανάδειξη της καλλιτεχνικής παραγωγής του τόπου μας, αλλά και να ευχαριστήσει τους ανθρώπους αυτούς για τη διαρκή συμβολή τους στον πολιτισμό του νησιού μας.
*Τα βιογραφικά των καλλιτεχνών αναδημοσιεύονται από την ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Φιλοζωικής Δράσης Καρπάθου – Animal Welfare Karpathos.
Γιώργος Κατωγυρίτης
Ο Γιώργος Κατωγυρίτης γεννήθηκε το 1947 στις Εξίλλες των Μενετών.
Άφησε την Κάρπαθο στα δώδεκα του χρόνια, για να πάει στον Πειραιά κι έπειτα, στα είκοσι του πια, στην Αμερική.
Ήταν εκεί, στις μεγάλες χοροεσπερίδες που οργάνωναν οι καρπαθιακές παροικίες φέρνοντας πολλές φορές οργανοπαίχτες από την πατρίδα που κίνησε για πρώτη φορά την περιέργεια του η παραγωγή του γνώριμου του βέβαια ήδη μουσικού ήχου της παραδοσιακής καρπάθικης μουσικής.
Ωστόσο, μόλις στα 1989 είχε πια αρκετό ελεύθερο χρόνο για να ασχοληθεί με την κατασκευή της καρπάθικης λύρας, καθώς οι συνθήκες της ζωής του του επέτρεψαν να μένει έξι μήνες το χρόνο στην Κάρπαθο.
Στα 35 χρόνια που πέρασαν από τότε έχει φτιάξει πάνω από 1.300 λύρες, και έχει χαρίσει περισσότερες από 350, κυρίως σε παιδιά και νέους με ζωντανή επιθυμία για την εκμάθηση του παραδοσιακού οργάνου.
Συνεχίζει μέχρι σήμερα να κατασκευάζει λύρες, έχοντας ως κίνητρο να πετύχει κάθε φορά ήχο καλύτερο από την προηγούμενη.
Αυτή η αναζήτηση του βέλτιστου ήχου καθόρισε τη διαδρομή του Γιώργου ως κατασκευαστή καρπάθικης λύρας. Μέσα από δοκιμές και παρατηρήσεις χρόνων έμαθε να ξεχωρίζει τις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες κάθε είδους ξύλου, της μουριάς, της καρυδιάς, της ελιάς, του κυπαρισσιού, του κέδρου και τόσων άλλων, και να το δουλεύει έτσι ώστε να αποδώσει τον καλύτερο δυνατό ήχο, τον πιο αρμονικό. Ψάχνει πάντα τα πιο κατάλληλα κομμάτια για τον σκοπό αυτό, και τα βρίσκει συχνά σε γκρεμισμένους καρπάθικους στάβλους (κατελύματα), από όπου διασώζει παμπάλαια ξύλα, συνήθως πελεκημένα δοκάρια (τράες) από βουλιαγμένα δώματα.
Δίνει έτσι μια δεύτερη ζωή σε κομμάτια που είχαν πρωτοδουλευτεί από άλλους τεχνίτες, πολύ παλιότερους από εκείνον, και τα παραδίδει στις νεότερες γενιές καρπάθιων οργανοπαιχτών, ώστε να γίνουν με τη σειρά τους όργανα για τη διάσωση της μουσικής, αλλά και της ευρύτερης παράδοσης του τόπου του.
Όταν πριν από μερικά χρόνια τον ρώτησαν, σε έναν από τους συνηθισμένους έμμετρους διαλόγους των «καθιστών» καρπάθικων γλεντιών, γιατί εξακολουθεί να φτιάχνει λύρες ενώ έχει ήδη τόσα κομμάτια στο ενεργητικό του, εκείνος απάντησε:
«Τα χέρια μου θα πελεκού και δε θα σταματήσου,
να κάνουσιν οι λύρες μου ματάκια να δακρύσου».
Ο Γιώργος Κατωγυρίτης είναι παντρεμένος από το 1975 με τη Ρούλα, κόρη του Κωνσταντίνου και της Φραγκίτσας Σεβδαλή, και έχουν αποκτήσει μαζί δύο κόρες, τη Φραγκίτσα και την Άννα.
Σήμερα ζει στη Βαθά Μενετών, σε ένα σπίτι με μεγάλο τζάκι, όπου τα βράδια μαζεύονται νεότεροι και μεγαλύτεροι λαϊκοί οργανοπαίχτες, για να δοκιμάσουν τις καινούριες κατασκευές του αλλά και τις δεκάδες παλαιότερες που κρέμονται σε σειρές από το ταβάνι. Στο διπλανό εργαστήρι του έχουν το ελεύθερο να μπαινοβγαίνουν και να του κρατάνε παρέα οι γάτες από τη μεγάλη αποικία που έχουν σχηματίσει οι διασώσεις της μικρότερης κόρης του, της Άννας.
Ο Γιώργος Κατωγυρίτης προσφέρει για τη λαχειοφόρο της ΦΔΚ μια χειροποίητη καρπάθικη λύρα, με το δοξάρι της, φτιαγμένη από τον ίδιο το 2023, από ξύλο κυπαρισσιού που διέσωσε από γκρεμισμένο καρπάθικο σπίτι παλαιότερο των 150 χρόνων.
Το καπάκι της λύρας είναι από κατράνι και τα μάτια σε σχήμα παγωνιού.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τη δουλειά του Γιώργου Κατωγυρίτη στη σελίδα του στο Facebook
Νίκη Πρωτόπαπα
Γεννήθηκα στην Αθήνα, όπου τελείωσα και το σχολείο. Η καταγωγή μου είναι από το Απέρι της Καρπάθου.
Σπούδασα διακόσμηση και ελεύθερο σχέδιο στη Σχολή Βακαλό.
Παντρεύτηκα και έζησα στην Κένυα με την οικογένεια μου.
Παρακολούθησα μαθήματα ελεύθερου σχεδίου στο Royal School of Art στο Λονδίνο.
Ήρθα στην Ελλάδα και σπούδασα κόσμημα με τον σπουδαίο δάσκαλο Νίκο Νικολαΐδη.
Έφυγα στο Σουδάν με τον σύζυγο μου και σπούδασα ελεύθερο σχέδιο στο Saint Martins College of Art στο Λονδίνο. Συνέχισα τα μαθήματα ελεύθερου σχεδίου στην Ιταλία, με τη Γερμανίδα καθηγήτρια Petra Meyer.
Έκανα αρκετές εκθέσεις ζωγραφικής ομαδικές και δύο εκθέσεις προσωπικές. Παράλληλα, έκανα πέντε εκθέσεις χρυσού κοσμήματος.
Στις Βρυξέλλες, άρχισα να παρακολουθώ κεραμική, που την αγάπησα πολύ.
Το 2002 άνοιξα την γκαλερί σύγχρονης τέχνης Millefiori Art Space στο Κολωνάκι. Άρχισα παράλληλα να φοιτώ στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής στην Αθήνα, κι έπειτα στη σχολή του Μένανδρου Παπαδόπουλου, όπου παρακολούθησα μαθήματα κεραμικής. Εξέθετα τα κεραμικά μου στον χώρο μου για αρκετά χρόνια.
Από το 2020 ασχολούμαι με την κεραμική μου, εκθέτοντας σε χώρους της Αθήνας, όπως στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην γκαλερί Artworx στην Κηφισιά, στην γκαλερί Σκουφά στο Κολωνάκι, στο TWO’s στην Πάρο, και τελευταία στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, σε ομαδική έκθεση.
Στην κεραμική της Νίκης βρίσκουν γόνιμο πεδίο τόσο οι ελληνικές όσο και οι αφρικανικές επιρροές της. Χρησιμοποιώντας επιδέξιες πινελιές και ζωηρά χρώματα συνδυάζει τους φοίνικες, το τοπίο και τα άγρια ζώα της σαβάνας με παραδοσιακά ελληνικά μοτίβα, σύμβολα και αντικείμενα.
Η Νίκη Πρωτόπαπα προσφέρει για τη λαχειοφόρο της ΦΔΚ μια χειροποίητη κεραμική πιατέλα, ζωγραφισμένη στο χέρι, διαμέτρου 40 εκατοστών.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τη δουλειά της Νίκης Πρωτόπαπα στην σελίδα της στο “https://www.facebook.com/NikiProtopapaJewellery” Facebook.
Σοφία Παπακώστα
Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τους παραδοσιακούς χορούς και τις τοπικές ενδυμασίες της Ελλάδας, σαν ενεργό μέλος της χορευτικής ομάδας «Ελληνικοί χοροί Δόρας Στράτου». Εργάστηκε ως φιλόλογος στον Πειραιά, όπου ζει μέχρι σήμερα.
Η γνωριμία της με τη δημιουργία του κοσμήματος ήρθε στην ώριμη περίοδο της ζωής της και έφερε στην επιφάνεια έναν ολόκληρο κόσμο, τον κόσμο της Σοφίας, συνθεμένο από ασυνείδητες αναφορές στον νησιωτικό λαϊκό πολιτισμό, την αρχαιότητα και το Βυζάντιο, αναφορές που πήραν τη μορφή μοναδικών χειροποίητων κοσμημάτων από ημιπολύτιμους λίθους κεντημένους με χρυσοκλωστή και ταξίδεψαν με τη σειρά τους στις μητροπόλεις του σύγχρονου κόσμου.
Πρώτη και σταθερή πηγή έμπνευσης της παραμένει πάντα η πατρίδα της, η Κάρπαθος.
Χρώματα, σχήματα, εικόνες, γεύσεις, μουσικές, χοροί. Οι δυνατοί μέχρι σήμερα δεσμοί της με αυτήν, τροφοδοτούν την έκφραση της στο κόσμημα και επηρεάζουν τις επιλογές της.
Στην Ελλάδα, οι δημιουργίες της βρίσκονται στο Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη, το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» αλλά και σε επιλεγμένα καταστήματα και γκαλερί τέχνης.
Στο εξωτερικό, επιλεγμένες συνεργασίες τα έχουν φέρει μεταξύ άλλων στις αγορές της Γαλλίας (Fragonard) και της Αυστραλίας (The National Museum of Australia).
Έχει επίσης συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Βρυξέλλες ~ Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Νέα Υόρκη ~ Museum of Arts and Design).
Η Σοφία Παπακώστα προσφέρει για τη λαχειοφόρο της ΦΔΚ τα χειροποίητα σκουλαρίκια της «Λυδία», με αληθινά μαργαριτάρια, κεντημένα με χρυσοκλωστή, σε μια δική της ιδιαίτερη τεχνική. Τα κουμπώματα είναι ασημένια και επιχρυσωμένα.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τη δουλειά της Σοφίας Παπακώστα στις σελίδες της σε Facebook και Instagram.
