Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου ΚΓ’ Πολιτιστικό Συμπόσιο Δωδεκανήσου | Κάσος 28/6-30/6/ 2024

Κάσος  28 –  30  Ιουνίου  2024
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024
ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ
(Αμφιθέατρο Γυμνασίου Λυκειακών Τάξεων Κάσου)

ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Παρασκευή 28/6/2024

Πρόεδρος: Χρυσούλα Ζουμπά, Γ. Γραμματέας Σ.Γ.Τ.Δ.

• 09.30 – 09.45   Υποδοχή Συνέδρων
• 09.45 – 10.00 Έναρξη – Χαιρετισμοί
• 10.00 – 10.15 Φωτεινή Ζερβάκη, αρχαιολόγος
  – Ένα νέο ταφικό συγκρότημα στην Παναγιά και τα ιδιαίτερα ενεπίγραφα σήματα της Κάσου
• 10.15 – 10.30 Ιωάννα Μπίθα, Βυζαντινολόγος, Κύρια Ερευνήτρια (διευθύνουσα) του Κέντρου Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών
  – Ένα γραπτό βημόθυρο τέμπλου του 17ου αιώνα στη Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ Ρουκουνιώτη στη Σύμη
• 10.30 – 10.45 Χαριστούλα Γιακουμάκη, αρχαιολόγος Μαλώνα Ρόδου: Ιστορικές μαρτυρίες και αρχαιολογικά τεκ-μήρια
• 10.45 – 11.00 Ανδρέας Θεοδοσίου, αρχιτέκτων
  Συνεισηγητής: Ιωάννης Βολανάκης, αρχαιολόγος
  – Χριστιανικά μνημεία στην τοπική κοινότητα Ασκληπιού της Ρόδου
• 11.00 –  11.15 Κυριακός – Παντελεήμων Μάγος, αρχιτέκτονας
  – Η αρχιτεκτονική κληρονομιά του οικισμού της Σύμης. Ζητήματα προστασίας και ανάδειξης του κοινόχρηστου χώρου.
• 11.15 –  11.30 Καλλιόπη Μπαϊράμη, αρχαιολόγος
  – Ο χορός των Νυμφών: Αναθηματικά γλυπτά από το Ιερό των Θεών Πάντων στη Ρόδο.

11.30 – 11.45 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Πρόεδρος: Νίκος Κωνσταντινίδης, συγγραφέας

• 11.30 – 11.45 Ιωάννης Βολανάκης, επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων
  -Ιστορικά συμφραζόμενα στο βιβλίο του Μανόλη Μαυρολέοντος: «Να σου κάμω την ιστορία μου…» 
• 11.45 – 12.00 Γιουλία Πετρίδου, αρχαιολόγος
  Το εικονογραφικό θέμα της φιλονικίας της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα: Η περίπτωση ενός ψηφιδωτού δαπέδου από την Κω.
• 12.00 – 12.15 Μανόλης Στεφανάκης, καθηγ. Κλασικής Αρχαιολογίας
  Συνεισηγητές: Ευαγγελία Δήμα, Διονυσία Σουρασή, Ελένη Χατζηιωάννου, αρχαιολόγοι.
  – Ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Κυμισάλας. Το αρχαιολογικό μονοπάτι και τα τείχη της ακρόπολης στον λόφο του Αγίου Φωκά. 
• 12.15 – 12.30 Σταύρος Παπαδόπουλος, σύμβουλος εκπαίδευσης
  Συνεισηγήτρια: Μαρία Αρβανιτάκη, εκπαιδευτικός
  – Η  αποτύπωση του Ολοκαυτώματος της Κάσου στα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας την περίοδο 1880 έως τις μέρες μας
• 12.30 – 12.45 Γιώργος Ντέλλας, δρ αρχιτέκτων
  Συνεισηγήτρια: Ελένη Παπαβασιλείου, αρχαιολόγος
  Η εκκλησία της Παναγίας στο Εμπορειό Κάσου. Νεώτερα αρχαιολογικά στοιχεία μετά τις κτηριακές επεμβάσεις στο μνημείο.
• 12.45 – 13.00 Βασιλική Ελευθερίου, αρχιτέκτων ΥΠΠΟ, Διευθύντρια Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης
  – Η συμβολή των επιστημονικών επιτροπών στα έργα αποκατάστασης και  ανάδειξης των μνημείων
• 13.00 – 13.15 Σωτήριος Πατατούκος, Προϊστάμενος Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της Εφ.Α.Δ.
  – Συντήρηση και αποκατάσταση εικόνας της Παναγίας Γλυκοφιλούσας από τον ναό της Γέννησης της  Θεοτόκου στον Εμπορειό της  Κάσου
• 13.15 – 13.30 Μαρία Μιχαλάκη – Κολλια, αρχαιολόγος
  Αστυπάλαια: Διεθνές Διεπιστημονικό Κέντρο και Τοπική Κοινωνία. Μια Επιστημονική και Αισθαντική Περιήγηση στην Ιστορία.
• 13.30 – 13.45 Μανώλης Μελάς, καθηγητής
  -Κασος, πρώτη σκάλα των Μινωιτών προς την Ανατολική Μεσόγειο

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Παρασκευή 28/6/2026

Πρόεδρος: Φωτεινή Ζερβάκη, αρχαιολόγος

• 18.30 –  18.45   Νεκτάριος Ζάρρας, ΕΔΙΠ Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
  Συνεισηγήτρια: Ελένη Παπαβασιλείου, αρχαιολόγος
  – Αγία Τριάδα Ψίνθου. Η κτητορική παράσταση της μοναχής Καταφυγής (1408)
• 18.45 – 19.00 Αγγελική Γιαννικουρή, επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων
  Συνεισηγήτρια: Ειρήνη Παπανικολάου, αρχαιολόγος.
  – Μια ρωμαϊκή οικία μουσειοποιείται: Η Casa Romana της Κω.
• 19.00 – 19.15  Νεκταρία Δασακλή, συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, μουσειολόγος
  – Βοτσαλωτά δάπεδα της Κάσου: Ένα στοιχείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και η μεγάλη πρόκληση της διατήρησης και ανάδειξής του.
• 19.15 –  19.30 Κατερίνα Κακακιού, αρχιτέκτων μηχανικός
  Συνεισηγητές: Χαριστούλα Γιακουμάκη, αρχαιολόγος,
  Φανούριος Ροδίτης, τοπογράφος μηχανικός,
  Φώτιος Σιδηρόπουλος, συντηρητής αρχαιοτήτων
  – Εργασίες αναστήλωσης και ανάδειξης του μεσαιωνικού κάστρου της Χάλκης και του ναού του Αγίου Νικολάου.
• 19.30 – 19.45  Αγγελική Κατσιώτη, αρχαιολόγος
  – Αρχαιολογικά ταξίδια στα μικρονήσια της Λέρου και της Νισύρου: Θέσεις, οικισμοί και οχυρώσεις των ιστορικών χρόνων
• 19.45 – 20.00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Πρόεδρος: Μάνος Αναστασιάδης, Ζωγράφος – εκπαιδευτικός

• 20.00 – 20.15 Χαρούλα Φανταουτσάκη, αρχαιολόγος
  – Η πρωτοβυζαντινή εγκατάσταση στην Παλαιόχωρα Αμάρτου και ο αρχαιολογικός πλούτος της περιοχής στα νοτιοδυτικά του οικισμού της Κρητηνίας στη Ρόδο
• 20.15 – 20.30 Άννα – Μαρία Κάσδαγλη, αρχαιολόγος
  – Καὶ ἦν μετὰ τῶν θηρίων. Απεικόνιση ευαγγελικού εδαφίου σε μεσαιωνικό πεσσόκρανο της Ρόδου.
• 20.30 – 20.45 Στέλλα Παλαιολόγου, αρχαιολόγος
  Συνεισηγήτρια: Ειρήνη Παπανικολάου, αρχαιολόγος
  – Αρχαία λατομεία πωρολίθου στη Λίνδο: To μεγάλο λατομείο στη θέση “Πούντα” στους Πεύκους.
• 20.45 – 21.00 Παναγιώτα Ψαρρή, αρχαιολόγος
  – Οι μεσαιωνικοί ανεμόμυλοι της Ρόδου. Ένα ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο
• 21.00 – 21.15 Μιχαήλ Ασφενταγάκης, Δρ Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας
  – Άγνωστες μεταβυζαντινές εικόνες από τη μονή Προφήτου Ηλία Σύμης

ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Σάββατο 29/6/2024

Πρόεδρος: Γιάννης Φραγκούλης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων Αθηνών – Πειραιώς

• 09.30 – 09.45 Ζωή Καΐκα, αρχαιολόγος
  Συνεισηγήτρια: Φανή Κ. Σέρογλου, αρχαιολόγος
  – Δύο νέοι κεραμικοί κλίβανοι από την Κω
• 09.45 – 10.00 Τίτσα Πιπίνου, συγγραφέας
  – Η δύσκολη ζωή των ανδρών στα Δωδεκάνησα το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.
• 10.00 – 10.15 Φανή Σέρογλου, αρχαιολόγος
  Συνεισηγητής: Αντώνης Δρομπόνης, αρχαιολόγος
  -Διερευνώντας τον Δυτικό Τομέα της πόλης της Κω. Μία πρώτη παρουσίαση της σωστικής ανασκαφής του οικοπέδου Κομουντζή
• 10.15 – 10.30 Κατερίνα Μανούσου – Ντέλλα, δρ. αρχιτέκτων.
  – Λιμάνια και οικισμοί της Κάσου
• 10.30 – 10.45 Παναγιώτης Βενέρης, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Γεν. Διευθυντής Ανάπτυξης Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
  – Νήσος Ρόδος: Οι χαμένες ευκαιρίες στο Χωρικό Σχεδιασμό.
• 10.45 –  11.00 Ειρήνη Γαλανού – Μπουφίδη, συνταξιούχος ΜΜΕ
  – Ο Διδάσκαλος του Γένους Νικόλαος Μ. Δράκος και οι Κασιώτες της Αφρικής
• 11.00 – 11.15 Δημήτρης Σφακιανάκης, αρχαιολόγος
  Συνεισηγήτρια: Φανή Κ. Σέρογλου, αρχαιολόγο
  – Το «Ροδο-Μιλησιακό» πολιτισμικό τρίγωνο 
• 11.15 – 11.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Πρόεδρος:  Ηλίας Μαστροπαύλος, συντ. τραπεζικός υπάλληλος

• 11.30 – 11.45 Ξανθή Αργύρη, αρχαιολόγος
  Συνεισηγητής: Γιώργος Μαστροπαύλος, υπ. διδάκτωρ Ιστορίας και Αρχαιολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων
  – Θαλάσσιες διαδρομές στο νοτιοανατολικό Αιγαίο: Δύο ναυάγια της κλασικής και πρώιμης ελληνιστικής περιόδου από τη θαλάσσια περιοχή της νήσου Κάσου
• 11.45 – 12.00 Ντίνα Μαχαιρίδη, παιδίατρος
  – Η διαχρονική επίδραση που ασκούν τα νανουρίσματα – τακταρίσματα στην ψυχοκινητική εξέλιξη στο κύημα, νεογνό, βρέφος και παιδί. 
• 12.00 – 12.15 Ευαγγελία Παναή, φιλόλογος – επιχειρηματίας
  – Μηνάς Μάρκου Μαλλιαράκης: ένας Αιγυπτιώτης δικηγόρος εκ Κάσου, στην Βιλλανόβα των αρχών του 20ού αιώνα
• 12.15 – 12.30 Νίκος Κωνσταντινίδης, συγγραφέας
  – Οι Κασιώτες στη Σύρο και στις Κυκλάδες μετά το Ολοκαύτωμα
• 12.30 – 12.45 Πάρις Παπαθεοδώρου, αρχιτέκτων / συνταξιούχος
  – Παλιά Πόλη Ρόδου: Υπόγεια δίκτυα και νέα οδοστρώματα
• 12.45 – 13.00 Κωνσταντίνος Ασλανίδης, συνταξιούχος δάσκαλος, πρώην Προϊστ. ΓΑΚ – Τοπικού Αρχείου Λέρου
  – Το Πανεπιστήμιο της … εξορίας. Μια προσπάθεια κατάδυσης στα δίσεκτα χρόνια της επταετίας 1967-1974, μέσα από σημειώσεις μαθημάτων επώνυμων επιστημόνων – εξορίστων στο Παρθένι της Λέρου.
• 13.00 – 13.15 Μαρία–Κωνσταντίνα Ανδριανοπούλου, οικονομολόγος.
  – Παρουσίαση νέου χειρόγραφου πολιτιστικού και τοπωνυμικού χάρτη Καρπάθου και Κάσου.
• 13.15 – 13.30 Μαρίνα Κυριάκου, εκπαιδευτικός Πρωτοβ. Εκπαίδευσης
  Συνεισηγητής: Κατσαδώρος Γεώργιος, καθηγητής Λαογραφίας Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Αιγαίου
  -Η λαϊκή λογοτεχνία στον εικονικό κόσμο. Μαντινάδες της Κάσου στο διαδίκτυο.
• 13.30 – 13.45 Γιώργος Τσαμπανάκης, πρ. Σύμβουλος Πολιτισμού της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου – Η. Ν. Κάσου
  – Ιστορικό των προσπαθειών της επίσημης απόδοσης στον Δήμο Κάσου του τιμητικού τίτλου της Ηρωικής Νήσου από τη Βουλή των Ελλήνων

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Σάββατο 29/6/2026

Πρόεδρος: Μανόλης Μαυρολέων, φαρμακοποιός – συγγραφέας

• 18.30 – 18.45 Κώστας Σκανδαλίδης, συγγραφέας
  – Φώτης Βαρέλης. Ο Παιδαγωγός και Λογοτέχνης
• 18.45 – 19.00 Κωσταντίνος Στεργίου, φιλόλογος κλασικού τομέα
  – Αλαζονεία της δύναμης. Ερμηνευτικές και ιστορικές προσεγγίσεις
• 19.00 – 19.15 Κυριακή Φαρδή, Μέλος ΕΔΙΠ-ΠΤΔΕ-Παν. Αιγαίου, PhD Παιδαγωγικών και Ιστορικής Εκπαίδευσης
  – Το Σιωπηλό Παρελθόν στη γενική σχολική ιστορία: Το παράδειγμα της Κάσου
• 19.15 – 19.30 Ιουλία Παπαευτυχίου, αρχιτέκτων μηχανικός – εκπαιδευτικός
  – Το φυσικό και ανθρωπογενές τοπίο της Κάσου ως ανα-πτυξιακό κεφάλαιο
• 19.30 – 19.45 Μηνάς Χατζηαντωνίου, Δια βίου κοινωνικός παιδαγωγός – σκηνοθέτης
  – Οι Κασιώτες στην Κω – οι Κώοι στην Κάσο. Ιστορική- κοινωνική- πολιτισμική προσέγγιση – Προοπτικές

19.45 – 20.00  ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Πρόεδρος: Αριστείδης Μιαούλης, δημοσιογράφος, Προϊστάμενος ΕΡΤ Νοτίου Αιγαίου

• 20.00 – 20.15 Αικατερίνη Μαρινάκη, MSC Λαογραφίας
  – Salin de Giraud, η «μικρή Κάλυμνος» της Νότιας Γαλλίας
• 20.15 – 20.30 Διονύσιος Καλαμάκης, αναπληρωτής καθηγητής / διευθυντής του τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας της Φιλοσοφικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
  – Βυζαντινές απηχήσεις σε κάλαντα της Δωδεκανήσου.
• 20.30 – 20.45 Μανώλης Κασσώτης, μαθηματικός – συγγραφέας
  – Η Κάσος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
• 20.45 – 21.00 Σοφία Χατζηδημητρίου – Παράσχου, φιλόλογος
  – Αυτοί που φεύγουν και αυτοί που μένουν: τα δυο πρόσωπα της ξενιτιάς.
• 21.00 – 21.15 – Στυλιανός Χριστοφυλάκης, αρχιτέκτων – εικαστικός
  Οι διαδρομές ανάδειξης της Ιταλίας σε αποικιακή δύναμη και η αρχή της επέκτασής της στα Βαλκάνια και την Εγγύς Ανατολή μετά την κατάληψη της Δωδεκανήσου το 1912.
• 21.15 – 21.30 Μαριγούλα Κρητσιώτη, ερευνήτρια – λαογράφος
  Το μαντολίνο ως μουσικό όργανο των γυναικών της Δωδεκανήσου.

ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Κυριακή 30/6/2024

Πρόεδρος: Κώστας Σκανδαλίδης, συγγραφέας

• 09.30 – 09.45 Αριστείδης Μιαούλης, δημοσιογράφος – Προϊστάμενος ΕΡΤ Ν. Αιγαίου
  – Ιωάννης Μ. Μαλανδράκης: Κάσος 1824 – Πάτμος 17 Ιουλίου 1899. Ο Ναυτικός ΄Ελληνας Πρόξενος που μέσα απο ανέκδοτα έγγραφα παρουσιάζει τις σχέσεις Κάσου – Πάτμου.
• 09.45 – 10.00 Χρυσούλα Ζουμπά, περιβαλλοντολόγος, Αν. Προϊσταμένη Γραμματείας Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αιγαίου
  – Βραχονησίδες Καρπάθιου Πελάγους. Ένας παράδεισος στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων
• 10.00 – 10.15 Μάνος Αναστασιάδης, ζωγράφος και εικαστικός δημιουργός, δάσκαλος τέχνης, εκπαιδευτικός
  – Ιχνηλατώντας την μορφή
• 10.15 – 10.30 Μιλτιάδης Λογοθέτης, Δρ Οικονομολόγος
  Δικαιοπρακτικές, διοικητικές και κανονιστικές πράξεις της Κοινότητας Μανδρακίου Νισύρου υπό προνομιακό καθεστώς περιόδου 1905-1920
• 10.30 – 10.45 Μανόλης Μαυρολέων, φαρμακοποιός – συγγραφέας
  – Τα παραμύθια της Κάσου. Το χθες, το σήμερα, το αύριο
• 10.45 – 11.00 Νίκος Μαστροπαύλος, δημοσιογράφος
  – Η “Συνοπτική έκθεσις των Κασσίων Αγώνων” του Νικολάου Γρηγοριάδη, η μονάκριβη μαρτυρία αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων της Επανάστασης και του Ολοκαυτώματος
• 11.00 –  11.15 Ηλίας Μαστροπαύλος, συντ. τραπεζικός υπάλληλος
  – Τα βοτσαλωτά της Κάσου
• 11.15 – 11.30 Γιάννης Φραγκούλης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων Αθηνών – Πειραιώς
  – Αβοήθητοι και στο σπίτι
• 11.30 – 11.45 Μανόλης Μακρής, συγγραφέας, Πρόεδρος ΣΓΤΔ
  – Τα τραγούδια της Κάσου ως μνημεία του λόγου