Η Ηρωική Νήσος Κάσος υποδέχθηκε κατά το διήμερο 3 και 4 Ιουνίου 2024, την ερευνητική ομάδα του Παντείου Πανεπιστημίου, με επικεφαλής την Καθηγήτρια κ.Στέλλα Κυβέλου, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας και εμπειρογνώμονα σε θέματα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού για την Ανατολική Μεσόγειο.
Kαθηγήτρια Στέλλα Κυβέλου
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «HER-SEA» – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΑΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, που χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ).
Στόχος της επίσκεψης ήταν η ανάδειξη και αξιολόγηση των Πολιτισμικά Σημαντικών Περιοχών της Κάσου, με σκοπό την ενσωμάτωση της παράκτιας και ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς στον επικείμενο Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό και την γαλάζια οικονομία του νησιού.
Η Κάσος, με την πλούσια ιστορία και τη μακρά ναυτική της παράδοση, αποτελεί ένα ιδανικό σημείο για την ανάπτυξη τέτοιων δράσεων.
Στο Συμμετοχικό Εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης «Νικόλαος Γ. Μαυρής», παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Δήμου, άλλων φορέων και κάτοικοι του νησιού.
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, αναλύθηκαν και συζητήθηκαν οι τρόποι με τους οποίους η τοπική κοινωνία μπορεί να συνεισφέρει στην προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κάσου, μέσω συμμετοχικής διαδικασίας με τη χρήση χάρτη.
Σημαντική ήταν η συμμετοχή των τοπικών προσωπικοτήτων και παραγόντων του νησιού, που παρείχαν μοναδική κοινωνική γνώση και προοπτική, όπως συνηθίζεται σε μικρές κοινότητες. Οι πληροφορίες, απόψεις και παρεμβάσεις τους ήταν εξαιρετικά πολύτιμες για την επιτυχή διαμόρφωση του πλαισίου εργασίας μας.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, χαιρετισμό απηύθυναν η Έπαρχος Καρπάθου-Ηρωϊκής Νήσου Κάσου, κα Καλλιόπη Νικολαΐδου, ο Δήμαρχος Ηρωϊκής Νήσου Κάσου, κ. Μιχάλης Ερωτόκριτος, καθώς και ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Ιωάννης Παππάς υπογραμμίζοντας τη σημασία του έργου για την τοπική κοινότητα και τη ναυτική παράδοση του νησιού.
Το εργαστήριο συντονίστηκε από την Επιστημονική Υπεύθυνη του έργου Καθηγήτριας .κ.Σ.Κυβέλου, και τους κ.κ Νικήτα Χιωτίνη, ομότιμο καθηγητή και σύμβουλο του έργου, Ειρήνη-Αικατερίνη Μπαριανάκη, Ερευνήτρια Υ.Δ., και Νεκταρία Μαραβά, Ερευνήτρια Υ.Δ.
Τέλος, ιδιαίτερη σημασία είχε το γεγονός ότι η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τις παραμονές της Ημέρας Μνήμης του Ολοκαυτώματος της Η.Ν Κάσου. Η ημέρα αυτή αποτελεί μια σημαντική υπενθύμιση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, και η σύμπτωση αυτή προσέδωσε ένα ιδιαίτερο βάρος και συμβολισμό στις εργασίες μας. Αναδείχθηκε η ανάγκη για διατήρηση και προστασία της ιστορικής μνήμης, καθώς και η συμβολή της στην τρέχουσα και μελλοντική ανάπτυξη του νησιού.
Η πολιτιστική κληρονομιά της Κάσου, ιδιαίτερα η θαλάσσια, αποτελεί πολύτιμο πόρο για την τοπική ανάπτυξη και τη γαλάζια οικονομία.
Η ενεργή συμμετοχή των τοπικών φορέων και κατοίκων είναι κρίσιμη για την επιτυχή ενσωμάτωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Επίσης, η δημιουργία μιας Τοπικής Κοινότητας Πρακτικής θα ενισχύσει τις προσπάθειες προστασίας και αξιοποίησης της κληρονομιάς, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών, επιστημόνων (με έμφαση σε αρχαιολόγους και χωροτάκτες), επιχειρήσεων και της τοπικής κοινωνίας.
Οι παρεμβάσεις και πληροφορίες των συμμετεχόντων συνέβαλαν ουσιαστικά στηδιαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, με έμφαση στην παράκτια κληρονομιά, υλική και άυλη αλλά και στα πρόσφατα ευρήματα ενάλιων αρχαιοτήτων στον θαλάσσιο χώρο της ακατοίκητης νησίδας Αρμάθια.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ερευνητική ομάδα του Παντείου Πανεπιστημίου μέσω email στη διεύθυνση her.sea.project@gmail.com.
*Κάλεσμα για Συμμετοχή στην Έρευνα: Καλούμε επίσης όλους τους κατοίκους της Κάσου και τους ενδιαφερόμενους φορείς να συμμετάσχουν στην έρευνα που διεξάγεται στο πλαίσιο του έργου «HER-SEA». Η συμμετοχή σας είναι πολύτιμη για την καταγραφή και αξιολόγηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού. Μπορείτε να λάβετε μέρος συμπληρώνοντας ένα σύντομο ερωτηματολόγιο που θα βρείτε στον σύνδεσμο: HER-SEA Survey.
