Με Προγραμματικής Σύμβαση η Περιφέρεια αναλαμβάνει την αρμοδιότητα της Διευθύνουσας υπηρεσίας από τον κύριο του έργου, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο του έργου «Επέκταση και αναβάθμιση λιμένα Πηγαδίων Καρπάθου»…..» προϋπολογισμού Δεκαέξι (16) εκατομμυρίων.
Στόχος υποτίθεται πως είναι η Κάρπαθος να αποκτήσει σύγχρονες λιμενικές εγκαταστάσεις».
Ουσιαστικά όμως με την κατ’ όνομα «επέκταση και αναβάθμιση του λιμανιού» το μόνο όφελος από το έργο θα είναι η μείωση της κυκλοφορίας σε τμήμα της παραλιακής και η αύξηση της χερσαίας ζώνης λιμένα.
Όπως αναφέρεται στην προσθήκη της σύμβασης προβλέπεται η καθαίρεση τμήματος του προσήνεμου μόλου, ώστε να δημιουργηθεί το νέο στόμιο του λιμένα και δημιουργείται αποβάθρα συνολικού μετώπου 200μ, στην οποία θα δύναται να πρυμνοδετεί Ε/Γ-Ο/Γ σκάφος της ακτοπλοΐας μήκους μέχρι 200μ και στο δυτικό εξωτερικό μέτωπο της να πλαγιοδετεί εμπορικό Φ/Γ πλοίο μήκους μέχρι 75μ και στα εσωτερικά κρηπιδώματα να εξυπηρετούνται ταυτόχρονα 8 ημερόπλοια μήκους μέχρι 30μ με πρυμνοδέτηση.»
Ευκολίες ,που παρέχονται και σήμερα από τις υφιστάμενες λιμενικές εγκαταστάσεις με την αρνητική μάλιστα διαφορά ότι ενώ στο εσωτερικό της λιμενολεκάνης σήμερα μπορούν να πλαγιοδετήσουν πλοία μήκους μέχρι 100μ στο νέο θα μπορουν να εξυπηρετηθούν μόνο αλιευτικά και μικρά ημερόπλοια. Το νέο λιμάνι δεν θα καλύπτει, καν τις προϋποθέσεις, από πλευράς υποδομών, για την ολοκλήρωση του χαρακτηρισμού του ως πύλης εισόδου.
Αυτές είναι «σύγχρονες», κατά του θιασώτες της προωθούμενης λύσης, λιμενικές εγκαταστάσεις που θα αποκτήσει η Κάρπαθος!!!
Στην πραγματικότητα η Κάρπαθος θα χάσει και πάλι την ευκαιρία να αποκτήσει επιτέλους τις απαραίτητες λιμενικές υποδομές που θα καλύπτουν τις ανάγκες της για την επόμενη 40ετία.
Με την προγραμματική σύμβαση που αποφασίσθηκε να συναφθεί με την Περιφέρεια επαναλαμβάνεται το λάθος που έγινε το 2006. Τότε η Περιφέρεια ανέλαβε η ίδια την εκπόνηση την μελέτη αντι να αναλάβει μόνο την χρηματοδότηση της και την εκπόνηση της ως κύριος του έργου το Λιμενικό Ταμείο. Τώρα πάλι με την πρόφαση ότι η Τεχνική Υπηρεσία του ΛΤ, που είναι κύριος του έργου, παρότι έχει πιστοποιημένα πλήρη τεχνική επάρκεια, δεν διαθέτει δήθεν επαρκές προσωπικό για την συγκρότηση (!)των σχετικών επιτροπών μεταβιβάζει την αρμοδιότητα της διευθύνουσας υπηρεσίας και της επίβλεψης στην Περιφέρεια το τεχνικό της οποίας δεν έχει τόσο μεγάλη εμπειρία στην επίβλεψη κατασκευής λιμενικών έργων.
Το σωστό θα ήταν να αναλάβει η περιφέρεια την δέσμευση για την εξασφάλιση των πόρων αλλά την δημοπράτηση του και την επίβλεψη του να την κρατήσει το λιμενικό ταμείο, ως κύριος του έργου, η τεχνική υπηρεσία του οποίου έχει μεγαλύτερη εμπειρία για τα λιμενικά έργα.
Ακόμη και αν αλήθευε ο αβάσιμος ισχυρισμός ότι δεν είχε επαρκές προσωπικό για την συγκρότηση των επιτροπών θα μπορούσε να διαθέσει η περιφέρεια κάποιον υπάλληλo της για την συμμετοχή στις επιτροπές όπως συνηθίζεται .
Στο μεταξύ μόλις πριν ένα μήνα εγκρίθηκε η προμελέτη των λιμενικών έργων (όχι οριστική μελέτη ) που παραδόθηκε τον περασμένο Μάρτιο και όπως αναφέρεται στη προγραμματική σύμβαση η Περιφέρεια αναλαμβάνει την υποχρέωση για υποβολή πρότασης για χρηματοδότησης του έργου από το ΕΣΠΑ 2021-2027.
Αποδεικνύεται έτσι πως το 2014 ούτε μελέτη λιμενικών έργων ούτε δεσμευμένες πιστώσεις για την υλοποίηση του υπήρχαν. Το μόνο που υπήρχε ήταν η προκαταρτική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΠΠΠΑ) που ήταν πολύ εύκολο να τροποποιηθεί να συμπληρωθεί με εναλλακτικές λύσεις μέσα το πολύ σε 60 μέρες, όπως ήταν το αίτημα που υποβάλαμε κατ΄ επανάληψη, ατομικά και ομαδικά, προς τους αρμόδιους φορείς, ώστε να επιλεγεί η βέλτιστη για την Κάρπαθο λύση.
Δήμος και Περιφέρεια ισχυρίζονταν όλα αυτά τα χρόνια πως δεν μπορούσαν να αλλάξουν το αντικείμενο της και να πληρώσουν άλλα χρήματα στα πλαίσια της σύμβασης που υπογράφτηκε το 2013. Τελικά όμως και το αντικείμενο άλλαξε όχι μόνο μια αλλά τέσσερις φορές και τον περασμένο Ιούνιο υπογράφτηκε συμπληρωματική σύμβαση για αύξηση της αμοιβής του μελετητή κατά 52.000 για την τροποποίηση του σχεδιασμού των λιμενικών έργων και κατά 29.000 για την αύξηση της αμοιβής για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (από 32.570 που πρόβλεπε η σύμβαση σε 61.740) με το πρόσχημα ότι περιέλαβε σε αυτήν και τις επιπτώσεις από την πεζοδρόμηση του παραλιακού.
Αποδεικνύεται πως και χρόνος και λεφτά υπήρχαν για εκπόνηση μιας ολιστικής μελετη και να κατασκευασθούν σύγχρονες και επαρκείς λιμενικές εγκαταστάσεις που θα καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες του νησιού μας τα επόμενα 40- 50 χρόνια αλλά από λάθος εμμονές οδηγούμαστε στην κατασκευή λάθους έργου .
Στόχος όμως του παρόντος δεν είναι να αναδειχθούν τα μέχρι τώρα λάθη αλλά προταθούν λύσεις για τη διάσωση του σημερινού λιμανιού και την πραγματική επέκταση του.
Λύσεις βελτίωσης του σχεδιασμού χωρίς να καθυστερήσει το έργο υπάρχουν.
Λύσεις για να μη φτάσουμε στο σημείο να προχωρήσει το έργο και μετά να αποξηλώνουμε τμήμα του όπως έγινε το 1990 στο λιμάνι της Κάσου, όταν ο αείμνηστος Υπουργός μας Αριστοτέλης Παυλίδης, με εισήγηση του υποφαινομένου, σταμάτησε το εκτελούμενο τότε έργο της επέκτασης του κυματοθραύστη που εκτελείτο βάσει μελέτη που είχε συνταχθεί το 1986 για πλοία μέχρι 75μ που εξυπηρετούσαν τότε την γραμμή.
Να σημειωθεί πως στην Κασο δεν σταματήσαμε μόνο τη προέκταση του κυματοθραύστη, αλλά προχωρήσαμε και στην αποξήλωση τελειωμένο τμήματοςτου 80 περίπου μ. κόστους αρκετών εκατομμυρίων.
Στην Κάσο αναγκασθήκαμε να ξηλώσουμε εκτελεσμένο έργο για να διορθώσουμε τον λάθος σχεδιασμό.
Στην Κάρπαθο οι θεσμικοί φορείς έχουν την δυνατότητα να τον διορθώσουν πριν ξεκινήσει το έργο αντί να επικαλούνται τις προβλέψεις του ξεπερασμένου από τις εξελίξεις ΓΠΣ της πόλης των Πηγαδίων του 1986.
Για την εκπόνηση της οριστικής μελέτης των λιμενικών έργων εκκρεμούν οι υποβρύχιες αρχαιολογικές έρευνες και η εδαφοτεχνική/γεωλογική μελέτη.
Υπάρχει κατά συνέπεια ακόμη χρόνος αλλά και δυνατότητα, χωρίς να καθυστερήσει το έργο, να βελτιωθεί ο σχεδιασμός του και να μη χαλάσει ο κυματοθραύστης, που προστατεύει το ανατολικό τμήμα της λιμενολεκάνης.
Μια λύση θα ήταν στα πλαίσια της μελέτη εφαρμογής να προβλεφθεί πως ο σχεδιασμός θα υλοποιηθεί σε δυό ανεξάρτητα στάδια με ξεχωριστό κατά στάδιο προϋπολογισμό.
Σε πρώτη φάση να κατασκευασθεί μόνο μόνο η προέκταση του προσήνεμου προβλήτα κατά 177μ, όπως προβλέπει η προωθούμενη λύση και καθώς το κρηπίδωμα οχληρών στη βόρεια ακτή του Βρόντη σύμφωνα με την εκκρεμούσα για έγκριση στην ΕΣΑΛ προκαταρτική μελέτη χωροθέτησης, χωρίς τον αχρείαστο κυματοθραύστη.
Το βοηθητικό αυτό έργο στο Βρόντη είναι ούτως ή άλλως απαραίτητο για την προσωρινή εξυπηρέτηση των πλοίων, κατά το διάστημα που θα εκτελούνται τα έργα της Β φάσης του κυρίως λιμανιού – ( καθαίρεση του προσήνεμου μόλου για άνοιγμα νέου στομίου και κατασκευή πρόσβασης της νεας προβλήτα με το Γαρόνησο) – αλλά και αργότερα για την εκφόρτωση των οχληρών και επικίνδυνων φορτίων μακριά από την πόλη όπως επιβάλλουν οι κανονισμοί ασφαλείας.
Ταυτόχρονα να ανατεθεί με απευθείας ανάθεση η εκπόνηση προκαταρκτικής μελέτης για την κατασκευή αποσπασμένου από την ξηρά κρηπιδώματος, χωρίς να εφάπτεται στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης και σύνδεσή του με το δρόμο που καταλήγει στο Καρνάγιο.
Σημειώνεται πως παρεμφερή λύση είχε προτείνει το 2016 ο εκπρόσωπος της ΠΕΠΕΝ στην ΕΣΑΛ. Η αρχαιολογική Υπηρεσία με το 2099/1244/67/28.01.2016 έγγραφο της, είχε πει τότε ότι ήταν καταρχή αντίθετη για κατασκευή λιμενικού έργου σε επαφή με την Ακρόπολη αλλά ζήτησε να της υποβληθεί σχετική μελέτη για να διατυπώσει την οριστική άποψη άποψη της αλλά ο μελετητής με την δικαιολογία πως από το παραπάνω έγγραφο δεν «προκύπτει σαφής συναίνεση» των Υπηρεσιών δεν περιέλαβε την εναλλακτική αυτή λύση στην έκθεση του ΠΠΠΑ.
Αριστερά: Σχεδιάγραμμα έργων Α Φάσης – Δεξιά¨Προβλήτα οχληρών σύμφωνα με μελέτη χωροθέτησης της CNWAY (Γιαμινί)
Προσομοίωση επέκτασης προβλήτας και αποσπασμένου κρηπιδώματος προς το Καρνάγιο
Εφόσον εγκριθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία η κατασκευή του μη εφαπτόμενου στην Ακρόπολή κρηπιδώματος και νέας εξόδου από το λιμάνι με περιφερειακό καλύπτεται πλήρως ο στόχος της πεζοδρόμησης της παραλιακής και δεν θα υπάρχει πια κανένας λόγος να καταστραφεί ο κυματοθραύστης και να διενεργηθούν οι προβλεπόμενες εκτεταμένες εκβαθύνσεις από το Γαρόνησο προς Άφωτη και έτσι με τις εξοικονομούμενες πιστώσεις υπερκαλύπτεται το κόστος του λιμενικού έργου περιφερειακά της Ακρόπολης .
Με αυτή την ολιστική λύση επιτυγχάνεται αποσυμφόρηση όλης της Πόλης και όχι μόνο της παραλιακής από την κίνηση των οχημάτων προς και από τα πλοία, επιτρέπεται πλήρης διαχωρισμός των χρήσεων των λιμενικών εγκαταστάσεων σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς και, αυξάνεται σημαντικά το μήκος των κρηπιδωμάτων για μεγάλα πλοία με δυνατότητα παραπέρα επέκτασής των στο μέλλον αν οι ανάγκες το επιβάλουν. Παράλληλα προστατεύεται πλήρως η λιμενολεκάνη από του κυματισμούς και έτσι θα είναι δυνατόν να αφαιρεθούν οι βράχοι προστασίας της παραλιακής από του κυματισμούς και να κρηπιδωθεί καθ’ όλο το μήκος της αυξάνοντας τα διαθέσιμα κρηπιδώματα για τα μικρά σκάφη και τα αλιευτικά κατά 400 περίπου μέτρα..
Έγκλημα θα είναι να προχωρήσει η καταστροφή του παλιού λιμανιού για κατασκευή νέου στο οποίο το μεγαλύτερο σκάφος που θα μπορεί να δέσει εσωτερικά θα είναι 40 μ., με μοναδικό όφελος την ελάφρυνση της κίνησης οχημάτων σε τμήμα της παραλιακής, όταν ο στόχος αυτός μπορεί να υπερκαλυφθεί με καλύτερες εναλλακτικές λύσεις μικρότερου προϋπολογισμού.
