Σήμερα 31 Μαρτίου, η σκέψη μας πάει 70 χρόνια πίσω την ημέρα, που μετά από έξη αιώνες σκλαβιάς ήρθε η “Μεγάλη Μέρα”. Αν και παιδιά νιώθαμε την ιστορική σημασία της μέρας που ξημέρωσε και είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε από κοντά και να ζήσουμε αξέχαστες στιγμές εθνικού μεγαλείου. Η 31η Μαρτίου 1947 μας βρίσκει στην Κάρπαθο, όπου ο Άγγλος λοχαγός Pam Pay παραδίδει την διοίκηση του νησιού στον Έλληνα υπολοχαγό Παναγιώτη Ψωμόπουλο.
Από την άφιξη του αρματαγωγού “Χίος” στην Κάρπαθο την 1η Απριλίου 1947.
Ο βουλευτής Πειραιώς Περικλής Χρυσοχέρης εξέρχεται του “Χίος” με άλλους αξιωματούχους και το Διοικητή Χωροφυλακής Καρπάθου μοίραρχο Πετσαλά.
Την έραιναν με τριαντάφυλλα
Πάνω από δυο χιλιάδες κόσμος που συγκεντρώθηκε στην πλατεία του Διοικητηρίου, μαζί και εμείς τα παιδιά του Δημοτικού σχολείου, γίνονται μάρτυρες της ιστορικής στιγμής. Ενώ σε στάση προσοχής, οι αξιωματικοί Pay και Ψωμόπουλος χαιρετούσαν την Αγγλική σημαία που υπεστέλετο, με συγκινητικά τελετουργικό τρόπο, για τελευταία φορά, νέες ντυμένες με την τοπική φορεσιά της Καρπάθου την έραιναν με πέταλα από τριαντάφυλλα. Την έπαρση της ελληνικής σημαίας συνόδευε ο Ελληνικός Εθνικός Ύμνος, που εψάλλετο από δυο χιλιάδες ανθρώπους με φωνές παλλόμενες από λυγμό και ενθουσιασμό. Κι ενώ η σημαία ανέβαινε σιγά-σιγά, οι ίδιες κοπέλλες την έραιναν με πιο πολλά τριαντάφυλλα αυτή τη φορά. Μόλις η σημαία έφτασε στον ιστό του Διοικητηρίου, ο κόσμος ξέσπασε σε χειροκροτήματα κι ήταν σαν να γιόρταζε και χόρευε η λευτεριά.
Μετά την άφιξη του “Χίος”, η Μαριγούλα Αντιμισιάρη υποδύεται την Ελλάδα, ενώ οι άλλες νέες που αντιπροσωπεύουν τα Δωδεκάνησσα (Αννίτσα Ζαβόλα, Μαρίτσα Γεργατσούλη, Φανίτσα Δασκαλάκη, Μαριγούλα Βασιλειάδη, Ευγενία Οικονομίδη, Χαζηνούλα Ζαβόλα, Μαριγούλα Μπέρτου, Φωτεινή Σακελλάκη, Καλλόπη Δρακογιάννη, Χριστίνα Πατσουράκη, Μαριγούλα Παραγιουδάκη, Παρασκευή Πολεμικού) χορεύουν τον χωρό της “Λευτεριάς”.
Το 1947, μετά τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου 1940 στην πλατεία του Διοικητηρίου. Μπροστά από τις νέες κοπέλες που υποδύονται την Ελλάδα και τα Δωδεκάνησα κάθονται: Γεώργιος Αδαμαντίδης (διευθυντής του ταμείου), Τσακμάκης (ειρηνοδίκης), αντισυνταγματάρχης Κώνσταντίνος Κυριαζάνος (στρατιωτικός διοικητής), Πετσάλας (διοικητής Χωροφυλακής), Μαλούκος (δασάρχης), ιατρός Ανδρέας Λάμπρος.
Σε ευχαριστώ Θεέ μου
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με ομιλίες από τους λόγιους της εποχής. Τιμής ένεκεν, μίλησε πρώτος ο γέρο παπά Νικόλας Σακελλαρίδης, από τις Μενετές. Ένα-ένα ανέβηκε τα σκαλιά της εξέδρας των επισήμων ο γέρο λευίτης και μετά γονάτισε, σήκωσε τα μάτια προς στον ουρανό και είπε:
“Σε ευχαριστώ Θεέ μου που με αξίωσες να δω αυτήν την ημέρα.
Νυν απολύοις τον δούλον σου Δέσποτα”.
Ακολούθησαν άλλοι ομιλητές, εξιστορώντας αγώνες και πάθη της σκλαβιάς, νίκες και δόξες και ηρωικά κατορθώματα. Πέρασαν 70 χρόνια, δεν θυμάμαι ποιοί μίλησαν και τι είπαν, αλλά ποτέ δεν ξέχασα όσα είπε, εκείνη την αξέχαστη μέρα, ο γέρο παπά Νικόλας.
Από την άφιξη του Βασιλιά Παύλου και Φρειδερίκης στην Κάρπαθο στις 14 Οκτωβρίου 1948. Πίσω από τους βασιλείς ο στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος. Οι τρεις ναυτοπρόσκοποι που διακρίνονται δεξιά: Γιάγκος Αλαχούζος, Ντίνος Χαζή Λάμπρος, Παντελής Αυλωνίτης.
Το βασιλικό ζεύγος και άλλοι επίσημοι παρακολουθούν την παρέλαση προς τιμή τους στην πλατεία του Διοικητηρίου.
Στην πλατεία του Διοικητήριου προ του βασιλικού ζεύγους παρελαύνουν τα σχολεία και διάφοροι οργανισμοί.
Ο “χορός της Λευτεριάς”.
Την επομένη, 1η Απριλίου, έφτασε στα Πηγάδια το αρματαγωγό “Χίος”, με 300 χωροφύλακες και άλλους υπάλληλους και άφησε αυτούς που προορίζονταν για την Κάρπαθο. Στο “Χίος” επέβαινε ο Καρπάθιος Βουλευτής Πειραιώς Περικλής Χρυσοχέρης. Πολύς κόσμος κατέβηκε στο λιμάνι για να υποδεχθεί και να καλωσορίσει τους νεοφερμένους με χορούς και τραγούδια. Η Μαριγούλα Αντιμισιάρη ντυμένη στα γαλανόλευκα αντιπροσώπευε την Ελλάδα και άλλες νέες της εποχής με παραδοσιακές ενδυμασίες αντιπροσώπευαν τα νησιά της Δωδεκανήσου. Όταν η Μαριγούλα άρχισε να τραγουδά “Ω παιδιά μου ορφανά μου, σκορπισμένα εδώ και εκεί …”, οι κοπέλλες την περιτριγύγισαν και όλες μαζί χόρεψαν το “χορό της λευτεριάς”.
