Γιώργος Νταλάρας στο topontiki.gr: «Δύο φωνές, με μια καρδιά» – H σειρά συναυλιών με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη.
ΜΗΝΑΣ ΒΙΝΤΙΑΔΗΣ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ
Αφορμή γι’ αυτή τη συνέντευξη ήταν ότι ο Γιώργος και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη ενώνουν επιτέλους τις φωνές τους, σε μία μοναδική μουσική συνάντηση, με μια καρδιά, στο Θέατρο Παλλάς, από την Τρίτη 14 Νοεμβρίου, για δέκα μόνο συναυλίες, κάθε Δευτέρα και Τρίτη.
«Με μια καρδιά», οι δύο κορυφαίοι ερμηνευτές θα συναντηθούν επί σκηνής, παρέα με δέκα δεξιοτέχνες σολίστες μουσικούς, με τραγούδια – σταθμούς από τη μεγάλη δισκογραφία τους, αλλά και άλλα σπουδαία τραγούδια που διάλεξαν με ζήλο, με μεράκι και με μια καρδιά!
Απολαύστε τον χείμαρρο Νταλάρα!
Συνέντευξη στον Μηνά Βιντιάδη
– «Δυο φωνές με μια καρδιά» ή μια φωνή με δυο καρδιές;
– Για να είμαι ειλικρινής, αυτόν τον τίτλο δεν τον σκέφτηκα εγώ αλλά μου άρεσε! Ναι, «Δυο φωνές με μια καρδιά» γεμάτη αγάπη, σεβασμό και προσήλωση στη μουσική και το τραγούδι. Με κοινή αντίληψη για τον τρόπο που χρωστάμε να παίζουμε τα τραγούδια, για τον τρόπο που πρέπει να ακούγονται. Με γνώση, με αμέτρητες πρόβες, με καλούς μουσικούς, καλό ήχο. Έτσι γεννιούνται οι καλές συνεργασίες. Έτσι γίνονται ωραίες οι συναυλίες, όταν έχουν λόγο κι αποτύπωμα.
– Τριάντα πέντε χρόνια μετά το «Latin» που συμμετείχε σ’ ένα τραγούδι η Άλκηστις ξαναβρίσκεστε…
– Έχετε δίκιο! Πέρασαν πολλά χρόνια από το «Latin». Η Άλκηστις, ξέρετε, είχε φύγει σε περιοδεία αλλά εμένα μου είχε κολλήσει η ερμηνεία της στην πρόβα στο μάμπο. Κι έτσι αποφάσισα να την περιμένω πάνω από ενάμιση μήνα για να το ηχογραφήσουμε μαζί στο στούντιο.
Έτσι κι αλλιώς όμως με την Άλκηστη είχαμε παλιά σχέση και φιλία. Ήταν μαζί μας στην Πλάκα με μια υπέροχη ομάδα, πιο παλιά μαζί στη Θεσσαλονίκη με τη Βίκυ Μοσχολιού και τον Βασίλη (Παπακωνσταντίνου), στην Αθήνα πάλι με τον Βασίλη, την Τάνια (Τσανακλίδου) και τον Λουκιανό μας και ξανά στην Πλάκα στο Zoom με τη Δήμητρα Γαλάνη, τον Γιάννη Κούτρα και τη Γλυκερία. Δεν χαθήκαμε όμως ποτέ όλα αυτά τα χρόνια. Έχουμε κοινούς φίλους, βρισκόμαστε μαζί στις διακοπές στο νησί, αγαπά τη θάλασσα, τις καταδύσεις, της αρέσει η φύση, είναι και καλός ψαράς. Όπως σας είπα, ταιριάξαμε και με κοινές παρέες και περνάμε πραγματικά ωραία.
– Τι είναι μια νέα σειρά συναυλιών για σας. Ένα παιδί που θα γεννηθεί, μια σύμπραξη που απολαμβάνετε, η αίσθηση μιας ακόμα επιτυχίας;
– Προφανώς και όχι η αίσθηση μιας ακόμη επιτυχίας. Το έχετε παρακολουθήσει εξάλλου πως μέσα σε ένα καλοκαίρι μπορώ να κάνω πέντε ή έξι διαφορετικά είδη παραστάσεων και συναυλιών. Τα τελευταία χρόνια δουλεύω συνέχεια με νέους ανθρώπους. Η δουλειά με την Άλκηστη έπειτα από τόσα χρόνια είναι κάτι άλλο. Και είναι πολύ γοητευτική. Την ξαναγνωρίζω μέσα από εξαιρετικά τραγούδια που έχει διαλέξει όλα αυτά τα χρόνια, «ταιριάζουμε» τα δικά της με αυτά που έχω πει κι εγώ, δοκιμάζουμε καινούργιους ήχους, καινούργιες διασκευές. Και ξέρετε η Άλκηστις είναι ένας άνθρωπος που χαίρεσαι να δουλεύεις μαζί της. Παράλληλα όμως είναι εξίσου σοβαρή, σχολαστική και τυπική στις πρόβες όπως κι εγώ. Είμαι σίγουρος πως ο κόσμος θα το εισπράξει αυτό, το νιώθω ήδη. Ξεκινήσαμε για λίγες παραστάσεις και μόνο με την ανακοίνωση προσθέτουμε και προσθέτουμε. Είμαστε μαζί σχεδόν όλη την ώρα στη σκηνή και περιμένουμε να γίνουμε μια χορωδία με τον κόσμο, να τους ακούσουμε να τραγουδάνε όπως πάντα. Το έχουμε ανάγκη κι εμείς αλλά κι ο κόσμος με τόσα άσχημα και δύσκολα που συμβαίνουν…
– Τόσα χρόνια με μια κιθάρα αγκαλιά. Τι της λέτε κάθε φορά που μια καινούργια έρχεται στα χέρια σας και στη ζωή σας;
– Της λέω ερωτικά πράγματα. Πρώτα πρώτα τη χαϊδεύω, καμαρώνω την κατασκευή της, τη μαθαίνω και κάθε φορά είναι η ίδια αίσθηση, η ίδια χαρά. Όπως όταν έπιασα για πρώτη φορά κιθάρα στα χέρια μου. Μου αρέσουν όλα τα όργανα αλλά η κιθάρα είναι το πιο αγαπημένο μου. Την έχω ταυτίσει και λίγο με τα πρώτα τραγούδια που μάθαινα έφηβος. Με τα λάτιν, το φλαμένκο και τους φοβερούς μουσικούς του. Ίσως ονειρευόμουν ότι θα γίνω ένας από αυτούς.
– Τι να περιμένουν οι φίλοι σας που θα γεμίσουν το Παλλάς γι’ αυτές τις πέντε (έτσι είχε αναγγελθεί αρχικά…) συναυλίες;
– Οι οποίες έγιναν ήδη δέκα. Θα πούμε, λοιπόν, ωραία τραγούδια, πολύ ωραία τραγούδια, θα έχουμε κι εκπλήξεις και διασκευές, θα έχουμε εξαιρετικούς μουσικούς, θα βάλουμε τα καλά μας – όχι τα ρούχα, τα καλά της ψυχής μας –, και θα ταξιδέψουμε στη μαγεία της μουσικής.
– Σας ακούν άνθρωποι όλων των ηλικιών και σιγοτραγουδούν μαζί σας. Ποιο τραγούδι σας θα αφιερώνατε σ’ ένα παιδί; Τι τραγουδούσατε στη Γεωργιάννα όταν ήταν μικρή;
– Αυτό το «όλων των ηλικιών» είναι μεγάλο παράσημο! Είναι μεγάλη χαρά κι ευθύνη. Στην αρχή ήταν το «σας θαυμάζουμε», μετά «να βγάλουμε μια φωτογραφία να τη δώσω στη μαμά μου που σας θαυμάζει», μετά «στη γιαγιά μου» αλλά το πιο συγκινητικό είναι που έρχονται φίλες μου γιαγιάδες (συνέβη προχτές) και λένε «Μιχαλάκη, πες στον Γιώργο το τραγούδι» και τραγουδάει όλο το «Καραντί» φαρσί και στον τόνο! Μηδενίσαμε και ξαναξεκινήσαμε! Α! Στη Γεωργιάννα, που λέτε, της άρεσε πολύ το «Μεσ’ σ’ αυτή τη βάρκα είμαι μοναχή» του Μάνου Χατζιδάκι.
Της το έπαιξα στο πιάνο με δυσκολία γιατί δεν είμαι και πιανίστας και ήταν από τα πρώτα τραγούδια που έμαθε να παίζει. Νομίζω από τότε λάτρεψε τη μουσική. Και μια μέρα η Άννα της τραγούδησε, φάλτσα εννοείται, τη «Γοργόνα» του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη κι έβαλε γκολ από τα αποδυτήρια! Μετά όλη μέρα είχαμε «…στην απά- στην απά- στην απάνω γειτονίτσα».
Και σαν να μην έφτανε αυτό, το τραγουδάνε και τα εγγόνια μου τώρα. Στα παιδιά, λοιπόν, που είναι οι πιο αυστηροί κριτές και ακροατές, θα αφιέρωνα ένα πολύ ωραίο τραγούδι ενός νέου και ταλαντούχου τραγουδοποιού, του Βασίλη Φλώρου. Το «Άστρο της αυγής». Αυτό το τραγούδι γλυκαίνει τη ζωή των παιδιών αλλά και των μεγάλων. Ακούστε το! Αξίζει!
– Σε μια τέτοια παράξενη και τοξική εποχή τι θα τραγουδούσατε στους εφήβους και στους νέους;
– Ό,τι και να τους τραγουδήσω είναι τόσο σκληρή η ζωή αυτών των παιδιών. Πολύ σωστά λέτε! Πολύ παράξενη και πολύ τοξική. Εμείς είμαστε μια τυχερή γενιά. Οι γονείς μας έζησαν πολέμους, κατατρεγμούς και προδοσίες αλλά με αγάπη κι αλληλεγγύη. Τα παιδιά μας και για πολλούς και τα εγγόνια μας βιώνουν έναν αλλιώτικο πόλεμο, βιώνουν την ανέχεια, την αδικία μέχρι και την αποξένωση και την οικονομική μετανάστευση. Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε. Και ναι, το καλό τραγούδι δίνει χαρά, δίνει παρηγοριά κι ελπίδα κι ανάσα. Είμαι τυχερός γιατί με πείσμα διάλεγα πάντα τραγούδια γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Από το «Του Κάτω Κόσμου τα πουλιά» και την «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» μέχρι τα «Παραπονεμένα λόγια» και το «Ανεμολόγιο».
Και βέβαια τα τραγούδια του Θεοδωράκη, του Λοΐζου, του Μαρκόπουλου, τα ρεμπέτικα. Ζούμε μια εποχή που το μόνο καλό είναι ότι υπάρχουν πολλοί τραγουδοποιοί που γράφουν τραγούδια που είναι βάλσαμο για τους ανθρώπους. Υπέροχα τραγούδια. Που άλλοτε συνεγείρουν κι άλλοτε απαλύνουν την ψυχή σου.
– Ο έρωτας δεν γνωρίζει ηλικία. Τι θα λέγατε με την κιθάρα σας στους ανθρώπους που κρατιούνται σφιχτά χέρι χέρι;
– Πρώτα από όλα θα υποκλινόμουν. Έχει τόση μεγάλη αξία ο έρωτας, η αγάπη, το νοιάξιμο. Είναι δύσκολο και ταυτόχρονα μαγικό να μπορείς να κρατιέσαι σφιχτά από το χέρι με τον άνθρωπό σου σε αυτή τη ζωή. Θα τους τραγουδούσα ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια από τους Μάηδες. «Μόνο η αγάπη μένει, όλα τα άλλα είναι καπνός».
– Η ζωή μας σε στίχους, ποιο τραγούδι σας έρχεται αυθόρμητα στο νου;
– Ένα υπέροχο τραγούδι σε στίχους Μιχάλη Γκανά και μουσική Μιχάλη Χριστοδουλίδη, «Εσωτερικές ειδήσεις».
«Σ’ αυτό τον τόπο που όλα γίνονται με κόπο / και πάντα κάποιος άλλος φταίει / έχω προσέξει όσοι ξυπνούν από τις έξι δεν έχουν λόγο / μόνο αυτιά να μας ακούνε και χέρια να χειροκροτούνε / σ’ αυτό τον τόπο».
– Είχατε τα γενέθλιά σας πριν από έναν μήνα. Σε ποιους θα λέγατε ένα «ευχαριστώ» γι’ αυτήν τη γεμάτη ζωή που έχετε μέχρι σήμερα;
– Πρώτα από όλα στην Άννα, που είναι ο άνθρωπός μου, και στο παιδί μου και στα εγγόνια μου, που μου δίνουν τόσες χαρές. Και βέβαια στη μάνα μου, που με μεγάλωσε με τόσες δυσκολίες αλλά και πολλή αγάπη. Και στον μεγάλο αδερφό μου, που τον έχασα πολύ νωρίς. Και στον πατέρα μου γατί, όπως έχω πει ξανά, και η απουσία είναι μάθημα. Εκείνος με δίδαξε με την απουσία και η μάνα μου με δίδαξε με την παρουσία της. Και μετά στους δασκάλους μου που μου πρόσφεραν τα «ακριβά» τους δώρα, τα τραγούδια τους. Χρωστάω ευγνωμοσύνη, ειδικά στους πρώτους ανθρώπους που με στήριξαν. Στον Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Μάνο Λοΐζο, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον Μάνο Ελευθερίου.
– Η Ελλάδα πέρασε δύσκολες ώρες αυτόν τον χρόνο, με φωτιές, πλημμύρες, ανθρώπους να καταστρέφονται. Πώς βιώνετε ως άνθρωπος όλη αυτή τη δυστυχία;
– Είμαστε όλοι συγκλονισμένοι, ερείπια. Βιώνουμε ένα συνεχές πένθος με τη δυστυχία και τον πόνο που άφησαν πίσω αυτές οι καταστροφές. Σκεπτόμαστε τους ανθρώπους στον Έβρο, στη Θεσσαλία. Εμείς που από τύχη δεν είμαστε στη θέση τους πρέπει να τους στηρίξουμε έμπρακτα. Το κάνουμε όσοι μπορούμε. Και πέρα από αυτά που κάνει ο καθένας μας και που δεν είναι ανάγκη να τα δημοσιοποιεί, πρέπει να τους στηρίξουμε και ως ομάδες. Το οφείλουμε στην τέχνη μας. Είδατε, το παράδειγμα μας το έδωσαν οι απλοί εθελοντές. Κι από την άλλη, ας παλέψουμε για ένα σοβαρότερο επιτελικό κράτος. Πώς να μην νιώθουν οι άνθρωποι αφημένοι στη μοίρα τους κι ανοχύρωτοι όταν παρακαλάνε να βρέξει για να σβήσουν οι φωτιές;
– Τι θα λέγατε στον πρωθυπουργό αν ζητούσε τη γνώμη σας;
– Ό,τι θα λέγατε κι εσείς στον κάθε πρωθυπουργό. Τα αυτονόητα. Ειδικά σε θέματα που έχουμε σοβαρό έλλειμμα. Παιδεία, υγεία, δικαιοσύνη. Ο λαϊκισμός και ο φασισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος όταν ο πολίτης αισθάνεται πως το αίσθημα της αδικίας εδραιώνεται. Όταν νιώθει παραγκωνισμένος. Όταν η διαφθορά και η συσσώρευση πλούτου στους λίγους είναι πάγιο δεδομένο. Η πανδημία σε συνδυασμό με τη δεκαετή οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα σε μεγάλο μέρος του λαού μας και ειδικά στους νέους. Αυτοί έχουν την ανάγκη μας. Γι’ αυτούς πρέπει να δουλέψουμε. Αυτά πρέπει να πούμε όλοι στον πρωθυπουργό, στους πρωθυπουργούς, στους ιθύνοντες. Αλλιώς θα δούμε χειρότερες καταστάσεις και το αυγό του φιδιού δεν θα σπάσει αλλά θα φωλιάσει για τα καλά σε κάθε μικρή ή μεγάλη γειτονιά. Αυτό είναι κάτι που με φοβίζει.
– Πώς είδατε την αλλαγή προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ; Για το «φαινόμενο Κασσελάκης» τι λέτε;
– Αλλαγές πρέπει να γίνονται και καλώς γίνονται. Είναι νωρίς να πούμε κάτι. Συμπαθής άνθρωπος είναι αλλά σημασία έχουν οι πολιτικές του θέσεις και τι θα κάνει στην πολιτική του διαδρομή. Η παράσταση ή σωστότερα η διαδρομή ενός πολιτικού δεν κρίνεται από το άνοιγμα της αυλαίας αλλά από το κλείσιμο. Είναι και η μόνη φορά που έχει αξία το «τι θα πει ο κόσμος».
Ευχαριστώ, Γιώργο, γι’ αυτή την εξομολόγηση. Τα λέμε στο Παλλάς…
