Επί τέλους, έφεξε ο Θεός τη χαρμόσυνη μέρα της 31ης  Μαρτίου 1947.  Το πρωί, στην πλατεία του Διοικητηρίου στα Πηγάδια, ενώπιον εκπροσώπου της Εκκλησίας, των τοπικών Αρχών και περιορισμένης ατυχώς παρουσίας συμπατριωτών μας εξ αιτίας των λιγοστών τότε μέσων μεταφοράς, γίνεται διακριτικά και τυπικά η  τελετή παράδοσης της βρετανικής (προσωρινής) στρατιωτικής διοίκησης της Καρπάθου από τον λοχαγό Pay, στον  Έλληνα Υπολοχαγό Παναγιώτη Ψωμόπουλο για λογαριασμό της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Υποστέλλεται η «Union Flag», η Βρετανική σημαία κι αντ΄ αυτής σε ατμόσφαιρα εθνικής  συγκίνησης και με συνεχείς πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες του Ναού της Βαγγελίστρας μας υψώνεται η γαλανόλευκη, αφημένη στα πρώτα ανοιξιάτικα χάδια που σήμανε επί τέλους την απελευθέρωση και ενσωμάτωση της Καρπάθου με τη Μητέρα πατρίδα, ύστερα από 409 χρόνια σκληρής δοκιμασίας γενεές-γενεών Kαρπαθίων και λοιπών Δωδεκανησίων.

Ιστορικές στιγμές. Σε πρώτο πλάνο οι τοπικές Αρχές. Πίσω ακριβώς απόσπασμα ΒΜΑ (Βritish Μilitary Administration) γνωστοί μας ως «Μπιεμέδες» με την ελληνική σημαία και μικρή συμμετοχή Καρπαθίων. Στο βάθος ο παλιός Ανθόκηπος.

Στην είσοδο του Διοικητηρίου, λίγο πριν την παράδοση και παραλαβή της εξουσίας. Στο κέντρο ο Βρετανός λοχαγός Pay, ο υπασπιστής του (δεξιά) και ο Έλληνας υπολοχαγός Παναγιώτης Θωμόπουλος (αριστερά) ασκεπείς και με στολή εκστρατείας.

Όμως, ταυτόχρονα με τα κτηθέντα ανθρώπινα δικαιώματα της ελευθερίας, ισότητας και ισοπολιτείας που απολαμβάνουν πλέον οι Καρπάθιοι, θα υπάρχουν και οι αντίστοιχες προς την πατρίδα ατομικές υποχρεώσεις. Εφεξής, ανά τετράμηνο και με διετή θητεία, όλοι ανεξαιρέτως οι έχοντες συμπληρώσει το 21ο  έτος της ηλικίας άρρενες, είναι  υπόχρεοι στράτευσης. Ανάλογα με τα  προσόντα θα κατατάσσονται στον Ελληνικό Στρατό και Ναυτικό.

Με τη συμπλήρωση λοιπόν χρόνου από την απελευθέρωση, το Δημαρχείο και τα Κοινοτικά Καταστήματα των χωριών μας είχαν καταρτίσει τις λίστες στρατευσίμων και το Στρατολογικό γραφείο της Ρόδου έγκαιρα απέστειλε  ταχυδρομικώς τα πρωτόγνωρα για τους παραλήπτες, «Προσκλητήρια». Οι στρατεύσιμοι φυσικό ήταν να διακατέχονται από ανάμικτα συναισθήματα. Οι «μικροπαντρεμένοι» αίφνης, με  κουτσούβελα και φτωχό βαλάντιο1   προβληματίζονταν και δικαιολογημένα. Ο μηνιαίος μισθός του οπλίτη στρατιώτη ή ναύτη δεν ξεπερνούσε τις 30.- δραχμές (σημερινά 10 λεπτά του ευρώ!!!) που δεν επαρκούσαν να καλύψουν ούτε τα προσωπικά τους έξοδα: Τσιγάρα, οδοντόκρεμες, λούστρο για άρβυλα αφ΄ενός, αφ΄ετέρου η οικογένεια χωρίς τον πάτερ φαμίλια, τον κουβαλητή της, πως επιβιώνει;

Αντίθετα, οι ελεύθεροι χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις πετούν στα σύννεφα. Προσώρας, ονειρεύονται φυγή, μαγικές πολιτείες, περιπέτειες, γνωριμίες… Ίσως-ίσως κάποιοι να θεώρησαν τη στράτευση σαν μια προσκοπική εκδρομή διαρκείας!… Συγγνωστή η νεανική τους αμετροέπεια και επιπολαιότητα, αφού η χώρα μας τον ίδιο περίοδο εξακολουθούσε τρία χρόνια από τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου πολέμου να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, να σπαράσσεται από αιματηρό αδελφοκτόνο πόλεμο, ενώ η υφήλιος –πλην Κορεατικής Χερσονήσου- ζούσε πλέον ειρηνικά και ήδη προχωρούσε με άλματα στην ανασυγκρότηση. Κι’ εμείς, ο εξυπνότερος Λαός του κόσμου βγάζαμε μεταξύ μας τα μάτια για να βλέπουμε… μια ζωή την πλάτη των άλλων. Μάλιστα!

Ξημερώνει λοιπόν η Τετάρτη 21η Απριλίου 1948, προκαθορισμένη ημέρα αναχώρησης της πρώτης Ε.Σ.Σ.Ο2 των στρατευσίμων Καρπαθίων. Στην πλατεία του Διοικητηρίου το πρωί, σε παράταξη και με πολιτική περιβολή  βρίσκονται κάπου πενήντα άνδρες που απαρτίζουν τις κλάσεις των γεννηθέντων έως και το 1928 νεοσυλλέκτων. Φανερά «ψαρωμένοι» από τον μπαρουτοκαπνισμένο με την γκροτέσκα αθυροστομία Κερκυραίο υπενωμοτάρχη της Χωροφυλακής Μιχάλη Καψοκαβάτη, παρακολουθούν αμήχανοι τη σεμνή αποχαιρετιστήρια τελετή, διανθισμένη με πατριωτικές κορώνες, παραινέσεις, ευχές και φυσικά, τις ευλογίες της  Εκκλησίας.  Με το πέρας του επίσημου τελετουργικού, συντεταγμένοι αλλά  σαν «στραβάδια»3 χωρίς συγχρονισμένο βηματισμό και ζυγισμένη στοίχιση θα παρελάσουν τρόπος του λέγειν δηλαδή, μέχρι τη Σκάλα, ενώ πλήθη συγγενών, φίλων και  επισήμων μέσα σε κλίμα έντονης συγκίνησης τους προπέμπουν μέχρι το λιμάνι.

Από τις μαούνες του Γιώργη Νιοτή-Μιαούλη, Αντώνη Α. Εμίρη, Μιχάλη Καφετζή (Καλύμνιου) και Μανωλή Α. Χαλκιά ένας-ένας επιβιβάζονται από το πλαϊνό «μπαρκαρίζο» στο ατμόπλοιο «Ιόνιο»  πλοιοκτησίας της ακτοπλοϊκής εταιρείας του Σπύρου Τυπάλδου», που εκτελούσε την Άγονη γραμμή4 αγκυροβολημένο κοντά στο «Δεσποτικό. Με το «Φύλλο Πορείας» στα χέρια ταξιδεύουν για να παρουσιασθούν σε προεπιλεγμένη στρατιωτική Μονάδα, οπότε, «άλλος για… Καλαμάτα τράβηξε, κι άλλος για… Μεσολόγγι» που λέει και το δημοφιλές τραγούδι, με μικρή παραλλαγή στα τοπωνύμια.

Μεταξύ των νεοσυλλέκτων όσους τουλάχιστον η μνήμη μου συγκρατεί, οι Πηγαδιώτες Γιάννης Γ. Παραγιουδάκης, Μιχάλης Εμμ. Αλαχούζος, Αντωνάκης Εμμ. Χαλκιάς και Γεώργιος Κ.  Ασπρομάτης, ο Απερίτης Νικόλαος Φασουλέτος, ο Μενεδιάτης Γιάννης  Ζαβόλας5, ο Οθείτης Νικόλαος Αναγνωστάκης6 και ο Ολυμπίτης Βασίλης  Χαρτοφύλακας7.

Μάλιστα τρεις εκ των ανωτέρω, οι Αναγνωστάκης και Χαρτοφύλακας υπηρετώντας ως  εθελοντές στο Ελληνικό  Εκστρατευτικό  Σύνταγμα Κορέας (ΕΕΣΚ) υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, έπεσαν μαχόμενοι στη μακρινή χώρα για τα ιδανικά της ελευθερίας, ενώ ο Ζαβόλας τυχερότερος, επέστρεψε τραυματίας. Το ΓΕΣ8 με ταυτόσημο αγγελτήριο9 γνωστοποίησε το θάνατο στις οικογένειες των Καρπαθίων ηρώων. Θα ακολουθήσει η μεταθανάτιος Εύφημος Μνεία του Προέδρου της Αμερικής και η παρασημοφόρηση από τον ΟΗΕ.

——————————————–

  1. Πορτοφόλι
  2. ΕΣΣΟ. Εκπαιδευτική Σειρά Στρατευσίμων Οπλιτών στα Κέντρα κατάταξης νεοσυλλέκτων.
  3. Πρωτάρης. Χαρακτηριστική μομφή στο στράτευμα.
  4. Ανά δεκαπενθήμερο τότε, τα εκάστοτε δρομολόγια της Άγονης γραμμής.
  5. Θύμα εμπρηστικής βόμβας με συνέπεια να υποστεί μερική τύφλωση. Ο Δήμος Καρπάθου τιμητικά, επί Δημαρχίας Γεωργίου Ηλ. Μακρή του εκχώρησε το δικαίωμα λειτουργίας περιπτέρου στην προκυμαία Πηγαδίων. 
  6. Το χειμώνα του 1955 τα οστά του ήρωα Νικόλαου Αναγνωστάκη εναποτέθηκαν με στρατιωτικές τιμές στο Κοιμητήριο Όθους.
  7. Δυστυχώς, του άλλου ήρωα Νικολάου Χαρτοφύλακα τα οστά δεν ανιχνεύθηκαν.
  8. ΓΕΣ. Γενικό Επιτελείο Στρατού.
  9. «Την 5ην Οκτωβρίου 1951 κατόπιν τριημέρου σφοδρής επίθεσης που χαρακτηρίσθηκε ως η πλέον αιματηρή επιχείρηση του Εκστρατευτικού μας Σώματος στην Κορέα, καταλαμβάνεται το ύψωμα 313 «Σκοτς», πλησίον του «Ιμτζίν» ποταμού, της περιοχής «Γιομτσόν-Τσορβόν».

Μεταξύ των 28 Ελλήνων νεκρών της μάχης, περιλαμβάνονται και οι εξ ανακατατάξεως οπλίται Καρπάθιοι εθελονταί: Νικόλαος Αναγνωστάκης και Νικόλαος Χαρτοφύλακας…»

Από το υπό έκδοση βιβλίο μου «ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ»