Η απρόσμενη εύρεση των «βασιλικών εμβλημάτων» του Οθωνα, που ανακοινώθηκε χθες από το ΥΠΠΟ, χαρακτηρίστηκε από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ως εξαιρετικής σημασίας για το ελληνικό κράτος, καθώς τα συγκεκριμένα αντικείμενα «αποτελούν τα πρώτα επίσημα διακριτικά του νέου ελληνικού κράτους και προσφέρουν απτά ίχνη της συνέχειας του στον χρόνο».
Όπως πρόσθεσε η υπουργός, τα βασιλικά εμβλήματα «ανήκουν στον ελληνικό λαό και το έθνος», ενώ η απόφαση να παραδοθούν στη Βουλή –και πρώην ανάκτορο του Οθωνα– ελήφθη σε συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο του ελληνικού Κοινοβουλίου, Κωνσταντίνο Τασούλα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η συντήρηση του στέμματος, του σκήπτρου και του ξίφους του Οθωνα δεν θα είναι χρονοβόρος: οι σχετικές εργασίες, όπως εκτιμάται με βάση την πολύ καλή κατάσταση διατήρησης των αντικειμένων, θα ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο. Θα απαιτηθεί ωστόσο περαιτέρω έρευνα και μελέτη τους, ένα έργο που έχει ήδη αναλάβει η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ και το οποίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει την πορεία τους μέσα στις δεκαετίες.
Οι συμβολισμοί των διακοσμητικών στοιχείων τους αποτελούν, σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, την αφετηρία για την παράδοση διαμόρφωσης των ελληνικών κρατικών συμβόλων.
Τόσο το στέμμα και το σκήπτρο (κατασκευασμένα από τον παρισινό οίκο χρυσοχοΐας Fossin et Fils) όσο και το ξίφος (για το οποίο οι Fossin συνεργάστηκαν με τον ξιφοποιό Ζιλ Μανσό του ομώνυμου οίκου) παραγγέλθηκαν το 1835 από τον πατέρα του Οθωνα, τον Λουδοβίκο Α΄ της Βαυαρίας (του οίκου των Βίτελσμπαχ), προκειμένου να αποδοθούν στον νεαρό βασιλιά για τη στέψη του, που θα γινόταν το ίδιο έτος.
Ομως το πλοίο που τα μετέφερε έφτασε με καθυστέρηση στην Ελλάδα, ενώ χρόνια αργότερα, μετά την ανατροπή του το 1862, ο Οθωνας αποχώρησε παίρνοντας τα βασιλικά εμβλήματα μαζί του, καθώς δεν είχε αποδεχθεί την έξωσή του από τη χώρα.
Η τελευταία φορά που εμφανίστηκαν μαζί τα τρία αντικείμενα ήταν το 1959, στην τελετή παράδοσής τους στον Παύλο της Ελλάδας. Τα εμβλήματα είχε προσφέρει στην Ελλάδα έπειτα από διπλωματικές διαπραγματεύσεις ο Αλβέρτος, αρχηγός του οίκου των Βίτελσμπαχ, ενώ η τελετή παράδοσης είχε πραγματοποιηθεί στο τότε ανάκτορο της Αθήνας (το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο), παρουσία του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ειδικά το στέμμα χρησιμοποιήθηκε στην κηδεία του Παύλου τον Μάρτιο του 1964 και σε εκείνη της Φρειδερίκης τον Φεβρουάριο του 1981.
Κατασκευασμένα από χρυσό και από κράματα μετάλλων, τα βασιλικά εμβλήματα δεν φέρουν πολύτιμους λίθους, εκτός από τον λαζουλίτη λίθο στη λαβή του ξίφους. Οι συμβολισμοί των διακοσμητικών στοιχείων τους αποτελούν, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, την αφετηρία για την παράδοση διαμόρφωσης των ελληνικών κρατικών συμβόλων. Ενδεικτικά, το ξίφος, ύψους 92 εκατοστών, κοσμείται από το μονόγραμμα του Οθωνα, το εθνόσημο της Ελλάδας, λεοντοκεφαλές, μια γυναικεία μορφή που απεικονίζει πιθανότατα τη Νίκη, ένα μετάλλιο σε σχήμα φοίνικα, δελφίνια γύρω από τρίαινα κ.ά.
Στο σκήπτρο, ύψους 78 εκ., απεικονίζονται ένας λευκός σταυρός, ολόσωμοι λέοντες, φυτική διακόσμηση κ.ά, ενώ το στέμμα, διαμέτρου 29 εκ., φέρει τοξωτά στελέχη σε σχήμα κλαδιών φοίνικα, καθώς και πορφυρό βελούδο, που παρουσιάζει φθορές.
Τέλος, την εύρεση των βασιλικών εμβλημάτων σχολίασε στην «Κ» ο ιστορικός Κώστας Μ. Σταματόπουλος, ο οποίος εκτίμησε ότι θα προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον. Ανάμεσα στα στοιχεία που ενδεχομένως να διαλευκάνουν την ιστορική πορεία τους, ο κ. Σταματόπουλος ανέφερε και τον κατάλογο μιας έκθεσης με θέμα τις σχέσεις Ελλάδας – Βαυαρίας που είχε πραγματοποιηθεί στο Μόναχο προ εικοσαετίας. Οσον αφορά την παράδοση των αντικειμένων στη Βουλή, ο κ. Σταματόπουλος ανέφερε: «Φρονώ ότι είναι ορθό να αποδοθούν στη Βουλή των Ελλήνων, μολονότι κρίνω ότι ο χώρος έκθεσής τους θα πρέπει να είναι πιο προσιτός από ό,τι είναι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, η Αίθουσα των Τροπαίων».
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
