Η Ρόδος αναμένεται φέτος να καταρρίψει κάθε ρεκόρ τουριστικών αφίξεων. Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλές προκλήσεις για τον κλάδο του τουρισμού και της φιλοξενίας που απαιτούν μία ορθή διαχείριση.
Βάσος Μηναΐδης, οικονομολόγος
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Β. Μηναΐδη:
• Κύριε Μηναΐδη, η Ρόδος είναι έτοιμη να κερδίσει ακόμη ένα μεγάλο στοίχημα, να καταρρίψει ακόμη ένα τουριστικό ρεκόρ σε επίπεδο αφίξεων. Ποια είναι η άποψή σας για την φετινή τουριστική περίοδο;
Πριν από αρκετά χρόνια είχα πει ότι μπορεί τα ξενοδοχεία να χρεωκοπήσουν γεμάτα. Δεν είναι οι πληρότητες το άπαν! Πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει να δουλέψεις με ελεγχόμενες τιμές, με ελεγχόμενο κόστος. Δεν είναι σκοπός να γεμίσεις το ξενοδοχείο. Ορισμένοι πουλάνε πολύ φθηνά, απλώς για να γεμίζουν οι κλίνες.
Ο τουρισμός είναι ίσως ο μόνος κλάδος στην Ελλάδα που δέχεται παγκόσμιο ανταγωνισμό. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, υπάρχουν ξενοδοχεία που προσφέρουν 30% έως 40% έκπτωση στις τιμές των περσινών συμβολαίων και παρόλα αυτά επικρατεί μία άκρατη θριαμβολογία.
Θα πρέπει να αναζητήσει κανείς γιατί συμβαίνει αυτό. Πριν από ένα μήνα οι γερμανικές αεροπορικές εταιρείες αύξησαν κατά 30% με 40% τις τιμές των ναύλων. Αμέσως σταμάτησαν οι κρατήσεις. Υπήρξαν αυτόματα πιέσεις για τη μείωση των τιμών από τα ξενοδοχεία, έτσι ώστε να μετριαστεί το κόστος του πακέτου. Αναφέρω αυτό το παράδειγμα για να τονίσω ότι δεν είναι εύκολη η σεζόν… Θριαμβολογούν όσοι δεν έχουν άμεση εξάρτηση από τον τουρισμό. Αντίθετα οι ξενοδόχοι και όλοι όσων το εισόδημα εξαρτάται αποκλειστικά από τον τουρισμό, είναι σκεπτικοί.
Από τη στιγμή λοιπόν που τα ξενοδοχεία και οι κλίνες γεμίζουν κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι εύλογο να αναρωτιέται κανείς εάν βρισκόμαστε πιο κοντά στο θρίαμβο ή στη φθορά…
• Εκτός από τις πιέσεις για τη μείωση των τιμών, σε ποιο βαθμό επηρεάζουν τη …βιωσιμότητα των ξενοδοχείων το αυξημένο ενεργειακό κόστος και τα υψηλότερα λειτουργικά κόστη γενικότερα;
Προφανώς και η αύξηση του ενεργειακού κόστους είχε και έχει πολλές προεκτάσεις, επηρεάζοντας άμεσα τον ξενοδοχειακό κλάδο. Συμπαρέσυρε τα λειτουργικά κόστη. Παράλληλα, το φαινόμενο της έλλειψης εργαζόμενων στον κλάδο της φιλοξενίας, συνετέλεσε τελικά στην αύξηση του μισθολογικού κόστους.
Το ερώτημα είναι πού θα οδηγήσει όλη αυτή η κατάσταση και πόσο μπορούν να αντέξουν τα ξενοδοχεία τις πιέσεις που υφίστανται.
• Η Ρόδος έχει δώσει με επιτυχία πολλές δύσκολες εξετάσεις στα τελευταία χρόνια. Θα λέγατε ότι έχει εδραιωθεί ως τουριστικός προορισμός; Ενισχύθηκε η ανταγωνιστικότητά του;
Για μένα η Ρόδος είναι ο καλύτερος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Δεν τίθεται εν αμφιβόλω η προεξέχουσα θέση της Ρόδου στο τουριστικό στερέωμα. Η τουριστική βιομηχανία παγκοσμίως δέχεται από την εποχή της πανδημικής κρίσης μέχρι σήμερα, επίθεση. Είναι πολλές οι προκλήσεις και οι ισορροπίες είναι πλέον λεπτές.
Κανείς δεν ξέρει εάν καταφέρουμε να γεμίσουμε τα ξενοδοχεία με κανονικές τιμές.
Διαπιστώνουμε παράλληλα, ότι έχει αυξηθεί η ζήτηση στα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων και ότι έχει μειωθεί η ζήτηση για τα πεντάστερα ξενοδοχεία. Αυτό ισχύει τουλάχιστον για την πρώιμη τουριστική περίοδο.
• Πόσο ανταγωνιστικό είναι κατά την άποψή σας το ξενοδοχειακό δυναμικό του νησιού;
Η Ρόδος διαθέτει ένα άριστο ξενοδοχειακό δυναμικό. Διαθέτει ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών που προσφέρουν σωστές και ποιοτικές υπηρεσίες. Όμως εκείνο που παρατηρώ, είναι ότι ο προορισμός με δυσκολία θα αντέξει όλο αυτό τον όγκο των επισκεπτών… και των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων…
Ο εχθρός του τουρισμού είναι ο υπερτουρισμός και θα πρέπει να το προσέξουμε αυτό.
• Τι ακριβώς θα πρέπει να προσέξουμε; Βρισκόμαστε πραγματικά μπροστά σε μία τέτοια προοπτική;
Θα έλεγα πως ναι. Το είδαμε να συμβαίνει στη Σαντορίνη και στη Μύκονο και δεν σκεφτήκαμε ότι μπορεί και εμείς να βρεθούμε σε παρόμοια θέση ως προορισμός.
Το Κράτος αντιμετωπίζει με επιπόλαιη αισιοδοξία τον τουρισμό, χωρίς να αγγίζει τα σοβαρά ζητήματα, όπως ο υπερτουρισμός. Όταν φτάνεις σε τόσο μεγάλα μεγέθη που δύσκολα μπορείς να αντέξεις και να διαχειριστείς ως προορισμός, τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα…
Το ‘60 ξεκινήσαμε από το μηδέν χωρίς να γνωρίζουμε πού πάμε… Τώρα πάλι βρισκόμαστε στον αυτόματο, χωρίς έλεγχο.
• Πώς βλέπετε το τουριστικό μέλλον της Ρόδου;
Το τουριστικό μέλλον της Ρόδου το βλέπω λαμπρό. Το μέλλον των ξενοδόχων του νησιού δεν βλέπω εξίσου λαμπρό, εάν συνεχίσει αυτή η νοοτροπία. Μία μέρα θα ξυπνήσουμε και θα διαπιστώσουμε ότι μπορεί να απελευθερωθήκαμε από τους Ιταλούς, αλλά υποκύψαμε στα ξένα funds…
Εάν δεν αυξηθεί η κερδοφορία των ξενοδοχείων μας τότε η επιβίωσή τους θα γίνεται ολοένα δυσκολότερη. Είναι πολυσύνθετο πράγμα. Τα ξενοδοχεία θα σωθούν από την αύξηση της κερδοφορίας.
• Η ενδεχόμενη επέκταση των ξένων ξενοδοχειακών ομίλων θα μπορούσε να αλλοιώσει την αυθεντική φυσιογνωμία της ροδιακής φιλοξενίας;
Φυσικά θα χάσει την αυθεντικότητά του… Τα παλιά, παραδοσιακά ξενοδοχεία… διατηρούν την αυθεντικότητα του τουριστικού προϊόντος. Το να δραστηριοποιούνται μεμονωμένοι ξένοι όμιλοι δεν είναι κακό. Η παρουσία τους θα προωθούσε τον υγιή ανταγωνισμό…
Η επέλαση των πολυεθνικών και των μεγάλων αλυσίδων θα συντελέσει στην αλλοτρίωση του τουριστικού προϊόντος και της ροδίτικης φιλοξενίας. Αυτό δεν πρέπει να επιτρέψουμε να συμβεί.
• Χρειάζονται ο τουρισμός και η ξενοδοχία τη στήριξη του Κράτους;
Το Κράτος θα πρέπει να στηρίζει τους ντόπιους ομίλους και τα μικρότερα ξενοδοχεία με τη λήψη μίας δέσμης μέτρων. Θα αναφέρω μόνο την επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά. Μιλάμε για ένα κεκτημένο δικαίωμα που χάσαμε ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζεται. Σε νησιά της Ισπανίας λ.χ. είτε δεν υπάρχει καθόλου ΦΠΑ, είτε είναι μειωμένος.
Πίσω λοιπόν από αυτή την φαινομενική αισιοδοξία, υπάρχει πρόβλημα.
Ας μη θριαμβολογούμε, διότι έτσι τα προβλήματα δεν βρίσκουν λύση.
