Διαχρονικά, όσοι εν πολέμω θυσίασαν τη ζωή τους ή αποδεδειγμένα έδωσαν μάχες, μάτωσαν, για να απολαμβάνουμε σήμερα την ελευθερία και ανεξαρτησία της πατρίδας μας, είναι πραγματικοί Ήρωες και τους αξίζει το φωτοστέφανο της δόξας, ο δημόσιος έπαινος και η αιώνια ευγνωμοσύνη.
Στην Κάρπαθο, μακράν ο επιφανέστερος συμπατριώτης μας σε εθνοφελή προσφορά αλλά ταυτόχρονα και τραγική μορφή της νεότερης Καρπαθιακής ιστορίας είναι ο προύχοντας Χατζηλίας Γεωργίου Οικονόμου, επαναστατική και άδολη ψυχή των Καρπαθίων, με προεικασμένο και φρικτό τέλος. Εκεί δηλαδή που τον έταξε η πατριωτική του συνείδηση και η αμείλικτη μοίρα.
Απέρι 1929
Σε πρώτο πλάνο, διακρίνεται η πατρογονική συνοικία «(Α)μορρούς» του Χατζηλία Γ. Οικονόμου που πριν εκατό χρόνια (1829) του έστησε καρτέρι ο φονιάς. Δεύτερη σειρά από δεξιά, το πατρικό σπίτι που γεννήθηκε. Αριστερά ημιτελές το κτίριο του Γυμνασίου.
Φωτογραφικό αρχείο: Ανδρέα Ηλ. Μακρή
Σε επίρρωση των ανωτέρω, ας ιστορήσουμε συντομογραφικά την πατριωτική συνεισφορά του Καρπάθιου Εθνεγέρτη Χατζηλία Γ. Οικονόμου στον αγώνα για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη:
1ον Το 1821 με την πολύτιμη συνδρομή του γενναίου Κασιώτη πλοιάρχου Χατζη-Βαρθολομαίου Λιάκουρα ηγείται της εξέγερσης των Καρπαθίων ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό, παρά τις αντιρρήσεις και ενστάσεις -προσχηματικές ή όχι- του υπέργηρου Μητροπολίτη Νεοφύτου ο οποίος να σημειωθεί τον εξωεκκλησιάζει. Βέβαια, λίγο αργότερα με άνωθεν εντολές, του αίρεται ο ατιμωτικός αφορισμός της Εκκλησίας.
2ον Με αυτοχρηματοδότηση, ναυπηγεί μεγάλο ιστιοφόρο (Μπρίκι) στο Καραβοστάσι του Βρόντη, το εξοπλίζει, το επανδρώνει με καπεταναίους τους γενναίους δάσκαλο Ανδρέα Διακαντρά και Μιχάλη Νισυριά και το εντάσσει στη ναυτική αρμάδα του Ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη λαμβάνοντας κατά πρώτον μέρος στη νικηφόρο ναυμαχία του «Γέροντα» στα Μικρασιατικά παράλια, σε ακραία αντίθεση δηλαδή με τους άλλους «ευπατρίδες» κανακάρηδες της εποχής του, οι οποίοι υπολογιστικά, από απληστία και χρηματολαγνία ωθούμενοι, φρόντισαν σαν κόρη οφθαλμού και έσωσαν το βιός και τον εαυτούλη τους.
3ον Το 1825 στο γάμο του μοναχογιού του Γεωργίου Χατζηλία Οικονόμου με την πρωτοκανακαρά Χατζηφωτεινή Καράβια, αυθόρμητα παρέδωσε στο Ναύαρχο και μετέπειτα δύο φορές πρωθυπουργό της Ελλάδος Αντώνιο Γ. Κριεζή (που τυχαία ναυλοχούσε με τον στόλο του στον όρμο της Κυράς Παναγιάς) όλα τα χρυσαφικά της οικογένειας για τον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενησίας,
4ον Το 1827 και 1828 συμμετέχει ως πληρεξούσιος (αντιπρόσωπος) της Καρπάθου στις Εθνοσυνελεύσεις Ναυπλίου και Άργους, αντίστοιχα. Περίοδο που μετρημένοι στα δάκτυλα ενός χεριού ήταν όσοι Καρπάθιοι ήξεραν τότε λίγα κολλυβογράμματα!…
5ον Το 1829 με τη βοήθεια των Μενεδιατών, αποκαθιστά τον Νόμο και επιβάλλει την τάξη εκ διώχνοντας από την Κάρπαθο τα κακοποιά στοιχεία των Κρητικών φυγάδων -αρπακτικά και βίαια- που παρεισέφρησαν με τους επαναστατημένους Κρητικούς και κυνηγημένοι κατέφυγαν στην Κάρπαθο, αλλά είχαν κάνει τη ζωή των φιλήσυχων Καρπαθίων μαρτύριο με τις αυθαιρεσίες και την απανθρωπιά τους.
Αιτία που προκάλεσε τελικά, την άνανδρη δολοφονία του στο Απέρι σε στημένη ενέδρα κοντά στην πατρογονική του συνοικία της (Αι)Μοροούς από κάποιο Γιάννη Μπαϊρακτάρη αρειμάνιο Κρητικό φυγά, μίσθαρνο όργανο των κακοποιών και τον οποίο πάραυτα με αυτοδικία, εκτέλεσε ο Κρητικός Αρχικαπετάνιος Γιάννης Ρωμνάκης, συμπέθερος του Χατζηλία Οικονόμου.
Σημείωση πρώτη:
Από οικογενειακό κέντημα, διασώζεται το επίγραμμα στην επιτύμβια στήλη του Χατζηλία Γ. Οικονόμου γραμμένο δια χειρός του γαμβρού του και δασκάλου Αποστολάκη Κάλλογλου σύζυγος της δεύτερης αδελφής του, ο οποίος υπηρέτησε αργότερα στο γραφείο του Βασιλιά Όθωνα και επί Βασιλέως Γεωργίου Α’ πλέον, η Κυβέρνηση της Ελλάδος τον περιέλαβε στον κατάλογο των Προμάχων της πατρίδας:
Το επίγραμμα: «Αναυπάθητι εν Κυρίω, ψυχή γενναία, Αετέ Απερίου»
Σημείωση δεύτερη:
Την πρώτη αδελφή του Χατζηλία Γ. Οικονόμου κανακαρά Μαρούκλα, «έκλεψε» και παντρεύτηκε ο Κρητικός οπλαρχηγός Γεώργιος Ρωμνάκης – ο μικρότερος αδελφός του Αρχικαπετάνιου Γιάννη Ρωμνάκη. Στο γάμο τους στον Μορροού πρωτοτραγουδήθηκε η «Μονοβασιά», γνωστό Σητειακό τραγούδι «Τάβλας» και πλέον σήμερα, δημοφιλές παραδοσιακό Καρπάθικο, καθιστικού γλεντιού.
Παιδιά τους, οι ανεψιές του Χατζηλία Οικονόμου:
Κυραννιά Εμμαν. Χουβαρδά – Οικονόμου
Καλλίτσα Νικ. Λαμπρινού – Οικονόμου (Στειακιά).
Ζαμπία Ανδρέα Ποταμιάνου – Οικονόμου
Σημείωση τρίτη:
Στις 20 Ιανουαρίου 1838, η επανακάμψασα Οθωμανική διοίκηση επιδικάζει στον Αρχικαπετάνιο Γιάννη Ρωμνάκη χρηματική ποινή 3.500 γρόσια (Κurus) για την αυτοδικία που διέπραξε να σκοτώσει τον φονιά του αρχηγέτη της Καρπάθου Χατζηλία Γ. Οικονόμου. Εκ του πονηρού όμως η εκφρασθείσα δικανική ευαισθησία εννιά χρόνια αργότερα του Οθωμανού διοικητή Κατήρ Αγά Καβάπασι για τον τραγικό χαμό του Χατζηλία Οικονόμου, αφού έτσι κι αλλιώς οι ίδιοι αν ζούσε, σε αντίποινα, θα τον κρεμάγανε προς παραδειγματισμό.
Σημείωση τέταρτη και σημαντικότερη.
Ως γνωστόν, το μόνο «ορφανό» Αεροδρόμιο από άποψη ονοματοδοσίας στην Ελλάδα και παγκοσμίως, παρακαλώ!!! εξ αιτίας σκοπιμοτήτων, παραμένει της Καρπάθου. Με βάση όμως τα αδιαφιλονίκητα στοιχεία που εκτίθενται ανωτέρω, ας αποδώσουμε τα εύσημα στον Εθνεγέρτη και Μάρτυρα της Καρπαθιακής ελευθερίας, δίνοντας το όνομα του «ΧΑΤΖΗΛΙΑΣ Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ» στο Αεροδρόμιο μας, ως ελάχιστο φόρο τιμής για τις πολύτιμες εθνικές του υπηρεσίες στην Κάρπαθο, αφού ατυχώς η οικογένεια των Οικονόμου πλέον, δεν έχει κατ΄ευθείαν απογόνους -ελλείψει αρρενογονίας- να τρέξουν το θέμα.
