Κωνσταντίνος Παν. Χατζημανώλης, αρχιτέκτονας, από το’Οθος Καρπάθου και Ρόδο, με τα έργα τεράστιας κλίμακας!

Με έδρα το Λονδίνο φτιάχνει στάδια, αεροδρόμια, ουρανοξύστες, σε όλο τον κόσμο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΝ. ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΗΣ

Συνέντευξη στη Ροδούλα Λουλουδάκη
Αν τον ρωτούσες πέντε χρόνια πριν, ενώ ήταν στα 24-25 του, τι θέλει να κάνει- τώρα που ποια έχει τελειώσει τις σπουδές του ως αρχιτέκτονας μηχανικός, με μάστερ στην καλύτερη σχολή του κόσμου και εράσμους στο Μιλάνο- σου έλεγε «έναν ουρανοξύστη, ένα αεροδρόμιο και ένα στάδιο»…

Πέντε χρόνια πέρασαν και τα πραγματοποίησε και τα τρία, στον μέγιστο βαθμό. Κι έφτιαξε κι άλλα αριστουργήματα μεγάλης κλίμακας, στην Ευρώπη, την Αμερική, την Ασία, τη Μέση Ανατολή. Βήμα-βήμα, με υπομονή και σκληρή δουλειά, με ρίσκα, γιατί χωρίς ρίσκο δεν κερδίζεις, αυτός που έχει έδρα το Λονδίνο και δακρύζει κάθε φορά που φεύγει από τη Ρόδο. Και φεύγει συχνά αφού έρχεται συχνά, έχει σχεδιάσει δύο- τρία μεγάλα έργα ακόμα στην Κίνα και αυτές τις μέρες δεν μπορούσαμε εύκολα να επικοινωνήσουμε γιατί «πετάχτηκε» στη Σαουδική Αραβία για λίγο διότι εκεί από το γραφείο του σχεδιάζεται ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια στον κόσμο!

Ο Κωνσταντίνος Χατζημανώλης, που φεύγοντας από τη Ρόδο έφτασε γρήγορα να είναι Associate Architect, στο αρχιτεκτονικό γραφείο “Foster + Partners” με έδρα το Λονδίνο, ένα από τα καλύτερα στον κόσμο γνωστό στη χώρα μας για το έργο του «Ελληνικού», γεννήθηκε για να σχεδιάζει έργα μεγάλης κλίμακας, σε όλο τον κόσμο!

Τιμή μας το μυαλό του, η πορεία του, ευχή μας η ακόμα μεγαλύτερη εξέλιξη του. Ήρθε στη Ρόδο για την περίοδο των γιορτών, τότε που έγινε και η κουβέντα μας.

Χαίρεσαι να μιλάς με ανθρώπους σ’ αυτό το υψηλό επίπεδο και όσο κι αν λυπάσαι που δεν μπορεί να τους κρατήσει η Ρόδος, ξέρεις ότι από την αρχή δεν ήταν για εδώ.

«Γεννήθηκα το 1992 στην Αθήνα, μου λέει. Πέρασα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου στην Κάρπαθο, τόπο καταγωγής του μπαμπά και στη συνέχεια ήρθα στη Ρόδο, τόπο καταγωγής της μαμάς, όπου πήγα σχολείο και έζησα μέχρι να φύγω φοιτητής.   Κατάγομαι, λοιπόν, από τη Ρόδο και την Κάρπαθο και αποκαλώ το Λονδίνο όπου ζω και εργάζομαι τα τελευταία χρόνια, «δεύτερο σπίτι μου». Δημοτικό έκανα στην Ακαδημία, γυμνάσιο στην Οικοκυρική και Λύκειο στο Κολλέγιο Ρόδου.   Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου, της πειθαρχίας, και μεθοδικότητας που έχω αναπτύξει, έπαιξαν κάποιοι δάσκαλοι και καθηγητές, κυρίως η πρώτη μου δασκάλα και οι τελευταίοι μου καθηγητές. Τους είμαι ευγνώμων και κρατάω στενές σχέσεις μαζί τους».

Ήσασταν καλός μαθητής;

Ήμουν ατίθασος στο σχολείο, αλλά στο τέλος της ημέρας έφτανα τον στόχο που είχα, πέρασα στις σχολές που ήθελα και προχώρησα. Ατίθασος μεν, αποτελεσματικός δε. Μου άρεσαν οι τέχνες κι οι επιστήμες, είχα την επιρροή από το σπίτι μου, ο πατέρας μου είναι πολιτικός μηχανικός. Εγώ, ωστόσο, είχα μία πιο ελεύθερη προσέγγιση στο δομημένο περιβάλλον και ακολούθησα την Αρχιτεκτονική.

Τι σπουδές κάνατε;

Σπούδασα Αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο Κύπρου και στο University College London. Κατέχω δίπλωμα Αρχιτέκτονα Μηχανικού και Master of Science in Architectural Computation, αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου είχα σημαντικές διακρίσεις, λόγω ακαδημαϊκής επίδοσης. Συμμετέχω σε συνέδρια, ερευνητικά εργαστήρια και επιστημονικές δημοσιεύσεις. Σημαντική εμπειρία ήταν για εμένα και η χρόνια εράσμους μου, στο Μιλάνο. 

Η συγκεκριμένη σχολή Αρχιτεκτονικής, είναι πράγματι η καλύτερη στον κόσμο;

Είναι πολύ ψηλά, είσαι με τους καλύτερους στον χώρο. Κι έτσι το δίκτυο σου επεκτείνεται, μεγαλώνει, σε γνωρίζουν άνθρωποι, γνωρίζεις ανθρώπους, έχεις την επιλογή μετά να ακολουθήσεις επαγγελματικά μονοπάτια που είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου εκεί ήμουν ανάμεσα στο να κάνω διδακτορικές σπουδές και να δουλέψω! Πήγα στη Βοστόνη για διδακτορικές σπουδές, αλλά με κέρδισε η πρακτική, ήθελα να σχεδιάζω και να χτίζω, όχι να ερευνώ.

Κι έτσι ξεκίνησε αυτή η λαμπρή καριέρα! Τι κάνετε αυτή την περίοδο και πώς φτάσατε σε τόσο λίγα χρόνια να εργάζεστε σε τόσο υψηλό επίπεδο;   

Είμαι Associate Architect, στο αρχιτεκτονικό γραφείο “Foster + Partners” με έδρα το Λονδίνο, το οποίο πιθανότατα να το γνωρίζουμε στη χώρα μας για το έργο του «Ελληνικού». Η εταιρεία αυτή, όπως και κάποιες άλλες, δέχονται πολλές χιλιάδες βιογραφικά κάθε χρόνο.

Και πήραν εσάς! Κι ασχοληθήκατε με το που πήγατε, με έργα τεράστιας κλίμακας! Ποια είναι αυτά;

Από το 2018 που ξεκινά η σταδιοδρομία μου στην εταιρεία, έχω συμμετάσχει σε πολύπλοκα έργα υψηλού κύρους: Τους τέσσερις ουρανοξύστες “Lusail Towers”, έργο τοπόσημο, μέρος του ευρύτερου masterplan της πόλης “Λουσαΐλ” στο Κατάρ, που χτίστηκε για το “Fifa World Cup 2022”, καθώς και τα νέα γραφεία του Κινεζικού κολοσσού στο ηλεκτρονικό εμπόριο “Alibaba” στη Σαγκάη. Επιπλέον, έχω εμπλακεί σε ένα ευρύ φάσμα έργων υποδομών, αεροδρομίων, masterplan μικτής χρήσης και σε πολυτελή έργα τουρισμού και επαγγελματικών χώρων σε Ευρώπη, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Μέση Ανατολή και Ασία. Έχω δουλέψει σε όλες τις ηπείρους, εκτός από την Αυστραλία. Τα ταξίδια που κάνουμε εμείς οι αρχιτέκτονες είναι κυρίως πριν την κατασκευή του έργου. Στη συνέχεια, το έργο προχωρά, κι εμείς πάλι προς το τέλος, φροντίζουμε για την αισθητική ολοκλήρωσή του.

Ακούγεται συναρπαστικό, είναι κιόλας;

Είναι πολύ ενδιαφέρον γιατί πέραν του ότι ποτέ δεν κάνεις το ίδιο πράγμα, το πιο ενδιαφέρον κομμάτι είναι το ότι συνεργάζεσαι με διαφορετικούς ανθρώπους, από διαφορετικά μέρη και κουλτούρες, κι έχεις επιρροές. Κάθε project είναι μαθητεία όχι μόνο για εμένα, αλλά και για τους παλαιότερους στην εταιρεία. Στο σχεδιασμό αυτών των μεγάλων έργων εμπλέκονται πάρα πολλοί συνεργάτες, με τους οποίους είχαμε συνηθίσει τη δια ζώσης συνεργασία, αλλά και η τεχνολογία μας έδωσε κάποια εργαλεία, τα οποία χρησιμοποιούμε και σήμερα. Η πανδημία στην πραγματικότητα επιτάχυνε όλα τα “trends” που θα έρχονταν και χάρη σ’ αυτήν ήρθαμε πιο γρήγορα στο μέλλον.

Η πανδημία απλά επιτάχυνε την εξέλιξη των πόλεων. Είδαμε ότι κατά τη διάρκειά, της όλοι είχαν αρχίσει να βγάζουν τραπέζια έξω, να προσεγγίζουν αλλιώς τον εξωτερικό χώρο, για λόγους υγιεινής ο τρόπος σχεδιασμού των κτηρίων είναι διαφορετικός πλέον, αλλά η άποψή μου είναι ότι απλά επιταχύνει την εξέλιξη των πόλεων. Οι πόλεις μας δεν θα αλλάξουν! Το μέλλον μας δεν είναι δύο μέτρα απόσταση και μάσκες προσώπου, είναι αγκαλιές και χαμόγελα.

Μιλήστε μου για τα έργα που δημιουργήσατε στο Κατάρ, το Κατάρ που είναι επίκαιρο και λόγω Μουντιάλ! Ποια ήταν αυτά;

Οι τέσσερις επιβλητικοί πύργοι, στη νέα πόλη «Λουσαΐλ» στο Κατάρ, που σχίζουν αρμονικά τη γραμμή του ορίζοντα και αναδεικνύονται ως αρχιτεκτόνημα, ορόσημο της πόλης. Είναι έργο συνολικής δόμησης 1,1 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, συμπεριλαμβάνει δύο πύργους 50 ορόφων και δύο ψηλότερους, 70 ορόφων. Είναι μία γλυπτική μορφή στον ουρανό της πόλης. Στην ίδια πόλη, σε στάδιο που μελετήθηκε από την ίδια σχεδόν ομάδα, πραγματοποιήθηκε και ο υπέροχος τελικός του Μουντιάλ που όλοι απολαύσαμε. Το “Lusail Stadium”. Πηγή έμπνευσης ήταν τοπικές επιρροές. Είναι το στάδιο με τη μορφή σκεύους (μπολ). Το καινοτόμο χρυσό περίβλημα στέκει περήφανα και αντανακλά μαγικά το φως από τον ουρανό της πόλης. Το στάδιο αυτό είναι μια αθλητική εγκατάσταση παγκόσμιας κλάσης που μπορεί να φιλοξενήσει συνολικά 80.000 θεατές. Αεροδρόμια έχω σχεδιάσει δύο-τρία τώρα, αλλά δεν έχουν χτιστεί. Της Ασίας είναι στην Κίνα και το άλλο είναι στη Σαουδική Αραβία το οποίο θα είναι κι απ’ τα μεγαλύτερα αεροδρόμια στον κόσμο.

Μεγάλη δυνατότητα κερδίσατε! Πέρα από τη σκληρή δουλειά, παίζει ρόλο και η τύχη;

Δεν θα σας πω ότι δεν πιστεύω στην τύχη. Πιστεύω πολύ στη σκληρή δουλειά και στην αφοσίωση στους στόχους. Αν είσαι μεθοδικός, έχεις συγκεκριμένους στόχους και πολεμάς γι’ αυτούς, τότε θα φτάσεις στην επίτευξή τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Σκληρή και έξυπνη δουλειά, ταυτόχρονα. Κι όταν λέω έξυπνη δουλειά αναφέρομαι στη μεθοδικότητα. Βήμα-βήμα, με υπομονή, η υπομονή είναι μία αρετή που κατακτάς κατά την περίοδο των χρόνων, και τότε θα φτάσεις τους στόχους σου. Πάντα πιστεύω στον εαυτό μου και δεν αγχώνομαι. Ο καθένας πρέπει να πιστεύει στον εαυτό του, διαφορετικά επιβραδύνεται η εξέλιξή σου. Εγώ πίστευα σ’ εμένα και στη δουλειά μου. Γεννιέσαι με κάποια ταλέντα και χαρακτηριστικά, αλλά θέλει σκληρή δουλειά και σωστές επιλογές. Μία λάθος κίνηση μπορεί να σου στερήσει πολλά. Ψύχραιμος, βλέπω πως θα λύσω το πρόβλημα. Τα βλέπω όλα σαν ευκαιρίες για να συμβεί κάτι άλλο.

Ο καθένας ζυγίζει την προσωπική του επιτυχία με διαφορετικό τρόπο. Είτε είναι χρήματα, είτε είναι δόξα, είτε είναι προσωπική ευτυχία. Εγώ βρίσκω την προσωπική μου ευτυχία και επιτυχία στη δημιουργία και σε μία καθημερινότητα που μου στέλνει κάτι διαφορετικό. Στη δουλειά μου δεν κάνω ποτέ το ίδιο πράγμα δεύτερη φορά. Κάθε μέρα και κάθε έργο είναι διαφορετικά. Διαφορετικό ταξίδι. Προφανώς χρειάζεσαι και μία ισορροπία, οπότε και ο παράγοντας χρήματα παίζει ρόλο στις επιλογές σου. Προτεραιότητα μου, όμως, είναι η ευτυχία της δημιουργίας.

Σκέφτεστε να γυρίσετε κάποτε στην Ελλάδα;

Πάντα είναι στο μυαλό μου η πατρίδα μου! Έχω συγκεκριμένες προτεραιότητες, αλλά είμαι πάντα ανοιχτός σε κάθε πρόταση, πρόσκληση και πρόκληση. Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου, μου λείπουν χαρακτηριστικά της πατρίδας μου. Αν μου έλεγες γιατί θα ήθελες να έρθεις στην Ελλάδα, θα σου έλεγα γιατί μου λείπει η θάλασσα, επειδή είμαι νησιώτης, κι έχω μεγαλώσει σε νησιά και προφανώς μου λείπει η οικογένειά μου και οι δικοί μου άνθρωποι.  Αυτά είναι τα δύο βασικά. Αλλά εμένα πάντα μου άρεσε να ταξιδεύω, να γνωρίζω άλλους πολιτισμούς και είμαι ανοιχτός σε κάθε πρόκληση. Προσώρας κάνω τις επιλογές μου καθαρά, βάσει επαγγελματικών κριτηρίων και κριτηρίων καριέρας. Τα ακούω όλα και μία πρόταση-πρόκληση από την Ελλάδα θα ήμουνα πολύ χαρούμενος να την ακούσω. Παρόλα αυτά, δεν θα κάνω τις επιλογές μου σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου, λόγω συναισθήματος.

Ποια είναι τα σχέδια σας από εδώ και πέρα; Πού θα θέλατε να φτάσετε;

Έχω κάποια μακροχρόνια σχέδια, αλλά προτιμώ να βάζω βήμα-βήμα κάποιους στόχους και να τους ολοκληρώνω. Οι ρυθμοί είναι πολύ γρήγοροι και ειδικά στο Λονδίνο δεν σου επιτρέπουν να σχεδιάζεις για πάρα πολύ μακριά, γιατί συνέχεια έχεις νέα δεδομένα και παίζεις μ’ αυτά. Συνήθως δεν μ’ αρέσει να μιλώ για τα σχέδια μου, αλλά μπορώ να σας πω ποια ήταν τα σχέδια μου πριν από πέντε-δέκα χρόνια! Ήταν να σχεδιάσω έναν ουρανοξύστη, να σχεδιάσω ένα αεροδρόμιο και ένα στάδιο. Και τα τρία project είναι μεγάλης κλίμακας, στην οποία έχω περισσότερη έλξη και σχεδιάζονται για το ευρύ κοινό.  Ή για να λειτουργήσουν σαν ένα αριστούργημα, όπως αυτό στην πόλη του Kατάρ. Αυτά ήταν τα όνειρα μου. Λίγοι με πίστεψαν, κυρίως με πίστεψε η οικογένεια μου. Δούλεψα σκληρά, έξυπνα, ρίσκαρα, δεν τα παράτησα και τα κατάφερα. Προχωράμε…

Έχω μια διαφορετική προσέγγιση στο σύστημα σύνδεσης δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα και αναγνωρίζω τα κενά και τα περιθώρια βελτίωσης. Σε κάθε περίπτωση, να μην καταπιάνονται από την επιτυχία ή την αποτυχία στις πανελλήνιες. Να προσπαθήσουν να διαλέξουν αυτό που πραγματικά θέλουν και αγαπούν και να μην φοβούνται ν’ αλλάξουν στην πορεία. Να μην ακολουθούν τυφλά τους γονείς και τους καθηγητές τους. Να κάνουν αυτό που γουστάρουν. Επίσης, αν θα μπορούσα να τους προτείνω κάποια πεδία που προβλέπω να διευρύνονται ραγδαία τα επόμενα χρόνια αυτά είναι: οι τεχνολογίες τεχνητής ζ, “blockchain” τεχνολογίες και καινοτομίες στον χώρο της ενέργειας. Αξίζει η έρευνα.

Χόμπι έχετε; Τι κάνετε τον ελεύθερο σας χρόνο;

Είμαι Ολυμπιακός. Άρρωστος Ολυμπιακός. Ταξιδεύω για να τον δω, υποστηρίζω όλα του τα αθλήματα. Ο αθλητισμός προσφέρει συγκινήσεις και ενώνει τους ανθρώπους, τους φέρνει κοντά, αρκεί να κερδίζει ο Θρύλος (γέλια). Επίσης κάνω γιόγκα και τρέχω ενώ ταξιδεύω και σε κάθε ευκαιρία.

Κλαίτε ποτέ; Δείχνετε πολύ «σίγουρος»!

Έκλαψα για τις επιτυχίες του Ολυμπιακού στο μπάσκετ… Κλαίω κάθε φορά που φεύγω από τη Ρόδο κι αφήνω τη μητέρα μου και την οικογένεια μου. Δακρύζω όταν γυρνώ την πλάτη.

Θα έφευγε σε λίγες μέρες από τη Ρόδο, κι όταν μιλήσαμε από το Λονδίνο λίγες μέρες μετά, θα έφευγε για τη Σαουδική Αραβία. Αλλά καμία σχέση το ένα φευγιό, με τ’ άλλο.

Norman Foster | Foster + Partners London office.☝🏾 #Architecture    Konstantinos Chatzimanolis

Η πόλη ‎Lusail, Qatarلوسيل‎.

‎Lusail, Qatarلوسيل‎.

 

Η πόλη ‎Lusail, Qatarلوسيل‎.