Τα Εγκαίνια της Φωτογραφικής Έκθεσης Ανδρέα Λεντάκη έγιναν μέσα σε ένα υποβλητικό περιβάλλον και συγκινησιακό κλίμα και καθώς το φετινό Φεστιβάλ «στη Σκιά των Βράχων» είναι αφιερωμένο στον ξεχωριστό πολιτικό και πνευματικό άντρα η Έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τη λήξη του.
Απηύθυνε χαιρετισμό η Πρόεδρος του διαδημοτικού δικτύου του Φεστιβάλ των δύο Δήμων, Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού και η Πρόεδρος του Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης» κ. Έφη Λεντάκη. Ακολούθησε η Μουσικοθεατρική Παράσταση «Συναξάρια, μαρτυρίες, μάρτυρες. 1922» σε σκηνοθεσία Μικαέλας Αντωνίου.
Παραβρέθηκαν ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης ο Υφ. Πολιτισμού κ. Νικόλας Γιατρομανωλάκης, καθώς και οι Βουλευτές κ. Δημήτρης Καιρίδης και κ. Σοφία Βούλτεψη. Από τον Σ.Ε.Α. παραβρέθηκε η κ. Μυρτώ Μυριαλλή και ο κ. Μιχάλης Γρηγορίου.
H Πρόεδρος του Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης» κ. Έφη Λεντάκη.
Μετά το τέλος της παράστασης ακολούθησε δεξίωση που ολοκλήρωσε ευχάριστα την βραδιά.
Χαιρετισμός της Προέδρου του Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης» κ. Έφης Λεντάκη.
Εκπρόσωπε του Προέδρου της Ελληνικής Κυβέρνησης, υφυπουργέ κ. Γιατρομανωλάκη, κύριοι δήμαρχοι, εκλεκτοί καλεσμένοι, κυρίες και κύριοι
Είναι τιμή και χαρά να είστε εδώ απόψε μαζί μας, σας ευχαριστούμε από καρδιάς για την παρουσία σας, -εκπροσωπώντας και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ανδρέας Λεντάκης– για να τιμήσουμε έναν άξιο Έλληνα, ένα γνήσιο δημοκράτη, έναν πρωτοπόρο αυτοδιοικητικό, δραστήριο κοινοβουλευτικό, έναν οραματιστή και πνευματικό άνδρα.
25 χρόνια συμπληρώθηκαν εφέτος από την απώλεια του φωτεινού αυτού ανθρώπου του Ανδρέα Λεντάκη και 36 χρόνια από τη θεμελίωση του θεάτρου Βράχων που δημιούργησε το 1986.
Τη μακρινή δεκαετία του ‘80 λοιπόν, τότε που ένας μικρός και άπορος Δήμος παρελήφθη από έναν εμπνευσμένο άνθρωπο, μεταμορφώθηκε σαν από το μαγικό ραβδί του Λεντάκη σε μία σύγχρονη πόλη με υποδομές, αναπλάσεις, αισθητική και πράσινο παντού αξιοποιώντας και την τελευταία παραμελημένη γωνιά, τηρώντας με σεβασμό τον παραδοσιακό οικιστικό χαρακτήρα, τον χαμηλό συντελεστή δόμησης.
Και βέβαια ο Ανδρέας Λεντάκης δεν έμεινε σ’ αυτά, δεν του αρκούσαν η καλαίσθητη όψη της πόλης, οι αποχετεύσεις, τα αντιπλημμυρικά, οι δρόμοι και τα δημόσια έργα, είχε γίνει ο πονοκέφαλος του υπουργού δημόσιας τάξης τότε και όχι μόνον- , αλλά έφερε τα πάνω κάτω στην κυριολεξία στον τομέα αυτοδιοίκηση.
Ζητούσε μια αυτοδιοίκηση που θα δικαίωνε το όνομα της ως πραγματική διοίκηση μιας τοπικής κοινωνίας, με πόρους και αρμοδιότητες που θα διεύρυναν το όραμα και τη δράση της και θα πρόσφεραν έναν ικανοποιητικό βαθμό ανεξαρτησίας από την κεντρική διοίκηση.
Έκανε σημαία αιτήματα πολύ προχωρημένα για την εποχή σε συνέδρια και συνόδους. Ασφαλώς δεν είναι τυχαίο, που εκπροσώπησε την Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση επί τέσσερα χρόνια στο Συμβούλιο της Ευρώπης και εξελέγη δύο φορές Αντιπρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής των Περιφερειακών Οργανώσεων της Ευρώπης.
25 χρόνια μετά, νοιώθω συγκινημένη να τιμάται στους χώρους των πρώην νταμαριών που με αγώνα και ισχυρή βούληση ο Ανδρέας Λεντάκης διεκδίκησε για να τους μετατρέψει από μια άθλια χωματερή και σκουπιδότοπο σε χώρο πολιτισμού και ψυχαγώγησης όχι μόνο του Υμηττού και Βύρωνα, αλλά ολόκληρης της Αττικής. Είχε πυλώνα στήριξης και συμπαραστάτες στο έργο του τη Μελίνα Μερκούρη, σύμπασα τη δημοτική αρχή, την κοινωνία του Υμηττού και τον αείμνηστο δήμαρχο Βύρωνα Δημήτρη Νικολαΐδη.
Ο Λεντάκης αποφάσισε κατάληψη ο ίδιος προσωπικά το 1984, αρκετούς μήνες πριν να εγκαταστήσει το θέατρο, χωρίς να γνωρίζει κανείς απολύτως αυτή του την απόφαση πλην του αντιδημάρχου του Βασίλη Δημόπουλου και γι’ αυτή του την πρωτοβουλία καταδικάστηκε πρωτοδίκως, αλλά αθωώθηκε στο Εφετείο που ακολούθησε.
Με τη συμπαράσταση των κατοίκων του Δήμου και με σύνθημα «Η Αυτοδιοίκηση παίρνει αρμοδιότητες και γίνεται αφέντης στον τόπο της» συνέχισε την κατάληψη των νταμαριών της ΕΛΚΟ, που ανήκαν στο δήμο Υμηττού για δύο εβδομάδες.
Επόμενη ενέργεια, ο Α. Λεντάκης συνεννοείται με τη Μελίνα Μερκούρη, Υπ. Πολιτισμού και καρδιακή του φίλη, η οποία εγκρίνει πλήρως την πρόταση και τη μελέτη που της υποβάλλει για μετατροπή του χώρου σε θέατρο, αλλά και τη μεταφορά ενός υπάρχοντος λυόμενου θεάτρου από την Πετρούπολη στα νταμάρια της ΕΛΚΟ.
Σε χρόνο ρεκόρ, όπως αναφέρεται στον Απολογισμό του Δήμου Υμηττού του έτους 1986, στήνει στο χώρο των νταμαριών το «Θέατρο των Βράχων Υμηττού-Βύρωνα και Ανατολικών Δήμων», όπως χαρακτηρίζεται στα έγγραφα, χωρητικότητας 3.000 θέσεων και ολοκληρώνει όλες τις αναγκαίες εργασίες σε άψογη συνεργασία με την αείμνηστη Μελίνα.
Η δαπάνη του έργου ξεπέρασε τα 15.000.000 δρχ., από τα οποία τα 5.000.000 ήταν εκτέλεση εργασιών κατ’ αποκλειστικότητα του Δήμου Υμηττού.
Ο δήμαρχος υποχρέωσε τη ΔΕΗ να κατασκευάσει ειδικό υποσταθμό για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, κατασκεύασε χώρους υγιεινής, αναψυκτήριο, τοποθέτησε βαγόνι του ΟΣΕ για τις ανάγκες των καλλιτεχνών, διαμόρφωσε τον χώρο προσπέλασης και τους χώρους παρκινγκ και ανακατασκεύασε το χώρο γηπέδου ποδοσφαίρου. Όλα ήταν στην εντέλεια μέσα σε τρεις μήνες, ώστε δόθηκαν οι πρώτες παραστάσεις, το ίδιο εκείνο καλοκαίρι του 1986.
Αρχές Σεπτεμβρίου δίνονται οι πρώτες παραστάσεις ως 8ο Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης του Δήμου Υμηττού. Πλέον, τα Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης που είχαν αρχίσει από το καλοκαίρι του 1979, στο χώρο μπροστά από το δημαρχείο Υμηττού δωρεάν, συνεχίζονται από το 1986 παράλληλα στο Θέατρο Βράχων με εισιτήριο εισόδου. Οι δύο πρώτες παραστάσεις που δίνονται 2 και 3 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Βράχων είναι η «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη με το θίασο του Λάκη Λαζόπουλου και σκηνοθέτη τον Ανδρέα Βουτσινά.
Το νταμάρι του Υμηττού πλέον πήρε την καλλιτεχνική του όψη, με τους βράχους να ορθώνονται υποβλητικοί και παράξενοι το βράδυ, λουσμένοι στο φως και δίνει το εναρκτήριο έναυσμα για τη δημιουργία κι άλλων θεάτρων σε νταμάρια, όπως κι έγινε, ενώ με τις σημαντικές παραστάσεις που δίνονται, το θέατρο γίνεται άμεσα γνωστό σε ολόκληρη την Αθήνα.
Όλη αυτή η ιστορία στη Σκιά των Βράχων, που είναι και ιστορία του δήμου Υμηττού πρέπει να διαβάζεται από το κοινό και τους δημοσιογράφους που ανατρέχουν και δεν βρίσκουν τίποτα και όχι να εξοβελίζεται κ. δήμαρχοι, γιατί αφορά την ιστορία των Φεστιβάλ και τι πιο αυτονόητο να υπάρχει στο ιστολόγιο του Φεστιβάλ των δύο δήμων.
Είναι αλήθεια ότι ο Λεντάκης δεν παρακολουθούσε το αύριο, το έχτιζε μόνος του κι αυτό ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά που τον ξεχώριζε και που 25 χρόνια μετά το θάνατό του, 33 χρόνια μετά την παραίτησή του από το Δήμο τον κρατάει φυλαγμένο στις καρδιές των απλών ανθρώπων. Οι πολίτες γεύονται τους καρπούς του μόχθου του, γιατί κληροδότησε θεσμούς, που διευκόλυναν και αναβάθμισαν την καθημερινή τους ζωή, την έκαναν ποιοτικότερη και αποδοτικότερη.
Θυμίζω τους σπουδαιότερους από αυτούς
- Ε.Α.Π (Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο)
- Κ.Α.Π.Η (Κέντρο Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων).
- Θέατρο Βράχων Υμηττού-Βύρωνα, μετονομάστηκε «Μελίνα Μερκούρη».
- «Φροντίδα στο Σπίτι», Πρόγραμμα που μετονομάστηκε «Βοήθεια στο Σπίτι» και λειτούργησε σε δήμους περίπου 20 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του στο δήμο Υμηττού.
- 11 ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ (1979-1989)
- 6. Διεθνή Συμπόσια ποίησης και γλυπτικής, με γλυπτά έργα που έμειναν και που κοσμούν δημόσιους χώρους του π. Δήμου Υμηττού.
- Πιλοτικά, διακρατικά Προγράμματα Πρόληψης από τη χρήση τοξικών ουσιών στα γυμνάσια του Δήμου
- Προγράμματα Συμβουλευτικής μέσα στα σχολεία και έξω από αυτά στην κοινότητα. και πολλά πολλά άλλα.
Στην πραγματικότητα το θαυμαστό που έκανε ο Α. Λεντάκης ήταν ότι άνοιξε νέα κεφάλαια στην Τ.Α. της προσέδωσε νέες διαστάσεις στα πεδία του πολιτισμού, του περιβάλλοντος και κυρίως στην κοινωνική προστασία. Η παροχή πολλαπλών κοινωνικών υπηρεσιών στους πολίτες, οι θεσμοί πρόνοιας που προώθησε ο Λεντάκης και πανελλαδικοποιήθηκαν μέσα σε ένα ανύπαρκτο θεσμικό περιβάλλον είναι η μεγάλη του συμβολή και η δικαίωσή του.
Επέλεξα να αναφερθώ σε μια πτυχή από τις πολλές του Ανδρέα την αυτοδιοικητική και δεν θα ήταν φρόνιμο να επεκταθώ στις τόσες άλλες που διέθετε ως ένας κατ’ εξοχήν πνευματικός και πολιτικός άνδρας.
Όπως γράφω και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου μου, που μόλις έλαβα στα χέρια μου και τιτλοφορείται «Ανδρέας Λεντάκης 25 χρόνια μετά είναι ακόμη εδώ» και αφορά στη ζωή, τη δράση, το έργο και τους θεσμούς που κληροδότησε για ποιον Ανδρέα Λεντάκη να μιλήσει κανείς;
Τον αγωνιστή, τον ιστορικό, τον εθνολόγο, τον ανθρωπιστή, το φιλόλογο και εύστοχο ερμηνευτή της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, τον ποιητή, τον ερευνητή, τον αρχαιολόγο, τον οραματιστή, το ρήτορα, τον ερωτικό, το δήμαρχο, το βουλευτή, τον πολυγραφότατο συγγραφέα;
Για όποιον Ανδρέα κι αν μιλήσει, αξίζει να τον γνωρίσει κανείς καλύτερα. Ένας αυθεντικός δημοκράτης, που έγραψε εφ’ όλης της ύλης στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, δικαιούται την αειμνηστία.
Στο Ίδρυμα Πολιτισμού και Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης», που θα βοηθούσε να γραφτείτε μέλη, υπηρετούμε με πολλή συνέπεια και σοβαρότητα τους σκοπούς της παιδείας και του πολιτισμού με τις εύστοχες δράσεις μας και υπηρετούμε ως θεματοφύλακες την ιστορία του Υμηττού μέσω του έργου του Ανδρέα Λεντάκη, την πολιτική, πνευματική και διαχρονική συνεισφορά του στην κοινωνία και τις νέες γενιές. Τις γενιές που διψούν για πρότυπα σαν αυτό που ενσαρκώνει ο Λεντάκης με την αδιαπραγμάτευτη στάση αρχών, την ευαισθησία, την ανθρωπιά, την υψηλή καλλιέργεια και το αδογμάτιστο του χαρακτήρα του.
Δυστυχώς, ο ανθρωπιστής, διανοούμενος και πολιτικός Λεντάκης, έφυγε από κοντά μας πολύ νωρίς. Εάν η μοίρα του είχε επιτρέψει την παραμονή του ανάμεσά μας, η συμβολή του θα ήταν αναμφίβολα ανεκτίμητη, ακόμα και στις πιο δύσκολες συγκυρίες του τόπου.
Θερμές ευχαριστίες θέλω να απευθύνω στο Διαδημοτικό δίκτυο, ιδιαίτερα στην καλλιτεχνική διευθύντρια κ. Τασία Σαρίδου και την κ. Γεωργία Αλεβιζάκη για την απρόσκοπτη συνεργασία μας καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της φωτογραφικής έκθεσης, στην οποία ελπίζω να περιηγηθείτε.
Κλείνω με κάποιες φράσεις από θέσεις που δημοσίευσε ο Ανδρέας σε άρθρο του στο περιοδικό «Ομπρέλα», το Δεκέμβριο να σκεφτείτε του 1990, που έχουν προφητικό χαρακτήρα. Παρατηρεί με δόση έντονης απαισιοδοξίας:
«Δυστυχώς, δεν προβλέπω τίποτα το ανθρωπινότερο για το αύριο. Καμία ημερομηνία δεν φαίνεται πως θα γίνει ορόσημο, για καλύτερες συνθήκες ζωής. Δυστυχώς, πτωχεύσαμε. Είναι παρανοϊκό αυτό που συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα. Όλοι αυτοί οι μεγαλοκρετίνοι που σχεδιάζουν και κατευθύνουν το μέλλον μας, μας οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια και λογική παραφρόνων, στην καταστροφή. Καμία αντίσταση από την πλειοψηφία. Κοπάδια χορτασμένων προβάτων ή μάζες δυστυχισμένες και ανήμπορες από την οικονομική καταπίεση; Η μειοψηφία διαμαρτύρεται, φωνάζει, καταδικάζει, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου αλλά δεν έχει τη δύναμη να εμποδίζει την επερχόμενη ηθική, ψυχολογική και βιολογική φθορά, ως θανάτου της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντος. Η επανάσταση τελείωσε, δυστυχώς! Ζήτω η συναίνεση του θανάτου»!
«Ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής μας ζωής απαιτεί τον εκσυγχρονισμό των κομμάτων. Και ο εκσυγχρονισμός θα σημαίνει πρώτα και κύρια την εγκατάλειψη του συστήματος των πελατειακών σχέσεων και της ρουσφετολογίας που οδηγεί στον κρατισμό, στη διόγκωση μέσω των χαριστικών προσλήψεων του δημοσίου ελλείμματος και φυσικά στην αναξιοκρατία αφού το κριτήριο πρόσληψης είναι η κομματική συναλλαγή. Παράλληλα το δεύτερο βασικό στοιχείο του εκσυγχρονισμού είναι ο εκδημοκρατισμός των κομμάτων που ως σήμερα είναι αρχηγικά (αναφερόμαστε στη Ν.Δ. και στο ΠΑΣΟΚ) και η καθιέρωση δημοκρατικού τρόπου λειτουργίας τους με συλλογική ηγεσία. Τέλος ο εκσυγχρονισμός θα επιτευχθεί με μία δημοκρατική και προοδευτική αναθεώρηση του Συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής που θα αναβαθμίσει το ρόλο του κοινοβουλίου και του βουλευτού».
