Του Εμμανουήλ Π. Περσελή
Καθηγητή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
«Χωριό μου! Στ’ ανταμώματα, χαρές που κάνει η μνήμη,
Ίδια καθώς λαγωνικό που ξετοπώνει αγρίμι».
Το δίστιχο αυτό είναι από το ποίημα «Ο Νέος Ερωτόκριτος» του Ρεθυμνιώτη λόγιου Παντελή Πρεβελάκη. Το επέλεξα για να σηματοδοτήσω την ευφρόσυνη ατμόσφαιρα που επικρατεί στη σημερινή πατριωτική σύναξη των παρεπιδημούντων στην Αττική μελών του Συλλόγου των Απανταχού Αρκασιωτών Καρπάθου και των φίλων τους. Σ’ αυτή την εορταστική σύναξη η πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. θεώρησαν σκόπιμο να υλοποιήσουν απόφαση του συλλόγου τους να τιμηθεί ένα επίλεκτο μέλος του, η συμπατριώτισσά τους και συμπατριώτισσά μας (με την ευρύτερη Δωδεκανησιακή έννοια) Μαίρη Αγγελίδη-Παζαρζτή. Αισθάνομαι τιμή που θα μιλήσω, έστω και πολύ σύντομα, για την προσωπικότητα της αγαπητής και καλής φίλης Μαίρης και ευχαριστώ γι’ αυτό τους οργανωτές της σημερινής εκδήλωσης για την πρόσκλησή τους.
Ο καθηγητής κ. Μανώλης Περσελής
Η Μαίρη Παζαρτζή γεννήθηκε στο Pittsburgh της Πενσυλβάνιας (ΗΠΑ), από Καρπάθιους γονείς, μετανάστες στις ΗΠΑ. Είναι κόρη του Μηνά Αγγελίδη και της Φωτεινής Αγγελίδη, το γένος Αλεξιάδη.
Μετά το πέρας των εγκύκλιων σπουδών της φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Pittsburgh και απόκτησε τον τίτλο Bachelor of Arts. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα παιδαγωγικών στο George Peabody College for Teachers (σημερινό Vanderbilt University, Nashville, Tennessee), και στα Πανεπιστήμια Miami (Oxford, Ohio) και La Verne (California). Τέλος, από το Teachers College του Πανεπιστημίου Ball State (Muncie, Indiana) απόκτησε τον μεταπτυχιακό τίτλο Master of Arts με ειδίκευση στις μαθησιακές δυσκολίες παιδιών με ειδικές ανάγκες.
Η κ. Μαίρη Παζαρτζή
Στη συνέχεια η Μαίρη προσλήφθηκε, μετά από εξετάσεις, και δίδαξε στα γνωστά μέχρι σήμερα για τις διδακτικές τους καινοτομίες σχολεία Fort Couch Schools στην περιοχή South Hills της Πενσυλβάνιας.
Η επιθυμία της για επαναπατρισμό στην Ελλάδα αποδείχθηκε ισχυρότερο κίνητρο από τη συνέχιση της εκπαιδευτικής της σταδιοδρομίας στις ΗΠΑ. Έτσι αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα, όπου, μετά από σχετικές εξεταστικές διαδικασίες, προσλαμβάνεται ως καθηγήτρια στο σχολείο της Αθήνας των American Communities Schools. Σ’ αυτό το εξαιρετικής εκπαιδευτικής ποιότητας σχολείο η Μαίρη εργάστηκε με παραδειγματικό ζήλο και αφοσίωση για τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια. Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, το γεγονός ότι το 1992 δόθηκε στη Μαίρη από τη διεύθυνση των American Communities Schools στην Αθήνα το βραβείο εκπαιδευτικού «Εξαιρετικής Επιτυχίας» («Excellent Achievement Teacher»). Το βραβείο αυτό απενεμήθη στη Μαίρη για την επιτυχημένη διδακτική της προσφορά και την εν γένει σημαντική συμβολή της στην προώθηση των σκοπών και των εκπαιδευτικών στόχων του σχολείου της Αθήνας των American Communities Schools. Είναι πολύ συγκινητικά τα λόγια που οι μαθητές και οι μαθήτριες της Μαίρης έγραψαν σε αφιερωματικό κείμενο που διαβάστηκε κατά την εκδήλωση της απονομής του βραβείου. Τα μεταφέρω σε μετάφραση από τ’ αγγλικά:
«Η αποφασιστικότητά σας να ανακαλύψετε το χάρισμα καθενός και καθεμιάς από τους μαθητές και τις μαθήτριές σας είναι δείγμα σεβασμού και ενδιαφέροντος που ίσως πολλοί από εμάς δεν γνώριζαν μέχρι τώρα. Ο κόσμος είναι καλύτερος σήμερα λόγω των ταλέντων που εσείς ανακαλύψατε και καλλιεργήσατε στους μαθητές και τις μαθήτριές σας. Σας ευχαριστούμε για την προσφορά σας».
Ο παιδαγωγικός «έρως» της Μαίρης, με την έννοια που χαρακτηρίζει τον πλατωνικό έρωτα ο μεγάλος παιδαγωγός και φιλόσοφος Ευάγγελος Παπανούτσος, δηλαδή το πάθος και η ορμή που σπρώχνει τον παιδαγωγό προς το νέο άνθρωπο, ο ψυχικός τόνος παιδαγωγικός, δεν περιορίστηκε μόνο στο στενό πλαίσιο του σχολείου. Φαίνεται ότι επηρέασε και την προσωπική και την οικογενειακή της ζωή. Πρώτ’ απ’ όλα γιατί επέλεξε ως σύζυγο τον άξιο συμπατριώτη της Ντίνο Παζαρτζή που και αυτός διέπρεψε στον παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό χώρο. Έναν άνθρωπο ο οποίος γεννήθηκε την περίοδο της Ιταλικής κατοχής των νησιών μας (1921) και μεγάλωσε και ανδρώθηκε στην Αρκάσα, όπου ανέπτυξε αξιοθαύμαστη εθνική και πατριωτική δράση υπέρ της απελευθέρωσης των Δωδεκανήσων από τη σκληρή Ιταλική κατοχή και την ενσωμάτωσή τους στον Ελληνικό εθνικό κορμό.
Θυμάμαι έντονα και με πολύ συγκίνηση εκείνη τη βραδιά του Αυγούστου του έτους 1997, όταν για πρώτη φορά γνώρισα τον αείμνηστο Ντίνο Παζαρτζή στην ιδιαιτερή του πατρίδα, την Αρκάσα. Η φωνή του έπαλε από πατριωτικό ενθουσιασμό αλλά και πολύ συγκίνηση που σχεδόν τον εμπόδιζε να διαβάσει το χειρόγραφο της εισήγησής του. Επρόκειτο για την εισήγηση-διάλεξή του με τον τίτλο: «Οι δύο πολιτικές εξιταλισμού της Δωδεκανήσου: Από τον Mario Lago στον De Vecchi». Η εισήγηση αυτή, το κείμενο της οποίας δημοσιεύτηκε με πρωτοβουλία της κόρης του Φωτεινής το 2009 στη συλλογή με άλλα πατριωτικά κείμενα του Ντίνου Παζαρτζή με τον τίτλο «Απομνημονεύματα», αποτέλεσε οιονεί το κύκνειο άσμα αυτού του ευπατρίδη Δωδεκανήσιου.
Θα μου επιτρέψετε στο σημείο αυτό να αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα που αποτελεί, κατά την κρίση μου, ένα κοινό σημείο που συνδέει τη Μαίρη με τον Ντίνο, δηλαδή ο παιδαγωγικός έρως που ανέφερα παραπάνω. Πρόκειται για η διδασκαλική υπηρεσία του Ντίνου Παζαρτζή στο δημοτικό σχολείο Φρυ της Κάσου (Φεβρουάριος-Απρίλιος 1944). Μια υπηρεσία που σφραγίστηκε με τη δίωξη και κράτησή του από τις γερμανικές αρχές και με την απαγόρευση έμμισθης συνέχισης του έργου του. Η επιμονή, όμως, του νεαρού πατριώτη εξασφάλισε την άδεια από τις γερμανικές αρχές, εθελοντικής αυτή τη φορά, προσφοράς διδασκαλικής υπηρεσίας στο ίδιο σχολείο κατά τη διάρκεια του θέρους του 1944! Η πατριωτική δράση του Ντίνου Παζαρτζή μνημονεύεται με ευγνωμοσύνη και συγκίνηση ακόμη και σήμερα από επιζώντες μαθητές και μαθήτριές του, μια από τις οποίες υπήρξε και η μητέρα μου.
Η Μαίρη συνόδευσε, ως σύζυγος, τον Ντίνο Παζαρτζή στις αξιόλογες εκπαιδευτικές αποστολές του ως εμπειρογνώμονα της UNESCO, κατά τις δεκαετίες 1960 και 1970 σε πολλά μέρη της Αφρικής και κυρίως στο τότε Congo και νυν Zaire.
Η Μαίρη έχει πλούσια κοινωνική δράση που τιμά την Καρπαθιακή και γενικά τη Δωδεκανησιακή της καταγωγή. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα της Μηνά Αγγελίδη, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του γυναικείου τμήματος της Παγκαρπαθιακής Αδελφότητας ΚΕΠΑ «Άρτεμις» στο Pittsburgh.
Από το 2005 έως το 2011 η Μαίρη Παζαρτζή διετέλεσε πρόεδρος του πολιτιστικού σωματείου «Δωδεκανησιακή Μέλισσα». Το ιστορικό αυτό σωματείο ιδρύθηκε το 1931 και προσφέρει μέχρι σήμερα σημαντικές υπηρεσίες σε πολλούς τομείς της Δωδεκανησιακής πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής, και ειδικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης. Μετά το πέρας της θητείας της, τα μέλη του Δ.Σ. ανακήρυξαν τη Μαίρη επίτιμη πρόεδρο της «Δωδεκανησιακής Μέλισσας».
Επιπλέον, η Μαίρη Αγγελίδη-Παζαρτζή υπήρξε μέλος και προσέφερε τις υπηρεσίες της εθελοντικά σε διάφορους κοινωφελείς οργανισμούς και σωματεία, μεταξύ των οποίων αναφέρω τα: CHI OMEGA PHI DELTA Chapter στο Pittsburgh, επιτροπή κατηχητικών σχολείων του καθεδρικού ναού Αγίου Νικολάου στο Pittsburgh, UNESCO, UNICEF, AWOG – Ένωση Αμερικανίδων Γυναικών Ελλάδας, Σύλλογος Γονέων και Καθηγητών, American Communities Schools in Athens, «Το Εργαστήρι»-Σύλλογος Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, «Καρυάτιδες, Θυγατέρες της Πηνελόπης» – ΑΧΕΠΑ, Σύλλογος των Απανταχού Αρκασιωτών, Σύλλογος των Απανταχού Καρπαθίων, Λύκειο των Ελληνίδων, Διεθνές Συμβούλιο Γυναικών (ICW-CIF) και AARP- Αμερικανική Ένωση Συνταξιούχων.
Η Μαίρη πρέπει να αισθάνεται ιδιαίτερα ευτυχής για τα παιδιά της Φωτεινή και Γιάννη, το γαμπρό της Σπύρο Φλογαΐτη και τη νύμφη της Φανή Παπαρούπα, καθώς και για τα εγγόνια της. Όλοι τους είναι διακεκριμένα μέλη του ακαδημαϊκού, εκπαιδευτικού, επαγγελματικού και κοινωνικού στίβου. Σου εύχομαι Μαίρη μου να είσαι καλά, να θυμάσαι το Ντίνο, και να χαίρεσαι τα παιδιά και τα εγγόνια σου.
· Η ομιλία έγινε προς τιμήν της βράβευσης της κ. Μαίρης Αγγελίδη-Παζαρτζή την 7η Φεβρουαρίου 2016 στο πλαίσιο του καθιερωμένου ετήσιου εορτασμού της Υπαπαντής του Κυρίου -ο καθεδρικός ναός στην Αρκάσα είναι αφιερωμένος στην Υπαπαντή του Κυρίου- και της κοπής της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιττας του Συλλόγου των Απανταχού Αρκασιωτών Καρπάθου στο κέντρο «Ζορμπάς», Μικρολίμανο, Πειραιάς.
