Τη διεθνή έκθεση σύγχρονης τέχνης Portals|Πύλη, που ανοίγει τις πύλες της στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, παρουσίασε ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, στους βουλευτές, ενώ η έκθεση υποδέχεται το κοινό για να δει τα έργα, να συνομιλήσει με τους καλλιτέχνες και να απολαύσει τους ανακαινισμένους, μοναδικής αισθητικής χώρους.
Ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας παρουσιάζει στους Βουλευτές την έκθεση σύγχρονης τέχνης Portals | Πύλη
«Η Βουλή αξιοποιεί το συγκλονιστικό κτιριακό της αποτύπωμα», ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Τασούλας, τονίζοντας ότι «η ναυαρχίδα αυτού του αποθέματος είναι αυτό το κτίριο, των 19.000 τ.μ., που ανήκει στη Βουλή από το 2000».
Σημειώνεται ότι στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο στεγάζονται η Βιβλιοθήκη Πόλης και η Μπενάκειος Βιβλιοθήκη της Βουλής, το Τυπογραφείο της, καθώς και το Τμήμα Συντήρησης Εντύπων και Έργων Τέχνης των Συλλογών της.
Το ένα τρίτο του χώρου, περίπου 6.500τ.μ., αναμορφώθηκε και μετατράπηκε σε έναν εκθεσιακό χώρο διεθνών προδιαγραφών, με δαπάνες του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, με πρώτη δράση την έκθεση έργων 59 καλλιτεχνών από 27 χώρες, που φέρει τον τίτλο Portals |Πύλη.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Τασούλας, «έτσι η Βουλή δεν ήταν μόνο παρούσα την εποχή της πανδημίας, παρούσα σε ακατάπαυστη εργασία -προσεκτικά όμως- και νομοθετικής λειτουργίας και κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά είναι παρούσα και στο άνοιγμα της κοινωνίας με τον γοητευτικό τρόπο της τέχνης».
Ο Πρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε στη «γόνιμη και δημιουργική συνεργασία» της Βουλής με τον οργανισμό ΝΕΟΝ, που «δείχνει ότι η καλόπιστη και παραγωγική συνεργασία του δημόσιου τομέα και του ιδιωτικού τομέα μόνο θετικά μπορεί να φέρει για τη χώρα». Και τόνισε ότι «οι δημόσιοι λειτουργοί δεν είμαστε δεσμοφύλακες των δημόσιων χώρων, αλλά διαχειριστές τους και χρέος μας είναι να τους κοινωνικοποιούμε».
Σημειώνοντας δε τη συμβολή του ιδρυτή του ΝΕΟΝ, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, επισήμανε ότι «σήμερα, η κοινωνικοποίηση αυτού του στιβαρού κτιρίου γίνεται χάρη στη συνεργασία μ’ έναν εκπληκτικό ιδιωτικό οργανισμό, μ’ έναν ενδιαφέροντα, ανήσυχο, σύγχρονο άνθρωπο, τον κύριο Δασκαλόπουλο, και τους συνεργάτες του, που μας χάρισε μια βάσιμη αισιοδοξία τώρα που ξεμυτίζουμε από την περιπέτεια της πανδημίας».
Ο κ. Τασούλας, επισημαίνοντας τη συγκυρία των 200 ετών από την Εθνική Παλιγγενεσία, τόνισε ότι «η Βουλή των Ελλήνων προσφέρει στο ελληνικό κοινό ένα διευρυμένο πεδίο αναστοχασμού, και με τη σπουδαία έκθεση στο κεντρικό κτίριο για την Επανάσταση του 1821, αλλά και με την έκθεση σύγχρονης τέχνης, στο κτίριο του πρώην Καπνεργοστασίου, μου μας δείχνει, τώρα που ξεμυτίζουμε από τον εγκλεισμό, πώς πρέπει να αναμετρηθούμε με την επανεκκίνηση που η ζωή μας πρέπει να έχει».
Ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Κωνσταντίνου Τασούλα προς τους Βουλευτές για την παρουσίαση της έκθεσης σύγχρονης τέχνης Portals | Πύλη
Ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι στο Κοινοβούλιο,
Στην έκπληξη, έχει ειπωθεί, δεν υπάρχει εθισμός. Οπότε, σας καλώ, σας καλούμε, σήμερα, να εκπλαγείτε χωρίς να κινδυνεύετε να εθιστείτε. Σήμερα, η Βουλή των Ελλήνων, σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό ΝΕΟΝ του κυρίου Δασκαλόπουλου, σας παρουσιάζει το δημιουργικό αποτέλεσμα μιας φιλοδοξίας που ξεκίνησε ως φαντασία και σήμερα είναι χειροπιαστό αποτέλεσμα. Το χειροπιαστό αυτό αποτέλεσμα έχει μόνο ευνοημένους.
Πρώτα εσάς, που θα εκπλαγείτε ευχάριστα, χωρίς να εθιστείτε, την τοπική κοινωνία, την αθηναϊκή κοινωνία, την πολιτιστική παρακαταθήκη της χώρας. Γιατί το γεγονός είναι παγκόσμιας εμβέλειας, γιατί αποκτούμε ένα σύγχρονο και λειτουργικό εκθεσιακό χώρο και γιατί ο οργανισμός ΝΕΟΝ επιτελεί, συνεργαζόμενος μαζί μας, την αποστολή του, που είναι η εξοικείωση του ελληνικού κοινού και δη του κοινού των πόλεων, με τη σύγχρονη τέχνη, δηλαδή με τα σύγχρονα προβλήματα.
Η σύγχρονη τέχνη φαντάζει σε πολλούς από μας, και σε μένα μέχρι πρότινος, σαν κάτι το δυσερμήνευτο, το ξένο, το απόμακρο, και θέλησα να την πλησιάσω. Και μοιάζει η σύγχρονη τέχνη και η ερμηνεία της και με άλλες μορφές τέχνης, όπως είναι -ας πούμε- η ποίηση. Για φαντασθείτε το στίχο «το ρόδι που έσπασε ήταν γεμάτο αστέρια». Δεν υπάρχουν αστέρια μέσα στο ρόδι, αλλά αυτή η εικόνα ενός ροδιού που σπάει και βγαίνει το ζωντανό, το σπαρταριστό περιεχόμενό του, μπορεί να μοιάζει και με αστέρια. Όλα αυτά που θα δούμε εδώ, έχουν πολλά μηνύματα.
Η γοητεία της σύγχρονης τέχνης είναι ότι δεν δεσμευόμαστε από αυτό που ήθελε να πει ο ίδιος ο δημιουργός. Δεσμευόμαστε από τη φαντασία τη δική μας, από τις παραστάσεις τις δικές μας, γιατί κάθε έργο, όταν πραγματοποιείται, αποξενώνεται από αυτόν που το φτιάχνει κι έρχεται σε επαφή με τον θεατή, τον θαυμαστή, όλους.
Ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας παρουσιάζει στους Βουλευτές την έκθεση σύγχρονης τέχνης Portals | Πύλη
Η πρώτη για μένα προσέγγιση με τη σύγχρονη τέχνη είναι η ερμηνεία που έδωσε ο Ελύτης στον κυβισμό. Ο κυβισμός παρουσιάστηκε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και γράφει ο Ελύτης: «Ο κυβισμός προσπάθησε να κάνει μια μαθηματική κατανομή στον χώρο, σαν απάντηση στο άμετρο και συγκεχυμένο των αισθημάτων της περιόδου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου».
Το άμετρο των αισθημάτων μέσα σε μια παγκόσμια συμφορά έπρεπε να έχει ως απάντηση κάτι που είναι χωροταξικά προσδιορισμένο. Γιατί ο άνθρωπος μπροστά στο άμετρο αδυνατεί και υποκύπτει, ενώ ο κυβισμός, που έχει αρχή και τέλος και συμμετρία, μπορεί να είναι κάτι ανεκτό και κατανοητό εν σχέσει με το άμετρο. Δεν σημαίνει ότι αυτή η ερμηνεία είναι η μοναδική, αλλά μου πάει κι έχει να κάνει με το πώς ερμηνεύουμε τη τέχνη.
Η Βουλή αυτόν τον καιρό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προσπάθησε να αξιοποιήσει το συγκλονιστικό κτιριακό της αποτύπωμα. Η ναυαρχίδα αυτού του αποτυπώματος, το υπερωκεάνιό μας το κτιριακό, είναι αυτό το κτίριο, των 19.000 τ.μ., που ανήκει στη Βουλή από το 2000. Αυτή τη στιγμή εδώ στεγάζονται το Τυπογραφείο μας και η Βιβλιοθήκη μας. Φιλοδοξία μας είναι η Βιβλιοθήκη να πάει σύντομα στην Παλαιά Βουλή, όπου έχουμε δημοπρατήσει μία εργολαβία για την ανακαίνιση της Μπενακείου Βιβλιοθήκης.
Το 1/3 του χώρου εδώ, τα 6.500 τ.μ., δαπάναις του οργανισμού ΝΕΟΝ του κυρίου Δασκαλόπουλου, μετετράπη σε έναν λειτουργικό εκθεσιακό χώρο, προηγμένο, όπως θα δείτε, και μας καλεί να τον απολαύσουμε. Έτσι η Βουλή δεν ήταν μόνο παρούσα την εποχή της πανδημίας, παρούσα σε ακατάπαυστη εργασία, προσεκτικά όμως, και νομοθετική και κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά είναι παρούσα και στο άνοιγμα της κοινωνίας με τον γοητευτικό τρόπο της τέχνης.
Ας προσπαθήσουμε πάλι, με τη βοήθεια του Ελύτη, να κατανοήσουμε τη γοητεία της τέχνης, κι ας είναι δυσερμήνευτη, επιμένω. Προσέξτε, λέει ο Ελύτης: «Θυμάμαι πόσο εξοργίστηκε κάποτε ο Μπρετόν, όταν ένας ανόητος ανθολόγος έκρινε σκόπιμο να παραθέσει στο τέλος των ποιημάτων που είχε σταχυολογήσει μερικά σχόλια. Επαύριον χρυσαλλίδος με ένδυμα χορού.
Και έγραψε ο ανθολόγος: Χρυσαλλίς με ένδυμα χορού: πεταλούδα. Μαστός κρυστάλλινος. Έγραψε ο ανθολόγος: καράφα. Όχι, κύριε, λέει ο Μπρετόν. Τίποτε δεν είναι ίσον με τίποτε. Αυτό που ήθελε να μας πει ο ποιητής, μας το είπε».
Μην προσπαθούμε δηλαδή να είμαστε ακριβείς, με την τρέχουσα λογική.
Και συνεχίζει: «Η ελευθερία που έχουμε δεν είναι αυτή που ορίζεται απ’ το πεδίο που μας έχουν δώσει. Αλλά είναι αυτή που ορίζεται από τη δυνατότητά μας να διευρύνουμε το πεδίο που μας έχουν δώσει». Όπως και στη ζωή μας. Δεν είναι εντυπωσιακό να ακολουθείς τη μοίρα σου. Εντυπωσιακό είναι να νικάς τη μοίρα σου και να την ξεπερνάς!
Κι ακούστε μια άλλη ωραία εξήγηση του Ελύτη: «Ένα ρυάκι δεν είναι απλώς λίγο νερό που κατρακυλάει τον κατήφορο. Είναι η λαλούσα κι εύχαρις υποδήλωση της παιδικής ηλικίας των πραγμάτων. Της νιότης των πραγμάτων. Λίγη ξερή, τριμμένη στα δάχτυλά σου μέντα σε πάει ολόισια στη σκέψη των Ιώνων. Τα χάδια σου είναι η μετάθεση μιας απαλής μουσικής, με όλα τα andante και τα allegro της, πάνω στην επιδερμίδα. Κι εκείνο το φυτό αντικρύ σου, που διαιρεί άνισα πλην σωστά τον χώρο, είναι η αόρατη γεωμετρία που διέπει ολάκερη την οικουμένη. Υπερβολές; Δεν νομίζω. Μάλλον ακριβολογίες. Ιδέστε πώς μια συκιά μαλώνει τον άνεμο με τα κλαδιά της. Μείνετε πολλή ώρα, μέχρις απελπισίας, μόνος, και ρεμβάσετε. Αλλά προσοχή: όχι, καθόλου αναμασώντας τα αισθήματά σας. Απλώς ανατοποθετώντας τα πράγματα γύρω σας».
Ο Ελύτης λοιπόν, με τον απροσδόκητο τρόπο που γράφει, μας βοηθάει να κατανοήσουμε την εκ πρώτης όψεως δυσερμήνευτη τέχνη. Έτσι θέλω να καμαρώσουμε τα έργα που θα δούμε σε λίγο. Με τη φαντασία μας, κι όχι απαραίτητα με την κατανόηση την απολύτως λογική. Ας επιστρατεύσουμε και το όνειρο. Ας επιστρατεύσουμε και τον ρεμβασμό μας, που είναι ακόμα πιο γοητευτικός.
Η Βουλή των Ελλήνων, λοιπόν, προσφέρει στο ελληνικό κοινό ένα πεδίο διευρυμένο αναστοχασμού. Και με την έκθεσή μας τη σπουδαία, στο κεντρικό κτίριο, για την Επανάσταση του 1821, που είναι η αφύπνιση και το ξέσπασμα της Επανάστασης που μας ελευθέρωσε, αλλά και με τη σύγχρονη τέχνη που παρουσιάζουμε εδώ, που μας δείχνει τώρα που ξεμυτίζουμε από τον εγκλεισμό, πώς πρέπει, με τον αναστοχασμό, να αναμετρηθούμε με την επανεκκίνηση που η ζωή μας πρέπει να έχει.
Ευχαριστώ θερμά τους συνεργάτες μου στη Βουλή, για τη λαμπρή δουλειά που έκαναν συνεργαζόμενοι με τους ανθρώπους του ΝΕΟΝ.
Ευχαριστώ τη Διάσκεψη των Προέδρων και τα κόμματα του Κοινοβουλίου, όλα ανεξαιρέτως, που υποστήριξαν αυτή την εξέλιξη που σήμερα θα καμαρώσετε.
Και είμαι βέβαιος ότι μέσα από αυτές τις ευχαριστίες, όταν το δείτε όλο το έργο εδώ, θα καταλάβετε ότι με τον οργανισμό ΝΕΟΝ, που από το 2013 φέρνει τη σύγχρονη τέχνη στη σύγχρονη ζωή μας, η γόνιμη και δημιουργική μας συνεργασία μας γεμίζει αισιοδοξία.
Γιατί δείχνει ότι η καλόπιστη και παραγωγική συνεργασία του δημόσιου τομέα και του ιδιωτικού τομέα μόνο θετικά μπορεί να φέρει για τη χώρα.
Κλείνω λέγοντας ότι οι δημόσιοι λειτουργοί, ο Πρόεδρος της Βουλής, οι υπουργοί, οι υπάλληλοι, δεν είμαστε δεσμοφύλακες των δημόσιων χώρων. Είμαστε διαχειριστές τους και χρέος μας είναι να τους κοινωνικοποιούμε.
Και σήμερα, η κοινωνικοποίηση αυτού του στιβαρού κτιρίου γίνεται χάρη στη συνεργασία μ’ έναν εκπληκτικό ιδιωτικό οργανισμό, μ’ έναν ενδιαφέροντα, ανήσυχο, σύγχρονο άνθρωπο, τον κύριο Δασκαλόπουλο, και τους συνεργάτες του, που μας χάρισε μια βάσιμη αισιοδοξία τώρα που ξεμυτίζουμε από την περιπέτεια της πανδημίας.
Ευχαριστώ για την παρουσία σας κι είμαι βέβαιος ότι θα απολαύσετε το αποτέλεσμα.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ
