Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, του Προέδρου της Βουλής κ. Κωνσταντίνου Τασούλα και των Υπουργών Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Πολιτισμού, η Βουλή των Ελλήνων διοργάνωσε εκδήλωση με αφορμή τη συμπλήρωση 46 ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, στο συγκρότημα των πρώην φυλακών Ωρωπού.

Ενός ιστορικού τόπου που έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ως τόπος κράτησης και μαρτυρίου αγωνιστών που διώχθηκαν από τη χούντα για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Ενός χώρου ποτισμένου με Ιστορία και βιώματα που έγιναν τραγούδια, όπως αυτό του Μίκη Θεοδωράκη: «Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό».

Ο αείμνηστος συμπατριώτης μας Ανδρέας Λεντάκης, από τις Μενετές και Όλυμπο Καρπάθου, πολιτικός και πνευματικός άντρας υπήρξε φυλακισμένος στις Φυλακές Ωρωπού και όχι μόνον! Η σύζυγος του Έφη Λεντάκη και Πρόεδρος του Ιδρύματος Πολιτισμού & Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης» κλήθηκε να μιλήσει στην σημαντική αυτή εκδήλωση.

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

ΟΜΙΛΙΑ ΕΦΗΣ ΛΕΝΤΑΚΗ

Την τιμητική πρόκληση να μιλήσω σήμερα εδώ την οφείλω στο πρωθυπουργικό γραφείο, το οποίο και ευχαριστώ.

Η απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ και κυρίαρχα η απόφαση της κυβέρνησης να παραχωρήσει τις πρώην φυλακές Ωρωπού στο Δήμο άνοιξε το δρόμο, ώστε να μετατραπεί το συγκρότημα των Φυλακών σε χώρο Δημοκρατίας, Ιστορίας και δομών πολιτισμού. Τιμά αυτούς που την πήραν, τιμά και τη δημοτική αρχή, που θα την αξιοποιήσει περαιτέρω, επεκτείνοντας και διαχέοντας με στοχευόμενες δράσεις στο χώρο της κοινωνίας, τα ιδεώδη της δημοκρατίας και της ελευθερίας, μπολιάζοντας τους νέους με αυτά για τα οποία αξίζει κανείς και να πεθάνει, γιατί γι’ αυτό ακριβώς ήταν αποφασισμένοι οι νέοι μιας άλλης εποχής, που εγκαταβίωσαν στις φυλακές.

Η Έφη Λεντάκη από την συμμετοχή της στην εκδήλωση στις παλαιές φυλακές Ωρωπού.

Είναι εύκολο να μιλάς για τους δεσμώτες, τους ανθρώπους που διαβίωσαν στους χώρους αυτούς, χωρίς να έχεις περάσει καν απ’ έξω, δύσκολο όμως να καταλάβεις πώς αισθάνονταν, τι σκέφτονταν σε συνθήκες πολιτικού εγκλεισμού τους.

Στο χώρο που βρισκόμαστε, το χώμα που πατάμε, κάποτε καλύφθηκε από τη ζωντανή παρουσία πολλών νέων που εμφορούνταν από το δικαίωμα στην ελευθερία και τη δημοκρατία, αλλά διατάχθηκαν να κλειστούν εδώ και να σωφρονιστούν, ν’ αλλάξουν τα ιδανικά και τις αξίες τους, να πάψουν να μιλούν για την ελευθερία της σκέψης και των ιδεών, την ελεύθερη έκφραση, να πάψουν να μιλούν για τη δημοκρατία, τα ιδεώδη της και την ενεργή συμμετοχή του πολίτη. Το καθεστώς θέλησε να τους μετατρέψει σε άβουλα όντα, σε ενεργούμενα. Άλλους έφεραν από τη Γιάρο, άλλους από το Λακκί της Λέρου και άλλους από αλλού. Δε τα κατάφεραν, όποιες μεθόδους κι αν ακολούθησαν. Είχαν γίνει όλοι μια γροθιά, αγέρωχοι και γενναίοι όπως ήσαν, πρότειναν περήφανα τα στήθη τους σε μια δοκιμασία εφ’ όπλου λόγχης, που τους έκαναν και που ήταν από τις τελευταίες προσπάθειες της διοίκησης και των χουντικών δεσμοφυλάκων να κάμψουν το ηθικό τους, να τους λυγίσουν. Μετά, αφού κι αυτό δεν πέρασε, τους έδιωξαν, τους έστειλαν από εκεί που ήρθαν, γιατί φοβήθηκαν πως θα μόλυναν με τη στάση τους το ντόπιο πληθυσμό, που απείχε μόνο λίγα μέτρα. Βέβαια, η παρατήρηση που μου έγινε από τον γιο μας Κωνσταντίνο Λεντάκη είναι εύστοχη, όταν μου είπε «δεν ήταν όλοι σαν τον πατέρα, υπήρχαν και σκληροπυρηνικοί που είχαν το όραμα του ολοκληρωτισμού».

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

Παραθέτω μια παράγραφο από το διήγημα «Καυτό Μεσημέρι» του Ανδρέα Λεντάκη γραμμένο στο στρατόπεδο Παρθένι της Λέρου, το οποίο δημοσίευσε στο Περιοδικό ΔΥΟ που απαγορεύτηκε από την χούντα ευθύς με την έκδοση του. Η στέρηση δεν έχει μόνον μια όψη, την αρνητική. Έχει και δεύτερη, τη θετική. Και αυτή δεν είναι η τυποποίηση. Κάθε μέρα σηκώνεσαι και κινείσαι στον ίδιο περιορισμένο χώρο. Πάντα το ίδιο τοπίο κοιτάζεις, τους ίδιους ανθρώπους συναντάς κάθε μέρα, μ’ αυτούς συζητάς. Τα θέματα σιγά σιγά εξαντλούνται. Οι λέξεις χάνουν τι βάρος τους. Απ’ την πολλή χρήση γίνονται σαν ξεθωριασμένες αφίσες. Τότε η κράτηση γίνεται μια ατέλειωτη μονομαχία με τον χρόνο. Η στέρηση είναι η ουσία της κράτησης, μα το αναπνευστικό της σύστημα είναι ο χρόνος. Αυτό της δίνει ζωή. Και βάρος. Η στέρηση λειτουργεί όσο ο χρόνος μακραίνει. Αυτός γίνεται ο άξονας που γύρω του περιστρέφονται όλα. Μα ο χρόνος αυτός είναι νεκρός. Γιατί δεν έχει προοπτική. Γιατί το παρόν είναι σαν μαδημένο πουλί. Δίχως πούπουλα και φτερά. Η ζωή των ελεύθερων προεκτείνεται προς τα μπρος. Προς το μέλλον. Στον κρατούμενο, η προέκταση της ζωής του είναι το παρελθόν. Καθώς δεν έχει μέλλον, κι αφού το παρόν είναι πάντα ανυπόφορα ίδιο, το παρελθόν ζωντανεύει. Γιγαντώνει. Συντηρεί. Μαγνητίζει. Πιέζει.

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

Ο Ανδρέας Λεντάκης είναι ένα εμβληματικό πρόσωπο που σηματοδοτεί διαχρονικά τις γενιές του 1-1-4 και του 15%, των Λαμπράκηδων, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο με πολύμορφη δράση σε όλα τα Φοιτ.κινήματα του ’50 και του ’60, στα οποία εγγράφεται ως ηγετικό στέλεχος , είναι ο δημιουργός του εμπνευσμένου συνθήματος του «15% προίκα στην παιδεία και όχι στη Σοφία», με γνωστή αντιστασιακή στάση κατά τη Δικτατορία, βασανισμούς και εξορίες, αλλά και πριν τη δικτατορία το 1966 επί πρωθυπουργίας Στεφ. Στεφανόπουλου γίνεται ο μοναδικός φοιτητής πολιτικός κρατούμενος. Να σημειώσω ότι του είχε ήδη αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια, επειδή ήταν έλληνας της διασποράς και την ανάκτησε όταν έθεσε υποψηφιότητα για Δήμαρχος Υμηττού το 1978. Χωρίς ταυτότητα, χωρίς χαρτιά, 19 χρόνια. Επί δικτατορίας το 1967, ξανασυλλαμβάνεται με ένα όργιο βασανισμών στην Ασφάλεια της οδού Μπουμπουλίνας, εκεί όπου στο διπλανό κελί βρίσκεται ο Μίκης Θεοδωράκης που εμπνεύστηκε «Τα τραγούδια του Αντρέα», μεταξύ των οποίων το θρυλικό ‘’Σφαγείο’’ κι ακολουθούν όχι με χρονολογική σειρά φυλακές Αβέρωφ, φυλακές Αιγίνης και Ωρωπού καθώς και εξορίες Άνδρο, Μήλο, Λέρο και στα δύο στρατόπεδα Παρθένι και Λακκί. Στις φύλακες Ωρωπού, ο Ανδρέας γράφει τρία ποιήματα για τον Ωρωπό που συμπεριλαμβάνονται στο Παράρτημα της μοναδικής ποιητικής του συλλογής «Τοτεμισμός».

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

Εμείς τώρα, το ίδρυμα πολιτισμού και εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης» , που συστάθηκε με Προεδρικό Διάταγμα και λειτουργεί ήδη 23 χρόνια για να τιμήσει το πολυσχιδές έργο του ξεχωριστού πολιτικού και πνευματικού ανδρός Ανδρέα Λεντάκη, που έχει καταγραφεί ως σύμβολο Δημοκρατίας για τους μαχητικούς του αγώνες στο πεδίο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά και της παιδείας, του πολιτισμού και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην οποία κληροδότησε πλήθος θεσμών (ΚΑΠΗ, Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Θέατρο Βράχων Υμηττού-Βύρωνα, Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» και πολλά άλλα, συνεχίζουμε την προσφορά του μέσα από δομημένα προγράμματα και σας προτείνουμε κ. Δήμαρχε, πάνω στα χνάρια και τους δρόμους που άνοιξαν άνθρωποι σαν τον Ανδρέα Λεντάκη εμπνευσμένοι τη διενέργεια Προγράμματος Προσομοίωσης Δημοτικού Συμβουλίου με τη συμμετοχή της μαθητιώσας νεολαίας.

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

Σας καλούμε να πορευτούμε σε μια πρωτότυπη συνεργασία, της οποίας κινητήριος δύναμη είναι η ανάγκη επίκλησης και επισήμανσης ζωτικών για το δημοκρατικό καθεστώς αρχών. Έτσι λοιπόν, γνωρίζοντας τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού τοπίου, επιστρατεύουμε κι ενώνουμε εκατέρωθεν δυνάμεις με σκοπό να αναβιώσουμε το κλίμα ενός δημοτικού συμβουλίου, προσομοιώνοντας τον πολιτικό στίβο, τον κομματικό αγώνα λόγου μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού και κόσμιας διαχείρισης πολιτικών αντιπαλοτήτων, διαφορών και ενστάσεων, που είναι κατά βάση τα συστατικά στοιχεία ενός δημοτικού συμβουλίου.

Από την εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων στις παλαιές φυλακές Ορωπού.

Να υιοθετήσουμε τη σπουδαία σκέψη σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο, όπως από τους πρώτους γενναίους, είπε ηχηρά ο Ανδρέας Λεντάκης την πρώτη ημέρα της κοινοβουλευτικής του παρουσίας το 1989. «..Και είναι σωστό να μετατοπίζονται οι πολιτικές δυνάμεις και να αναθεωρούν τις απόψεις τους. Αυτό είναι υγιές στοιχείο και εδώ άκουσα να κατακρίνεται. Άκουσα τον φίλο μου, τον κ. Γεννηματά να μας λέει «Χειροκροτήσατε» και είμαι ένας από αυτούς, που χειροκρότησε τον κ. Τζαννή Τζαννετάκη. Και λέω ότι νιώθω ενοχή, όταν δεν χειροκρότησα σημεία του λόγου του κ. Μητσοτάκη, όπως θα πρέπει να χειροκροτούμε καθέναν που λέει σωστά πράγματα πάνω σε αυτό το βήμα και δεν κατάλαβα για ποιους λόγους θ’ αυτολογοκρινόμαστε. Γιατί εμείς θα πρέπει να περιοριζόμαστε; Για ποιο λόγο, όταν κάποιος θα λέει τα σωστά, δεν θα πρέπει να τον χειροκροτούμε, αλλά θα πρέπει οι αριστεροί να χειροκροτούμε τους αριστερούς, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να χειροκροτεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και η Νέα Δημοκρατία να χειροκροτεί την Νέα Δημοκρατία; Αυτό δεν είναι το σωστό κοινοβούλιο. Δεν είναι η αποκατάσταση της δημοκρατίας. Αυτό είναι η εξακολούθηση, αν θέλετε, του διχασμού και σ’ αυτό θα πρέπει να μπει τέρμα μέσα σε αυτό το κοινοβούλιο επιτέλους».