Το 2009 , ύστερα από αίτημα του Δήμου Καρπάθου προκηρύχθηκε από την Περιφέρεια προκαταρτική μελέτη για την επέκταση του λιμένα Καρπάθου. Αντί όμως να προηγηθεί μελέτη επιλογής της καταλληλότερης θέσης, καθορίσθηκε δεσμευτικά από τον Δήμο, ως θέση για την επέκταση του λιμανιού η βραχονησίδα Γαρόνησος. Ως δικαιολογία προβάλλεται το σχέδιο πόλεως των Πηγαδίων του 1971 και μια πρόταση πολιτικού σχεδιασμού της ΕΠΑΕ του 1983 για τα Πηγάδια, η οποία σημειωτέο δεν εγκρίθηκε ποτέ. Επικαλούνται δηλαδή οι ιθύνοντες τον προ 40ετίας σχεδιασμό τότε που η περιοχή «Βρόντη», που κατά την άποψη των περισσοτέρων είναι η καταλληλότερη για την επέκταση του λιμανιού ανήκε στην Κοινότητα Απερείου και δεν μπορούσε να συμπεριληφθεί στον τότε σχεδιασμό του Δήμου.
Λόγω του εκ των προτέρων δεσμευτικού προσδιορισμού της θέσης οι προτάσεις των μελετητών που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό, περιορίσθηκαν στο να προτείνουν «εναλλακτικές» λύσεις για το Γαρόνησο, παρά τα μειονεκτήματα που παρουσιάζει η θέση αυτή από πολλές απόψεις .
Τελικά με σύμβαση που υπογράφτηκε τον Νοέμβριο του 2013 από την Περιφέρεια Ν.Α. ανατέθηκε στην εταιρεία CNWAY να καταρτίσει οριστική μελέτη για υλοποίηση της «φτηνότερης» πρόταση της που προβλέπει την κατασκευή κύριων δυό κρηπιδωμάτων 60 μ για πρυμνοδέτηση Ε/Γ Ο/Γ και ενός 100 για την πλαγιοδέτηση ενός μικρού πλοίου , προϋπολογισμού 5 εκατ. Η μελέτη που θα έπρεπε να είχε παραδοθεί στο τέλος του περασμένου χρόνου, ουσιαστικά δεν έχει αρχίσει να εκπονείται αφού εκκρεμεί η έγκριση του έργου από την Επιτροπή Σχεδιασμού Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) , η οποία εκτιμούμε, πως δεν θα εγκρίνει τελικά την προτεινόμενη λύση λαμβάνοντας υπόψη τα σοβαρά μειονεκτήματα που παρουσιάζει .
Τον Ιούνιο του 2014 δημοσιοποιήθηκε η μελέτη Προκαταρτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων και ζητήθηκε από τους εμπλεκόμενους φορείς μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Καρπάθου αλλά και από ιδιώτες να εκφέρουν τις απόψεις τους . Με υπόμνημα που υπεγράφετο από υπερδιπλάσιους του απαιτούμενου κατά τον κανονισμό δημότες, επισημαίνονταν τα μειονεκτήματα της λύσης που μελετιέται και ζητήθηκε να συζητηθεί το θέμα στο δημοτικό Συμβούλιο. Προτεινόταν η τροποποίηση του αντικειμένου της σύμβασης ώστε να μελετηθεί η κατασκευή ενός υπήνεμου μόλου με εσωτερική κρηπίδωση , από το Γαρόνησο με κατεύθυνση Α-ΝΑ, (χωρίς να πειραχτεί η βραχονησίδα), για να μειωθεί το εύρος το στομίου του υφισταμένου λιμανιού και η προσβολή της λεκάνης του από τους κυματισμούς, να δημιουργηθούν περισσότερες ασφαλείς θέσεις ελλιμενισμού τουριστικών και άλλων μικρών σκαφών και ταυτόχρονα να μελετηθεί η κατασκευή, ενός κρηπιδώματος μήκους 280-300 μ. στην βόρεια ακτή του κόλπου των Πηγαδίων ( Βρόντη), που θα καλύπτει μακροπρόθεσμα όλες τις εμπορικές ανάγκες της νήσου, συμπεριλαμβανομένης και της εξυπηρέτησης κρουαζιερόπλοιων. Με λίγα λόγια να μεταφερθεί η εμπορική δραστηριότητα του Λιμανιού στο Βρόντη και να μετατραπεί το σημερινό λιμάνι σε Μαρίνα και να χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση Σορόκου από τα πλοία της γραμμής ο σημερινός προβλήτας .
Το τότε Δημ.Συμβούλιο επιφυλάχθηκε να πάρει σχετική απόφαση αφού ακούσει και τις απόψεις και άλλων μελετητών. Τελικά όμως κλήθηκε από τον Δήμο μόνο ο ανάδοχος της μελέτης που φυσικό ήταν να υποστηρίξει ως μονόδρομο την πρότασή του ,αφού αν επιλεγεί η λύση Βρόντη για την επέκταση του λιμανιού πιθανότατα θα χάσει τις 200.000 που θα πάρει για την σύνταξη της μελέτης που εκπονεί για το Γαρόνησο.
Τον περασμένο Οκτώβρη υποβάλαμε νέα αίτηση στον Δήμαρχο και τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, που προσυπογράφτηκε από 250 δημότες και το σύνολο σχεδόν των Καρπαθίων Πλοιάρχων για να συζητηθεί το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Μετά τρίμηνο, βλέποντας ότι αποφευγόταν η συζήτηση και επιδιωκόταν η προώθηση της πρότασης CNWAY (Γαρόνησου), αναγκαστήκαμε να στείλουμε την παρατιθέμενη παρακάτω επιστολή στον Δήμαρχο. Παράλληλα του κοινοποιήσαμε έγγραφη προσφορά μελετητή, που αναλαμβάνει να μελετήσει την λύση Βρόντη μέσα σε δυό μήνες με απευθείας ανάθεση έναντι αμοιβής 8000 ευρώ.
Δυστυχώς ο κ. Δήμαρχος και ο Πρόεδρος του ΔΣ. κατά παράβαση του άρθρου 10 του ισχύοντος κανονισμού, αρνούνται επί ένα χρόνο να φέρουν το θέμα για συζήτηση στο Δ.Σ. με τον ισχυρισμό ότι δεν είναι απαραίτητη η γνώμη του Συμβουλίου. Αντί τούτου ο Δήμαρχος που κατά τον Νόμο είναι υποχρεωμένος να εκτελεί τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, ζήτησε από το Λ.Ταμείο να εγκρίνει την υλοποίηση της πρότασης της CNWAY και ασκεί πίεση στην Περιφέρεια για επίσπευση σύνταξης συμπληρωματικών μελετών, πριν ακόμη εγκριθεί από την ΕΣΑΛ η κυρίως μελέτη και μας δήλωσε πως θα παραστεί στην ΕΣΑΛ, κατά την συζήτηση του θέματος για να ζητήσει την έγκριση της πρότασης του μελετητή.
Εμείς θεωρούμε υποχρέωσή μας να επιμείνουμε στην ανάγκη συζήτησης, του θέματος στο Δ.Σ.,σε ανοικτή συνεδρίαση, να επισημάνουμε τα μειονεκτήματα που παρουσιάζει η λύση Γαρόνησος και τα πλεονεκτήματα της λύσης Βρόντη ώστε ο κάθε σύμβουλος, αφού ενημερωθεί αντικειμενικά για τα υπέρ και τα κατά κάθε λύσης, να τοποθετηθεί υπεύθυνα και να αποφασίσει με γνώμονα το μακροπρόθεσμο συμφέρον της ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ.
Καλούμε τους ιθύνοντες να παραδειγματιστούν θετικά από τον Δήμαρχο Αστυπάλαιας που είχε το θάρρος να προχωρήσει στην κατασκευή νέας προβλήτας στην άλλη πλευρά του νησιού, έξι χιλιόμετρα μακρά από την πόλη με αναγνωριζόμενα σήμερα ευεργετικά αποτελέσματα για την ακτοπλοϊκή συγκοινωνία του νησιού και να παραδειγματιστούν αρνητικά από αυτό που έγινε για το λιμάνι της Κάσου, όπου ξοδεύτηκα δεκάδες εκατομμύρια και σήμερα αποδεικνύεται επικίνδυνο για την προσέγγιση μεγάλων πλοίων.
H ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟ κ.ΔΗΜΑΡΧΟ ΚΑΡΠΑΘΟΥ
Κάρπαθος 10-1-2015
Προς τον κ Δήμαρχο Καρπάθου
Θέμα: Μελέτη επέκτασης Λιμένα Πηγαδίων Καρπάθου
Αγαπητέ κ. Δήμαρχε,
Με έκπληξή μου άκουσα να ισχυρίζεσθε σε συνεδρίαση του Δημ.Συμβουλίου ότι ο μόνος που έχει αντίρρηση για την εκπόνηση της Μελέτης Επέκτασης του λιμανιού στο Γαρόνησο «είναι ο Νίκος ο Κανάκης», όταν γνωρίζετε ότι το σχετικό υπόμνημα που σας υποβλήθηκε την 23-10-2014 έχει προσυπογραφεί από πολλές δεκάδες δημοτών και με αυτό φαίνεται να συμφωνεί σε ποσοστό άνω του 80% το σύνολο δημοτών, αλλά πιστεύουμε και η πλειοψηφία των Δημοτικών Συμβούλων. Ζητήσαμε πριν και μετα τις Δημοτικές εκλογές να τεθεί το θέμα προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο και καθένας από τους Συμβούλους να πάρει θέση ποια λύση που εξυπηρετεί το μακροπρόθεσμο συμφέρον ΟΛΗΣ της Καρπάθου, έξω και πέρα από τοπικιστικά και προσωπικά ή εγωιστικά κριτήρια. Αντί αυτού με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι παρακάμπτεται το Δημοτικό Συμβούλιο και καταβάλλεται προσπάθεια να προχωρήσει η πρόταση του μελετητή για το Γαρόνησο , με μοναδικό επιχείρημα ότι αν αλλάξει η θέση «θα χαθούν τα χρήματα». Προφανώς εννοείτε τα χρήματα για την πληρωμή της μελέτης αφού όπως διαπιστώσαμε από έρευνα που κάναμε, τα μόνα δεσμευμένα χρήματα είναι 200.000 ευρώ στην ΣΑΕΠ/ ΠΝΑ για την πληρωμή της Μελέτης, που και αυτά ακόμη μπορεί να μεταφερθούν, αν αλλάξει η θέση ου έργου αφού πρόκειται για Εθνικούς Πόρους. Πιστώσεις για την κατασκευή του έργου δεν έχουν δεσμευθεί από καμιά υπηρεσία. Ως εκ τούτου από τυχόν ακύρωσή της μελέτης ο μόνος που θα χάσει είναι ο Μελετητής και οι με αυτόν συνεργαζόμενοι και όχι η Κάρπαθος, αν προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα είναι και πάλι ο ανάδοχος. Αλλά εμείς δεν ζητούμε να ακυρωθεί η σύμβαση της Περιφέρειας με τον μελετητή. Ζητούμε να μελετηθεί ένα λιμενικό έργο χρήσιμο για την Κάρπαθο. Σας θυμίζουμε πως προτείνουμε:
Α. Να ζητήσετε από την Περιφέρεια να τροποποιηθεί η μελέτη που πρόκειται να εκπονηθεί και αντί του κρηπιδώματος ανατολικά του Γαρόνησου να μελετηθεί η κατασκευή ενός υπήνεμου μόλου εσωτερικά του Γαρόνησου με κατεύθυνση ΝΑ με εσωτερική κρηπίδωση, μήκους 100 μ ώστε να μειωθεί το εύρος το στομίου του υφισταμένου λιμανιού και η προσβολή της λιμενολεκάνης από τους κυματισμούς και να δημιουργηθούν περισσότερες ασφαλείς θέσεις ελλιμενισμού τουριστικών και άλλων μικρών σκαφών.
Β. Ταυτόχρονα , με πρωτοβουλία του Δήμου και στην ανάγκη με μια μικρή χρηματοδότηση από ιδίους πόρους να εκπονηθεί μελέτη για την κατασκευή κρηπιδώματος μήκους 250-300 μ, στην βόρεια ακτή του όρμου των Πηγαδίων το οποίο εκτός της ασφαλούς πρυμνοδέτησης των οχηματαγωγών οποιουδήποτε μεγέθους, θα επιτρέψει την μεταφορά εκεί των εμπορικών δραστηριοτήτων του λιμένα και θα δίνει την δυνατότητα για την πλαγιοδέτηση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων.
Λύση Γαρόνησου με εναλλακτικη Πρόταση
Λύση Βρόντη
Κύριε Δήμαρχε,
Πραγματικά δεν καταλαβαίνουμε την άρνησή σας να φέρετε το θέμα για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο. Το επιχείρημα ότι κατά το νόμο δεν είναι απαραίτητη η σύμφωνη γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου για την αδειοδότηση της μελέτης δεν πείθει. Διερωτώμεθα πως είναι δυνατόν το προ δεκαετίας Δημοτικό Συμβούλιο να ήταν αρμόδιο να υποδείξει ως θέση επέκτασης του λιμανιού το Γαρόνησο, χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί, όπως θα έπρεπε καμιά μελέτη επιλογής της θέσης για την κατασκευή του έργου και χωρίς να γνωρίζει τι ακριβώς έργο θα κατασκευαζόταν και το σημερινό να μη έχει αρμοδιότητά να πάρει θέση, αν το έργο, που τελικά επιλέχθηκε να μελετηθεί εξυπηρετεί ή όχι την ΚΑΡΠΑΘΟ.
Επικαλείστε ακόμη ότι δεν υπήρξε αντίλογος από τους παρισταμένους κατά την ενημέρωση, που έγινε από τον μελετητή. Αν και είχα ενημερώσει ότι ήμουν διατεθειμένος να έρθω στην Κάρπαθο για να εκθέσω τεκμηριωμένα τις ενστάσεις για τη μελέτη που εκπονείται, δεν ειδοποιήθηκα. Προτιμήθηκε η μονόπλευρη ενημέρωση από το μελετητή, που όπως ήταν φυσικό υποστήριξε σαν μονόδρομο την λύση, που ο ίδιος πρότεινε, αφού φοβάται πως αν προκριθεί άλλη λύση θα χάσει μεγάλο μέρος από τις 200.000 ευρώ που προβλέπεται να πληρωθεί .
Ο μελετητής αντί να προβάλει τα πλεονεκτήματα της λύσης που ό ίδιος προτείνει για να πείσει και εμάς ότι είναι η καλύτερη, παρότι παραδέχθηκε ότι δεν μελετήθηκαν εναλλακτικές θέσεις , προσπάθησε να αποτρέψει την συζήτηση της λύσης ΒΡΟΝΤΗ, με τον αβάσιμο αόριστο ισχυρισμό ότι είναι πολύ ακριβή. Όμως με απλά μαθηματικά αποδεικνύεται πως αν περιοριστούμε στην κατασκευή κρηπιδώματος ιδίου μήκους ( 220μ), όσα δηλαδή προβλέπει να κατασκευασθούν σε τεθλασμένη η λύση του μελετητή, η λύση Βρόντη είναι φθηνότερη για τον απλούστατο λόγο ότι στο Βρόντη δεν χρειάζονται οι βυθοκορήσεις των 52000 κμ που προβλέπονται για το Γαρόνησο και επιβαρύνουν το κόστος του έργου κατά 25% περίπου. Με το εξοικονομούμενο κόστος της εκβάθυνσης θα μπορούν να κατασκευασθούν άλλα 50-60 μ κρηπιδώματος. έτσι με το ίδιο κόστος εκτιμούμε μπορεί να κατασκευασθεί στο Βρόντη κρηπίδωμα 280 μ πολλαπλής μάλιστα χρησιμότητας.
Επικαλέστηκε ότι η αρχαιολογική υπηρεσία δεν συμφωνεί με την εκτέλεση του έργου στο Βρόντη . Ηδη όμως η ίδια υπηρεσία με το αριθμ. 8301/17-12-2014 έγγραφό της που κοινοποιήθηκε και στο Δήμο, μας γνωστοποίησε πως εφόσον οι αρμόδιες υπηρεσίες επιλέξουν ως καταλληλότερη θέση για την κατασκευή του έργου το Βρόντη, «η Υπηρεσία μας δεν θα είχε αντίρρηση για το έργο».
Επικαλέστηκε ακόμη την γνώμη του πλοιάρχου του BLUE STAR για την καταλληλότητα του έργου που μελετιέται. Όμως ο ίδιος με επιστολή του διευκρινίζει ότι: « το μελετώμενο κρηπίδωμα (ανατολικά του Γαρόνησου) μπορεί ναι μεν να χρησιμοποιηθεί για την πρυμνοδέτηση του BLUE STAR 1 & 2 , στο οποίο είχα υπηρετήσει και ως Πλοίαρχος την περίοδο που το πλοίο δραστηριοποιείτο στην γραμμή ,αλλά με τις κάτωθι δυσκολίες :
1.H συγκεκριμένη λύση παρέχει περιορισμένο κύκλο στροφής
2 .Δυσχεραίνονται οι χειρισμοί των πλοίων σε κακές καιρικές συνθήκες .
3.Δυσκολία εξόδου του πλοίου σε πιθανή αποτυχημένη προσπάθειας πρόσδεσης με δυσμενείς συνθήκες.
Οι εναλλακτικές λύσεις όπως είναι αυτή που προτείνετε ,της κατασκευής κρηπιδώματος 250-300 παράλληλα στην βόρεια ακτή του Όρμου Πηγαδίων-Βρόντη στην ισοβαθή των 10 μέτρων, υπερτερεί από πλευράς ασφάλειας των πλοίων και ευκολίας ελιγμών τους, δεδομένου έχει ελεύθερο-άνευ εμποδίων κύκλο στροφής και προστατεύεται πλήρως από τους ανέμους που πνέουν συνήθως στην περιοχή ,επιπρόσθετα δε με πολύ δυσμενείς συνθήκες το πλοίο μετά από μία αποτυχημένη προσπάθεια πρόσδεσης μπορεί να εξέλθει με ασφάλεια.
Παράλληλα με το έργο που προτείνετε δημιουργείται μεγαλύτερος χερσαίος χώρο για την στάθμευση και ελιγμούς των οχημάτων και δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο της πρυμνοδέτησης αλλά και της παραβολής μεγάλων επιβατηγών πλοίων & κρουαζιερόπλοιων .»
Αυτή άλλωστε είναι και η άποψη, τόσο του πλοιάρχου του ΠΡΕΒΕΛΗ ,όσο και του συνόλου των Καρπαθίων πλοιάρχων, στου οποίους τέθηκε υπόψη η λύση που προτείνει ο μελετητής στην οποία κανένας δεν συμφωνεί.
Υποστηρίζετε ότι δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη υποδομής πλαγιοδέτησης για την προσέγγιση των κρουαζιερόπλοιων με το επιχείρημα πως και άλλα νησιά, όπως η Σαντορίνη δεν διαθέτουν τέτοιες ευκολίες. Το επιχείρημα αυτό ίσως θα ήταν σωστό αν ζητούσαμε να κατασκευασθεί έργο μεγαλύτερου κόστους. Στην περίπτωσή μας όμως αυτό δεν ισχύει αφού στην περίπτωσή μας με το ίδιο κόστος μπορεί να κατασκευασθεί κρηπίδωμα το οποίο θα καλύπτει και αυτή την ανάγκη , να εξυπηρετούνται ασφαλέστερα και οικονομικότερα και Κρουαζιερόπλοια και έτσι να είναι πιο εύκολο να περιλάβουν στο προγραμματισμό τους και την Κάρπαθο.
Προβάλλεται τέλος μετ’ επιτάσεως ότι αν αλλάξει η θέση του έργου θα πρέπει να γίνει νέος διαγωνισμός για ανάδειξη του μελετητή και θα χαθεί πολύτιμος χρόνος. Χρόνος και πόροι χάνονται επιμένοντας στην υλοποίηση της προβληματικής λύσης που μελετιέται. Ήδη πέρασαν άσκοπα δυό χρόνια περιμένοντας την έγκριση της λάθος λύσης, όταν σε δυό μήνες μπορούσαμε να έχουμε τρέξει την εναλλακτική μελέτη. Θα μπορούσε για παράδειγμα η βυθομέτρηση στο Βρόντη να γίνει από τον τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου σε συνεργασία με τον τοπογράφο της περιφέρειας, όπως έκαναν την βυθομέτρηση στο Γαρόνησο για λογαριασμό του Αναδόχου της μελέτης και να συνταχθεί η προκαταρτική μελέτη από το Λιμενικό Ταμείο ή και και από τον ίδιο τον Μελετητή με απ’ ευθείας ανάθεση από το Δήμο με κόστος 5-10000 ευρώ και να βρίσκεται σήμερα και η μελέτη Βρόντη στο ίδιο στάδιο, που βρίσκεται και η εκπονούμενη Μελέτη . Ακόμη όμως και αν καθυστερήσει λίγους μήνες η μελέτη δεν θα χαλάσει ο κόσμος προκειμένου να μελετηθεί μια σωστή λύση, που καλύψει τις αναπτυξιακές ανάγκες της Καρπάθου για την επόμενη 50ετία.
Το ζητούμενο κ. Δήμαρχε δεν πρέπει να είναι τι θέλει και τι συμφέρει τον μελετητή και τους συνεργαζόμενους με αυτόν, αλλά τι συμφέρει την Κάρπαθο. Είναι εγκληματικό να αφήνετε να δαπανηθούν 200.000 ευρώ από εθνικούς πόρους και κάποιες χιλιάδες επί πλέον από τον Δήμο για συμπληρωματικές μελέτες, για την ολοκλήρωση μιας προβληματικής και άστοχης μελέτης, που το πιθανότερο είναι να μη υλοποιηθεί.
Η θέση της επέκτασης του λιμανιού και τι έργο θα γίνει πρέπει να μελετηθεί σοβαρά και αντικειμενικά χωρίς εγωισμούς και τοπικιστικά κριτήρια, με βάση τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε λύσης με αποκλειστικό γνώμονα το μακροπρόθεσμο συμφέρον όλης της Καρπάθου.
Το να προσθέσουμε στο λιμάνι δυό θέσεις πρυμνοδέτησης οχηματαγωγών, που θα προσβάλλονται μάλιστα από τους ίδιους ανέμους, όπως και η υπάρχουσα ή να ξοδέψουμε 5 εκατομμύρια για κατασκευάσουμε μια πλατεία κάτω από το Επαρχείο, όπως λένε κάποιοι, καταστρέφοντας την γραφικότητα των Πηγαδίων κρίνεται πως ελάχιστα θα ωφελήσει την Κάρπαθο.
Εμείς έχουμε υποχρέωση να παραθέσουμε για μια φορά ακόμη τα μειονεκτήματα της υπό μελέτη λύσης και τα πλεονεκτήματα της λύσης “ΒΡΟΝΤΗ”. Δική σας υποχρέωση και ευθύνη είναι να φέρετε το θέμα για συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο που έχει χρέος να αποφασίσει με γνώμονα το “ΠΡΩΤΑ Η ΚΑΡΠΑΘΟΣ” που ήταν πρίν μερικά χρόνια και το σύνθημα της δημοτικής παράταξής σας, ποια πρόταση εξυπηρετεί την ΚΑΡΠΑΘΟ.
Με εκτίμηση
Υποναύαρχος Λ.Σ. (εα) Ν.Κανάκης
