Αρκετές δεκαετίες έχουν περάσει από τότε που ιδρύθηκε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου και έχει καθιερωθεί ως ο σπουδαιότερος πνευματικός οργανισμός των νησιών μας, με την πλούσια προσφορά του στα γράμματα και στις τέχνες. Μέχρι τώρα έχει στο ενεργητικό της 78 συνολικά εκδόσεις, με πλούσιο επιστημονικό και λογοτεχνικό περιεχόμενο που αγκαλιάζει ολόκληρο τον δωδεκανησιακό πολιτισμικό χώρο: 28 τόμους της περιοδικής έκδοσης «Δωδεκανησιακά Χρονικά», 34 αυτοτελείς εκδόσεις και 6 τόμους του περιοδικού λόφου και τέχνης «Ροδιακά Γράμματα». Επίσης, κάθε δυο χρόνια, η Στέγη διοργανώνει Συμπόσιο (επιστημονικό συνέδριο) σε ένα από τα νησιά της Δωδεκανήσου και σε άλλα μέρη, με ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις που δημοσιεύονται στα «Δωδεκανησιακά Χρονικά».
Η Κάλυμνος άνοιξε την αγκαλιά της για να δεχθεί και να φιλοξενήσει το 21ο Συμπόσιο της ΣΓΤΔ.
Τα τελευταία 24 χρόνια, που συμμετέχω στα Συμπόσια της Στέγης, μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω περισσότερους από 200 επιστήμονες, που προέρχονται απ’ όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου και άλλα μέρη της Ελλάδας και χώρες του εξωτερικού και με τις μελέτες τους συμβάλλουν στην έρευνα και προβολή της Δωδεκανησιακής πολιτισμικής κληρονομιάς. Με όλους αυτούς σου δίνεται η ευκαιρία να ανταλλάξεις απόψεις, και όταν χρειαστείς τη βοήθεια τους είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν και να θέσουν υπόψη σου ακόμη και αδημοσίευτες εργασίες τους.
Κάθε φορά που φεύγω από τα Συμπόσια της Στέγης, παίρνω μαζί μου για να μεταφέρω στους συμπατριώτες μας στην Αμερική την πνευματική τροφή που τόσο απλόχερα το κάθε Συμπόσιο μας προσφέρει. Πολλές φορές η Στέγη και οι σύνεδροι έδειξαν και δείχνουν το ενδιαφέρον τους για τους απόδημους Δωδεκανησίους. Σ’ αυτούς η Στέγη αφιέρωσε το 16ο Συμπόσιό της που έγινε στον Πειραιά, ενώ δεκάδες άλλες μελέτες για τους απόδημους Δωδεκανησίους, δημοσιεύθηκαν στα «Δωδεκανησιακά Χρονικά».
Στην κεντρική παραλία της Καλύμνου στο εικονιζόμενο κτήριο στεγάζεται το «Αναγνωστήριο Καλουμνου ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ», όπου έγιναν οι περισσότερες συνεδριάσεις του Συμποσίου.
Μεγάλη αξία και σημασία έχει η πνευματική προσφορά της Στέγης για τους απόδημους Δωδεκανησίους που, μέσω των Συλλόγων τους και της Εκκλησίας, προσπαθούν να διατηρήσουν την πολιτισμική τους ταυτότητα και κληρονομιά, να προστατεύσουν τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας και να προβάλουν το Ελληνικό και Δωδεκανησιακό όνομα στην Αμερική.
Αρκετές από τις συνεδριάσεις του Συμποσίου έγιναν στο συνεδριακό Κέντρο της Ι. Μονής του Αγίου Σάββα.
Φέτος και για δεύτερη φορά, η Κάλυμνος άνοιξε την αγκαλιά της και φιλοξένησε το 21ο Συμπόσιο τη Στέγης. Από τις 27 μέχρι τις 30 Ιουνίου, ζήσαμε τέσσερις μέρες πνευματικής πανδαισίας στο Αναγνωστήριο Καλύμνου αι «Μούσαι» και στο συνεδριακό Κέντρο της Ι. Μονής του Αγίου Σάββα. Επίσης μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά και να απολαύσουμε τα φιλόξενα αισθήματα των Καλυμνίων και τον λαϊκό πολιτισμό της Καλύμνου σε πολιτιστική εκδήλωση που οργάνωσε προς τιμήν του Συμποσίου το «Λύκειο Ελληνίδων Καλύμνου».
Ένα μεγάλο μέρος των ανακοινώσεων αφορούσαν την Κάλυμνο, το νησί που μας φιλοξένησε και ένα μεγάλο επίσης μέρος είχε ως θέμα τα Δωδεκάνησα στο σύνολό τους. Υπήρχαν, όμως, και πολλές άλλες ανακοινώσεις που αφορούσαν τα επιμέρους νησιά της Δωδεκανήσου. Αξιοσημείωτη υπήρξε η συμμετοχή έξη εισηγητών από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με θέμα την Αστυπάλαια. Από την Σερβία ήρθε η ερευνήτρια Gordana Blagojevic, που μας συγκίνησε μιλώντας για την ανθρωπιστική φιλοξενία που είχαν στην Κάλυμνο, πριν από 24 χρόνια, αρκετά παιδιά που ήλθαν από την Σερβία, όταν η χώρα τους σπαρασσόταν από τον πόλεμο.
Ο 26ος τόμος των «Δωδεκανησιακών Χρονικών» της ΣΓΤΔ.
Από την Αμερική, στις εργασίες του Συμποσίου πήραν μέρος ο Νίκος Σφακιανός με θέμα «Νισύριοι Μετανάστες στην Αμερική και η συλλογική τους δραστηριότητα» και ο Μανώλης Κασσώτης με θέμα «Η ‘Μάννα’ της Σύμης» (Μάνα: πρόκειται για ονομαστικό κατάλογο των ενοριτών και ψηφοφόρων των οκτώ εκκλησιών που υπήρχαν το 1712 στην Σύμη).
Εκτός του Μανώλη Κασσώτη οι άλλοι Καρπάθιοι που συμμετείχαν στο Συμπόσιο ήταν: Μανώλης Μακρής, με θέμα ‘Ποιητές στα αλύτρωτα Δωδεκάνησα’, Τίτσα Πιπίνου, με θέμα ‘Το Καρπάθικο Σπίτι. Ιδιαιτερότητες στην εσωτερική διακόσμηση, Μαριγούλα Κρητσιώτου, με θέμα ‘Χορός και πολιτισμική ταυτότητα στα Δωδεκάνησα’, Ηλίας Βασιλαράς, με θέμα ‘Καλύμνιοι Εκπαιδευτικοί στην Κάρπαθο, 1860-1960’, Μάνος Αναστασιάδης, με θέμα ‘Σελίδες ημερολογίου, 2ον μέρος’.
Η δίτομη «Δωδεκανησιακή Παρουσία στην Αμερική» αποτελεί την 31η αυτοτελή έκδοση της ΣΓΤΔ.
Επίσης συμμετείχαν με θέματα την Κάρπαθο η Ευμορφία Διακογεωργίου με θέμα: «Υφαίνοντας τον κύκλο της ζωής με το ‘(β)αμματένοτ σεντόνι’ στην Όλυμπο της Καρπάθου από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα» και η Παρασκευή Κανελλάτου με θέμα: «… Ο Επιτάφιος Θρήνος της Μεγάλης Παρασκευής στην Όλυμπο Καρπάθου …». Το επόμενο Συμπόσιο προβλέπεται να πραγματοποιηθεί το 2021 στην Κω.
Μανώλης Κασσώτης
