Με το πέρασμα του απ’ αυτή τη ζωή, ο Γιάννης Νιοτής, έκλεισε το κύκλο μιας ολόκληρης γενιάς. Υπήρξε από τους τελευταίους επιζώντας της γενιάς που γνώρισε τις κακουχίες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μπόρεσε να τις ξεπεράσει και στην συνέχεια, πιο δυναμωμένη, αντιμετώπισε την ζωή με θάρρος και αυτοπεποίθηση και με λαμπρά αποτελέσματα.

Ο Γιάννης Νιοτής του Γεωργίου και της Φλώρας, υπήρξε γέννημα και θρέμμα των Πηγαδίων, διακρινόταν για την εργατικότητα και την προσήλωση του στις οικογενειακές αρχές. Από τον γάμο του με την Μαγκαφούλα Μηνατσή απέκτησαν επτά παιδιά, τέσσερις γιους: Γιώργο, Μιχάλη, Μανώλη και Νίκο και τρεις κόρες: Σοφία, Φλώρα και Μαριγούλα, που τα ανάθρεψαν με τις ίδιες οικογενειακές αξίες και τους χάρισαν πολλά εγγόνια και δισέγγονα.

Πάντα χαμογελαστό και γεμάτο ενέργεια αείμνηστε Γιάννη, θα σε θυμούνται οι επόμενες γενεές.

Ο Γιάννης Νιοτής με την γυναίκα του, τους γιούς τους και τις κόρες τους Φλώρα και Μαριγούλα μετανάστευσαν στην Αμερική με το τελευταίο μεταναστευτικό ρεύμα στην δεκαετία του 1970. Τα παιδιά του επιδόθηκαν στις τέχνες και στις επιχειρήσεις με λαμπρά αποτελέσματα, τα ίδια λαμπρά αποτελέσματα είχαν και τα εγγόνια του που επέκτειναν τα ενδιαφέροντα τους και στις επιστήμες.

Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά τους στην Κάρπαθο για τα κοινά, όπως στον αθλητισμό με την ομάδα του Ποσειδώνα. Το ίδιο ενδιαφέρον συνέχισαν και στην Αμερική με τους Καρπαθιακούς συλλόγους. Μεταξύ των άλλων, ο γιος τους Μανώλης υπηρέτησε πρόεδρος του Ποσειδώνα. Παράλληλα έδειξαν τα φιλανθρωπικά τους αισθήματα με σημαντικές δωρεές στους Καρπαθιακούς συλλόγους της Αμερικής και σε εκκλησίες της Καρπάθου.

Αναμνηστική οικογενειακή φωτογραφία του Γεωργίου και Φλώρας Νιοτή το 1927. Από αριστερά 1ή σειρά: Γιάννης, Παντελής. 2η σειρά: Σωτήρης, Νίκος, Γιώργος, Φλώρα, Καλλιόπη. 3η σειρά: Κωστής, Κατερίνα, Μιχάλης, Θεοδώρα, Μανώλης. (Ο Δημήτρης, το πιο μικρό παιδί, γεννήθηκε αργότερα το 1932).

Η καταγωγή του

Ο Γιάννης Μιχαήλ Νιοτής είχε την καταγωγή του από μια από τις παλαιότερες, με συνεχή παρουσία, οικογένειες της Καρπάθου. Με ρίζες από την Όλυμπο η οικογένεια Νιοτή ξαπλώθηκε στα Πηγάδια, στο Απέρι, στην Αττική, στη Σάμο, στην Κρήτη και σ’ άλλα μέρη της Ελλάδας, στην Αμερική, στην Αυστραλία, στο Σουδάν και σ’ άλλες χώρες του κόσμου. Σύμφωνα με ένα προικοσύμφωνο του 1835, που δημοσίευσε ο Νίκος Μ. Μακρής, ο Ιωάννης Νιοτής προίκησε την κόρη του Ειρήνη. Με τα δεδομένα της εποχής πρέπει να ήταν αρκετά ευκατάστατος, αφού στο προικοσύμφωνο, εκτός από το σπίτι στην Όλυμπο αναφέρονται δυο στάβλοι, αρκετά κτήματα, μελίσσια και 105 κατσίκια. Όπως εικάζεται, ο Ιωάννης Νιοτής ή κάποιος από τους προγόνους του ήρθε στην Όλυμπο από την Ίο των Κυκλάδων (γνωστή ως Νιό) και απ’ αυτό το γεγονός ίσως προήλθε το επίθετο Νιοτής.

Μικροανεψιός ανεψιός, του Ιωάννη Νιοτή ήταν ο Νικόλαος Μιχαήλ Νιοτής, που γεννήθηκε γύρω στο 1825, την εποχή της Ελληνικής επανάστασης του 1821. Ο Νικόλαος Μιχαήλ Νιοτής απέκτησε αρκετά παιδιά μεταξύ των οποίων τους Μιχάλη (1850-?) και Γιάννη (1853-1918), που το 1899 τον βρίσκουμε στην Σάμο. Ο Μιχαήλ Νικολάου Νιοτής άφησε αρκετούς απογόνους μεταξύ των οποίων τους Νικόλαο, Γεώργιο, Μανώλη, Σωτήρη, Κυρανιά και Θεοδοσία. Ο δε Γιάννης Νικολάου Νιοτής άφησε και αυτός αρκετούς απογόνους μεταξύ των οποίων τον υιό του Νικόλαο και την κόρη του Καλλή (Καλλιόπη).

Μέλη της οικογένειας Νιοτή ξεψαρίζουν την μένουλα για το τραπέζι της Βαγγελίστρας.

Νικόλαος Μιχαήλ Νιοτής

Ο Νικόλαος Μιχαήλ Νιοτής (εγγονός) γεννήθηκε στην Όλυμπο γύρω στο 1875 και σε νεαρή ηλικία, προς το τέλος του 19ου αιώνα, μετανάστευσε στην Αμερική, πριν ακόμη αρχίσει το μεγάλο υπερπόντιο μεταναστευτικό ρεύμα των Καρπαθίων προς αυτή την χώρα. Επέστρεψε στην Κάρπαθο το 1898 και τον ίδιο χρόνο παντρεύτηκε την Βαγγελούλα Μανώλη Παπαδάκη από το Απέρι. Τον επόμενο χρόνο απέκτησαν το πρώτος τους παιδί, τον Μανώλη, και δυο χρόνια αργότερα τον Μιχάλη.

Το 1912 επανήλθε στην Αμερική και μετά τον θάνατο του υιού του Μανώλη, το 1918 στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, επέστρεψε στην Κάρπαθο όπου άνοιξε κουρείο στο Απέρι. Στις 24 Αυγούστου 1922, λόγω της αντίστασης των Απεριτών στην διεξαγωγή της απογραφής, οι Ιταλοί έστειλαν στο Απέρι ολόκληρο λόχο για να επιβάλει την τάξη, με αποτέλεσμα ο Νικόλαος Νιοτής να βρει τραγικό θάνατο. Η κηδεία του ήταν πάνδημη με συμμετοχή όλων των Απεριτών και άλλων Καρπαθίων από τα γειτονικά χωριά, ως και συγγενών του από την Όλυμπο.

Εμμανουήλ Νικολάου Νιοτής

Ο Μανώλης Νικολάου Νιοτής (δισέγγονος) μετανάστευσε στην Αμερική το 1912 κοντά στον πατέρα του και το 1917, μόλις η Αμερική μπήκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατετάγη εθελοντής στον Αμερικανικό στρατό. Μετά την ολοκλήρωση της βασικής του εκπαίδευσης εστάλη στο μέτωπο της Γαλλίας. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και στις 19 Ιουνίου 1918 βρήκε τραγικό θάνατο. Ο Μανώλης Νιοτής ετάφη σε αμερικανικό νεκροταφείο στην Βόρεια Γαλλία και το 1922 αμερικανική στρατιωτική αντιπροσωπεία, με πλοίο του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, έφερε τα οστά του στη Κάρπαθο, όπου τάφηκαν στο παλαιό νεκροταφείο του Απερίου που υπήρχε πίσω από τον Μητροπολιτικό ναό.

Αρκετές φορές έπιαναν καρχαρίες, που προκαλούσαν την περιέργεια και το ενδιαφέρον πολλών Πηγαδιωτών.

Στο Σουδάν

Ο Σωτήρης Μιχαήλ Νιοτής (εγγονός) πήγε στο Σουδάν και, σύμφωνα με μαρτυρίες άλλων Καρπαθίων που μετανάστευσαν εκεί, επιδόθηκε στην κατασκευή οικοδομών, δημοσίων κτιρίων και τεχνικών έργων και προόδευσε.

Κυρανιά Μιχαήλ Νιοτή

Η Κυρανιά Νιοτή (εγγονή), μια από τις κόρες του Μιχαήλ Νικολάου Νιοτής, παντρεύτηκε τον Χιώτη από την Όλυμπο και εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά. Από τον γάμο τους απέκτησαν πέντε παιδιά: Καλλιόπη, Ανεζούλα, Μανώλη, Φίλιππα και Γιάννη, ο οποίος παντρεύτηκε την Ιφιγένεια.

Στην Σάμο

Για τέσσερις περίπου δεκαετίες έζησε στην Σάμο η οικογένεια του Ιωάννη Νικολάου Νιοτή, μικρότερου γιου του Νικολάου Μιχαήλ Νιοτή, που γεννήθηκε στην Όλυμπο το 1853 και πέθανε στο Βαθύ της Σάμου στις 15/2/1918, σε ηλικία 65 ετών. Ο Ιωάννης Νιοτής με τη σύζυγό του Σοφία και τα παιδιά τους (γνωστά είναι τα ονόματα δύο παιδιών τους, Νικολάου και Καλλιόπης) εγκαταστάθηκαν στη Σάμο λίγο πριν το 1897. Τόσο ο ίδιος όσο και ο γιος του Νικόλαος εξασκούσαν το επάγγελμα του κτίστη, όπως οι περισσότεροι Ολυμπίτες της εποχής. Στην Σάμο ο Νικόλαος Ιωάννου Νιοτής παντρεύτηκε την Ολυμπίτισσα Ειρήνη Ιωάννου Παπανικολάου και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Ιωάννη και την Μαρία. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε μόνιμα στον Πειραιά στο τέλος της δεκαετίας του 1930. Επίσης στην Σάμο έζησε και η Καλλιόπη, κόρη του Ιωάννου Νικολάου Νιοτή, η οποία παντρεύτηκε τον επίσης Ολυμπίτη Νικόλαο Χατζημανώλη και απέκτησαν αρκετά παιδιά μεταξύ των οποίων μια κόρη ονομαζόμενη Μαρία. Απόγονος αυτής είναι η Μαρία Σταυράκη από την Βαλτιμόρη της οποίας η κόρη Ειρήνη, το 1987, εκλέγει Miss Karpathos. Η Ειρήνη είναι παντρεμένη με τον Τρύφωνα Εμμ. Χουβαρδά και μένουν στην Φλώριδα.

Γεώργιος Μιχαήλ Νιοτής

Ο δευτερότοκος γιος του Μιχάλη Νικολάου Νιοτή, Γεώργιος (εγγονός), πέρασε κι αυτός από την Σάμο, όπου ο μέλλων πεθερός του εκτίμησε την εργατικότητα του και του πρότεινε να παντρευτεί μια από τις κόρες του, αυτός δέχθηκε αν θα του έδινε την Φλώρα την μελαχρινή. Ο Γιώργος και η Φλώρα απέκτησαν οκτώ γιους: Μανώλη, Μιχάλη, Κώστα, Νίκο, Σωτήρη, Γιάννη, Παντελή και Δημήτρη, και τρεις κόρες: Θεοδώρα, Κατερίνα και Καλλιόπη.

Μιαούλης

Απ’ όλους τους Νιοτίδες, ο Γεώργιος Μιχαήλ Νιοτής (εγγονός) ήταν γνωστός στα Πηγάδια με το παρατσούκλι “Μιαούλης”, το οποίο, σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση προήλθε από το ακόλουθο περιστατικό: Κάποια μέρα, ο Γεώργιος Νιοτής ξεκίνησε από το Διαφάνι για να πάει στα Πηγάδια με μια εξάκουπη βάρκα, με την οποία έκανε μεταφορές, με τους μεγαλύτερους γιους του και άλλους Ολυμπίτες. Ο καιρός ήταν ευνοϊκός, ο αέρας φούσκωνε τα πανιά και η βάρκα τραβούσε πρίμα προς τα Πηγάδια.

Αλλά μόλις έφτασαν στο Βρόντη ο αέρας σταμάτησε να φυσά, έπεσαν τα πανιά και το ρεύμα που υπάρχει σ’ αυτή την περιοχή τους τραβούσε προς το πέλαγος. Ο Γιώργης, βλέπονταν το κίνδυνο να ξωριστούν τους προέτρεψε να βάζουν τα κουπιά βαθειά μέσα στην θάλασσα και να λάμνουν όλοι μαζί, και για συγχρονισμό επαναλάμβανε μιά ούλοι, μιά ούλοι. Όταν έφτασαν στα Πηγάδια και διηγήθηκαν, στους θαμώνες του καφενείου το περιστατικό, αυτοί από το μιά ούλοι του έβγαλαν το παρατσούκλι “Μιαούλης”.

Ψάρεμα

 Αν και το αρχικό επάγγελμα του Γεωργίου Μιχαήλ Νιοτή, όπως για τους περισσότερους Ολυμπίτες της εποχής, ήταν κτίστης, αυτός και όλα του παιδιά επιδώθηκαν στο ψάρεμα, ο καθένας τους απόκτησε δική του βάρκα. Ψάρευαν σ’ όλη την ανατολική παραλία της Καρπάθου από την Σαρία μέχρι το Κάστελλο, με τα μέσα της εποχής: καθετή, παραγάδι, σαλαγκιά, ζόντα και δίκτυα. Έπιαναν όλων των ειδών τα ψάρια, από ορφούς και συναγρίδες, μέχρι σκάρους και περκόχανα και στην εποχή της ψάρευαν μένουλα με την οποία έκαναν και σαρδέλες. Αρκετές φορές με την ζόντα έπιαναν καρχαρίες, είχαν και ατυχήματα με δυναμίτες.

Ποδόσφαιρο

Η οικογένεια του Γεωργίου Μιχαήλ Νιοτή είναι στενά συνδεδεμένη με το ποδόσφαιρο και την ποδοσφαιρική ομάδα των Πηγαδίων “Ποσειδών”. Και τα τέσσερα αδέλφια, εγγόνια του Γεωργίου Νιοτή, Ντίνος, Γιώργος, Φλούριος και Νίκος Κωνσταντίνου Ασπρομάτη υπήρξαν από τα πιο δυναμικά στελέχη του “Ποσειδώνα”. Καλό όνομα άφησε και ο εγγονός του Γιώργος Ιωάννου Νιοτή, που οι φίλαθλοι τον παρομοίαζαν και τον αποκαλούσαν με το όνομα του Ιταλού ποδοσφαιριστή “Zarzino”. Την ποδοσφαιρική παράδοση της οικογένειας Νιοτή συνεχίζουν μέχρι σήμερα τα δισέγγονα και τα τρισέγγονα του Γεωργίου Νιοτή.

Εκκλησιαστική δράση

Σημαντική υπήρξε η προσφορά της οικογένειας Γεωργίου Μιχαήλ Νιοτή στα εκκλησιαστικά δρώμενα των Πηγαδίων. Όταν καθιερώθηκε, ως το κύριο φαγητό, η προσφορά τηγανητής μένουλας στο πανηγύρι της Βαγγελίστρας, αυτός και οι γιοί μαζί με άλλους ψαράδες των Πηγαδίων πρόσφεραν την μένουλα δωρεάν. Αργότερα, όταν τα παιδιά και τα εγγόνια του μετανάστευσαν στην Αμερική, πάλι, πολλές φορές πρόσφεραν το ψάρι δωρεάν στο πανηγύρι της Βαγγελίστρας. Για αρκετά χρόνια η οικογένεια Γεωργίου Νιοτή υπήρξε η ψυχή του πανηγυριού της Παναγίας της Λαρνιώτισσας και αρκετές φορές βοήθησαν με προσωπική εργασία και δωρεές και άλλα ξωκλήσια των Πηγαδίων.

Στην Αμερική

Στην δεκατία 1965-75, με την τελευταία ομαδική μετανάστευση των Καρπαθίων στην Αμερική, μετανάστευσαν οικογενειακώς οι γιοί του Γεωργίου Νιοτή, Μιχάλης και Γιάννης, και αρκετά παιδιά των θυγατέρων του Θεοδώρας και Καλλιόπης. Στην αρχή, οι περισσότεροι δούλεψαν στα εστιατόρια όπου προόδευσαν στις επιχειρήσεις των εστιατορίων, μεταξύ αυτών ο μεγαλοεπιχειρηματίας Μανώλης Ιωάννου Νιοτής. Η επόμενη γενιά, όπως συνέβει και με τους άλλους Καρπάθιους μετανάστες, εκτός από τις επιχειρήσεις εστιατορίων, προόδευσε στα γράμματα, στις επιστήμες και στις τέχνες. Αλλά, ποτέ δεν έχασαν την επαφή τους με την Κάρπαθο, όπου έκτισαν σπίτια και την επισκέπτονται τα καλοκαίρια.

Συλλογική δράση

Αξιόλογη υπήρξε η προσφορά των απογόνων του Γεωργίου Νιοτή, που μετανάστεψαν στην Αμερική, στην συλλογική δραστηριότητα των Πηγαδιωτών. Πάντοτε έδιναν και εξακολουθούν να δίνουν το παρόν στις εκδηλώσεις του “Ποσειδώνα” και πολλοί απ’ αυτούς υπηρέτησαν στο ΔΣ του Συλλόγου, όπως ο Μανώλης Ιωάννου Νιοτής που υπηρέτησε πρόεδρος.

Στην Αυστραλία

Εκτός από την Αμερική αρκετά από τα εγγόνια του Γεωργίου Νιοτή μετανάστευσαν στην Αυστραλία, σε μικρότερη κλίμακα αλλά με τα ίδια λαμπρά αποτελέσματα.

Βομβαρδισμοί

Ίσως καμιά άλλη Καρπαθιακή οικογένεια δεν δοκιμάστηκε όσο η οικογένεια του Γεωργίου Νιοτή από την Ιταλική κατοχή και τα πολεμικά γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Από τον Ιανουάριο του 1944 και μετά, τα συμμαχικά αεροπλάνα βομβάρδιζαν συνεχώς τα Πηγάδια. Σε ένα απ’ αυτούς τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν η κόρη του Γεωργίου Νιοτή, Καλλιόπη Καφεζή και ο μικρότερος γιος του Δημήτρης και τραυματίστηκε σοβαρά ο προτελευταίος γιος του Παντελής.

Μερικά χρόνια αργότερα, όταν κάναμε μπάνιο στον Άμμο, ο Παντελής έδειχνε τα τραύματα του και άφηνε να ψηλαφούμε τα βλήματα που ήταν μέσα στην κοιλιά του. Όπως μας έλεγε, τα βλήματα σιγά-σιγά ερχόντουσαν στην επιφάνεια, έσχιζαν το δέρμα και τα απέβαλε ο οργανισμός του.

Σε μια διασκέδαση της οικογένειας Νιοτή, ο Μιχάλης Νιοτής θυμήθηκε τον αδελφό του Δημητράκη και είπε μια συγκινητική μαντινάδα:

“Ποιός ειν’ στη πόρτα και κτυπά και δεν εμπαίνει μέσα,
άραγε νάν ο Δημητρός και δεν τον εκαλέσα;”.

Μανώλης Γεωργίου Νιοτής

Οι Ιταλοί κυνηγούσαν τον πρωτογιό του Γεωργίου Νιοτή, Μανώλη, και αυτός για να τους αποφύγει κατέφυγε με την βάρκα του στα Ολυμπίτικα που γνώριζε την περιοχή. Εκεί τον ακολούθησαν οι Ιταλοί και έψαχναν να τον βρούν, με το “Όλγα” του Πρωτόπαπα και το “Διαφάνι” του Φαρμακίδη. Σε κάποια στιγμή οι Ιταλοί μεταβιβάστηκαν από το “Διαφάνι” στο “Όλγα” και συνεχίσαν την έρευνα τους. Όταν απομακρύνθηκε το “Όλγα” ο Φαρμακίδης έσβησε την μηχανή του “Διαφανιού”, ο Νιοτής νόμισε ότι έφυγαν και βγήκε με την βάρκα του από τον κρυψώνα του. Μέσα στην βάρκα είχε την γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά τους ηλικίας 2-10 ετών.

Ο Φαρμακίδης του έδωσε οδηγίες και πορεία για να πάει στην Κρήτη. Σταμάτησε στα Αρμάθια, όπου τον φιλοξένησαν οι βοσκοί του νησιού και αυτός τους πρόσφερε σκάρους. Απ’ εκεί έβαλε πορεία για την Κρήτη και έφτασε στον Άγιο Νικόλα όπου τον βοήθησαν οι Κρητικοί. Μετά από τον θάνατο της γυναίκας του ξαναπαντρεύτηκε στην Κρήτη και απέκτησε άλλα τέσσερα παιδιά.

Κωστής Γεωργίου Νιοτής

Το 1939, ο Κωστής Γεωργίου Νιοτής, με την βάρκα του και με τους Ηλία Μ. Ματσάκη, Γιώργο Φ. Φασουλέτο, και τους αδελφούς Μιχάλη και Νίκο Β. Μουστακάκη δραπέτευσαν από την Κάρπαθο και πήγαν στην Κρήτη. Στις 10 Οκτωβρίου ο Κωστής Νιοτής και ο Νίκος Μουστακάκης πήραν άδεια για να ψαρέψουν αγριάδα, αλλά μόλις έπεσε το σκοτάδι έβαλαν πορεία για το Αρδάνι για να περιλάβουν τους υπόλοιπους. Απ’ εκεί, μετά από πολλές ταλαιπωρίες και κίνδυνο της ζωής τους, έφτασαν την άλλη μέρα στον Ξερόκαμπο, κοντά στον Κάβο Σίδερο της Κρήτης. Ο Κώστας Νιοτής έμεινε στην Κρήτη, εγκαταστάθηκε εκεί, παντρεύτηκε, απέκτησε οικογένεια και έπιασε δουλειά σε μια τράτα.

Μανώλης Κασσώτης